Look inside pdfγωνίστρα
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
γωνίστρα
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θηλυκό
Τυπολογία
γωνίστρα ἡ, Ἤπ. (Μαργαρίτ. Πάργ. κ.ἀ.) Κέρκ. - Ἀδάμ, Ἀπὸ τὸ χωρ., 10 Ι. Πολυλ., Διηγ., 75 ἀγωνίστρα Ἤπ. (Σούλ. Φροσύν.) Κέρκ. (Ἀργυρᾶδ. Λευκίμμ.) γουνίστρα Ἀντίπαξ. Ἤπ. (Ζαγόρ. Ἰωάνν. Κουκούλ. Μέγα Περιστ. κ.ἀ.) Κέρκ. (Κάβ. Σπαρτερ. κ.ἀ.) Παξ. Στερελλ. (Γραν.) ἀγουνίστρα Ἀντίπαξ. Ἐρεικ. Ἤπ. (Ἀργυρόκ. Δωδών.) Κέρκ. (Ἀργυρᾶδ.) Μαθράκ. Ὀθων. Παξ. ὀγουνίστρα Κέρκ. ᾿νίστρα Ἤπ. (Δωδών. Ἰωάνν.) ἀγνίστρα Ἤπ. (Δωδών. Ἰωάνν. Κουκούλ.) ὀγνίστρα Ἤπ. Κέρκ. (Αὐχιόν. Καρουσ. Κασσιόπ. Περουλ. Ρόδ. Σιναρᾶδ. Σπαρτερ. κ.ἀ.) οὐγνίστρα Ἤπ. (Ἰωάνν. Ζαγόρ. κ.ἀ.)
Σημασιολογία
1) Ἡ ἑστία καὶ ὁ περὶ τὴν ἑστίαν χῶρος τῆς οἰκίας ἔνθ᾿ ἀν. : ᾿Σ τὴν κλείδωση τοῦ σπιτιˬοῦ εἴχαμαν τὴ γωνίστρα μας (κλείδωση = τὸ ἐσωτερικὸν μέρος τῆς γωνίας οἰκίας) Ἤπ. (Μαργαρίτ.) Ἡ γάττα μας ὅλο ᾿ς τὴν ἀγωνίστρα κάθεται Κέρκ. (Λευκίμμ.) Τὸν ἤγλεπα κ᾿ ἐρχόdουνε σὰ γατσίνι ᾿ς τὴν ἀγουνίστρα (γατσίνι= γαττάκι) Ὀθων. Ἔμασα ᾿πὸ τὸ κηπάρι μου μαειργε͜ιὰ καὶ θὰ πάω νὰ dήνε βράσω ᾿ς τὴν ἀγουνίστρα (μαειργε͜ιὰ = μαγειρειά, φρέσκα φασολάκια) Ἀντίπαξ. Θὰ dὴν ἐχρίσω τὴν ἀγουνίστρα μου μὲ πηλὸ (θὰ ἑπαλείψω τὴν ἑστίαν μὲ πηλὸν) Ὀθων. Τὸν ἔβαλε ᾿ς τὴν ἀγουνίστρα δίπλα ᾿ς τὴ στιˬὰ (= ἑστία) Ἤπ. (Ἀργυρόκ.) Ρῖξι ξύλα ᾿ς τ᾿ γουνίστρα, γιˬὰ νὰ ζισταθοῦμι Στερελλ. (Γραν.) || Παροιμ. Σπίτι χωρὶς ὀγνίστρα bορεῖς νά ᾿βρῃς; (ἐπὶ τῶν ἀπαραιτήτων) Κέρκ. 2) Ἡ πρόχειρος ἑστία εἰς τὴν αὐλὴν τῆς οἰκίας ἢ καὶ εἰς ἄλλα μέρη Ἤπ. (Δωδών. Ζαγόρ. Κουκούλ.) Στερελλ. (Γραν.): Ρῖξι τοῦ ψουμί ᾿ς τ᾿ γουνίστρα Γραν. || ᾎσμ. Κάτου ᾿ς τοὺ ρέμα τοὺ βαθὺ | πλέν᾿ ἡ Ρινούλα μουναχή, διξιὰ μιριὰ ἡ πλύστρα της | κι ἀριστιρὰ ἡ γουνίστρα της (πλύστρα = ἡ πρόχειρος σκάφη) Κουκούλ. Συνών. φωτογωνιˬά. Ἡ λ. καὶ ὡς τοπων. ὑπὸ τὸν τύπ. Γουνίστρα Ἤπ. (Πέρδικ.)
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
