Look inside pdfἀγαπητικὸς
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀγαπητικὸς
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Αρσενικό
Τυπολογία
ἀγαπητικὸς ὁ, κοιν. καὶ Πόντ. (Κερασ. Κρώμν. Χαλδ. κ.ἀ.) ἀϊγαπητικὸς Πελοπν. (Ἀργολ.) ἀγαπητ᾿κὸς Ἤπ. Θρᾴκ. Σάμ. κ.ἀ. ἀγαπ᾿τικὸς Θρᾴκ. (Ἀδριανούπ.) Καππ. (Ἀνακ.) ἀγαφ᾿τικὸς Κρήτ. ἀγαπ᾿κὸς Λέσβ. ἀαπητικὸς Κύπρ. Λυκ. (Λιβύσσ.) Χίος κ.ἀ. ἀγαπητικὸ Τσακων. ᾿γαπητικὸς Πελοπν. (Ἀρκαδ.) Τηλ. ᾿γαπ᾿τικὸς Θρᾴκ.
Ετυμολογία
Τὸ μεταγν. ἐπίθ. ἀγαπητικὸς=φιλόστοργος. Τὸ ἀγαφ᾿τικὸς καὶ παρὰ Βλαχ. Ὁ τύπ. οὗτος διὰ τὴν ἀποβολὴν τοῦ η καὶ τὴν σύμπτωσιν τοῦ π καὶ τ.
Σημασιολογία
1)Φίλος Κέρκ.: ᾎσμ. Ψυχομαχάει ὁ Διγενὴς κ᾿ ἡ γῆς ἀνατρομάζει. Τὸ μάθανε τρεῖς φίλοι του, τρεῖς ἀγαπητικοί του, ὁ ἕνας τοῦ παίρνει κρύο νερὸ κιˬ ὁ ἄλλος ἀφρᾶτο μόσκο κιˬ ὁ τρίτος τὸν ἀντίψυχο νὰ μὴν ψυχομαχήσῃ. β)Εὐφημητ. Τοῦρκος (γίνεται χρῆσις τῆς λ. ὁσάκις οἱ ὁμιλοῦντες ἐνώπιον Τούρκου ἀποφεύγουν νὰ ἀναφέρουν τὸ ὄνομά του φοβούμενοι μήπως ἐννοηθοῦν) Καππ. (Ἀνακ.) 2)Ἐραστὴς κοιν. καὶ Πόντ. (Κερασ. Κρώμν. Χαλδ. κ.ἀ.): Πάει καὶ βρίσκει τὸν ἀγαπητικὸ της. Μπάζει κρυφὰ ᾿ς τὸ σπίτι τὸν ἀγαπητικό της. Ἔχω-κάνω ἀγαπητικε͜ιὰ κοιν. Μεροξημερώνεται ᾿ς τ᾿ς ἀγαπητικε͜ιᾶς του Νάξ. (Ἀπύρανθ.)|| Γνωμ. Ὁπ᾿ ἔχει δυˬὸ ἀγαπητικε͜ιὲς ἔχει χαρὰ μεγάλη, ὅταν μαλώσῃ μὲ τὴ μιˬά, πηγαίνει μὲ τὴν ἄλλη πολλαχ. Ὅπου ἔχει δυˬὸ ἀγαπητικε͜ιὲς, | νὰ φάῃ σαράντα μαχαιρεˬές, ὅπου ἔχει τρεῖς καὶ τέσσερες, | νὰ φάῃ σαράντα τέσσερες, καὶ ὅπου ἔχει μία καὶ καλά, | νὰ ζήσῃ νὰ τηνὲ χαρῇ Πελοπν. (Ἄργ.)|| ᾌσμ. Τὸ ψάριν ἔχει κόκκαλα κ᾿ ἡ μπάμιˬα τὸν ἀφρὸν της καὶ κάθε τρελλοκόριτσον τὸν ἀγαπητικόν της (τὸ της ἐν τέλει τοῦ δευτέρου στίχ. ἀντὶ του ἐτέθη διὰ τὴν ὁμοιοκαταληξίαν καὶ κατὰ τὸ σχῆμα κατὰ τὸ νοούμενον) Μεγίστ. Μάννα, καράβιˬα τέσσερα, μάννα, βαρκοῦλλες πέντε, μάννα, κατέβα ρώτα τα, μάννα, κατέβα πές τους, μῆν εἶδαν τὸν ἀσίκη μου, τὸν ἀϊγαπητικό μου; (ἀσίκης=ὡραῖος νέος, ἐραστὴς) Ἀργολ. Ἡ μάννα μου βουλήθητσε διὰ νὰ μὲ παντρέψῃ, οὕλο τὸν κόσμο κάλεσε τσ᾿ οὕλη τὴν οἰκουμένη, τὴν πρώτη μ᾿ ἀγαπητιτσειˬὰ δὲν εἶχε καλεσμένη Ἴος.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
