Objets Κέντρον Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας
<< 10
10 >>
<< 10
10 >>
Total: 4244
Platon, Parmenide, Traduction inedite et notes par Luc Brisson, Paris, Flammarion, 1994, 333 pp.
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
Platon, Phèdre, μετάφραση, εισαγωγή και σημειώσεις από τον Luc Brisson, Paris, Flammarion, 1989, 253 σελ. (στην έκδοση περιλαμβάνεται και η μελέτη του Jacques Derrida, «La Pharmacie de Platon», που πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Tel Quel, τ. 32 και 33 και στη συνέχεια στο έργο του La Dissémination, éditions du Seuil 1972)
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
Platone, Senofonte e Antistene e il nesso tra dialettica e retorica in Socrate
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Είναι γνωστό ότι μία εδραιωμένη ιστοριογραφική παράδοση παρουσιάζει τον Σωκράτη ως τελείως ξένο προς τη ρητορική και ως το πρότυπο μιας νέας μορφής φιλοσόφου, που τον διακρίνουν εντελώς διαφορετικά ενδιαφέροντα: η διαλεκτική αντί της ρητορικής, η αλήθεια αντί της γνώμης, η λογική διερεύνηση αντί της παρελκυστικής πειθούς, ο διάλογος αντί της «μακρηγορίας». Όσο κι αν η καθιέρωση της ιστοριογραφικής αυτής παράδοσης βασίζεται σε λόγους που είναι αδύνατον να αγνοηθούν, αν εξετάσουμε προσεκτικά τις πηγές που διαθέτουμε, θα διαπιστώσουμε ότι τόσο το ενδιαφέρον για τη ρητορική όσο και, όπως είναι αναμενόμενο, ο προβληματισμός για τη ρητορική, δεν είναι καθόλου ξένα προς τη σωκρατική παράδοση· αντιθέτως ουσιαστικά μέσω αυτής βρίσκουν ασφαλή διέξοδο, μέσα από μία διαρκή αναφορά στη μορφή του Σωκράτη. Το παρόν άρθρο σκοπεύει να εξετάσει ακριβώς την παράδοση αυτή, φέρνοντας στο φως ορισμένα κείμενα πολύ λίγο γνωστά ή παραμελημένα, και να ανασυγκροτήσει τους όρους της σχέσης μεταξύ διαλεκτικής και ρητορικής που επεξεργάζονται οι τρεις μεγάλοι Σωκρατικ...
Plotin et Kierkegaard. Tentative d΄ un rapprochement
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Η αναζήτηση κοινών παραμέτρων στη σκέψη φιλοσόφων που παρουσιάζουν ιστορικά βαθειά διάσταση μεταξύ τους είναι πειρασμός. Είναι πειρασμός, γιατί η ιστορικότητα ενός φιλοσόφου με την πιο στενή και ασφαλώς λιγότερο ενδιαφέρουσα σημασία τίθεται υπό ερώτηση. Τι σημαίνει πράγματι να λέμε ότι μια σκέψη εξηγείται και ερμηνεύεται σωστά μόνο όταν αυτή μελετηθεί κάτω από τις συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες, οι οποίες και τη διαμορφώνουν; Πόσο αντέχει το επιχείρημα του ιστορισμού ως ερμηνευτική προσέγγιση σε μια έρευνα που θέλει να είναι ιστορική με τη βαθύτερη όμως σημασία της λέξης, αυτό που ο Heidegger υποδηλώνει με τον όρo geschichtlich και όχι απλώς ιστορική, με τη σημασία της θεωρήσεως των ιδεών στην χρονική τους ακολουθία που ερμηνεύονται συχνά κάτω από την αποκλειστικότητα ενός και μόνο κριτηρίου; Κάθε φορά που επιχειρείται ένας παραμερισμός του στενού ιστορικού πλαισίου, η διάσταση του βάθους παίρνει το προβάδισμα απέναντι στον εύκολο δρόμο της οριζόντιας συσχέτισης. Αναζητώντας κοινές σταθερές σε διαφορετικές μεταξύ τους φιλοσοφικές θέσεις...
Plotin et la dialectique Platonicienne de l'absolu
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Η μελέτη είναι το τρίτο και τελευταίο μέρος μια συστηματικής ανάλυσης της έννοιας του απολύτου. Ενός στον Πλάτωνα και τον Πλωτίνο. Το πρώτο μέρος της έρευνας δημοσιεύτηκε στον προηγούμενο τόμο της «Φιλοσοφίας» με τον τίτλο A la rechérche de la Valeur Supreme. Στον τόμο αυτόν παραπέμπεται τώρα ο αναγνώστης για τις ειδικώτερες αναφορές στο πλατωνικό Αγαθό. Βασικά θέματα του δευτέρου μέρους της έρευνας δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς στα περιοδικά «Révue des Études Grecques», «Πλάτων» και «Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών». Στο ξεκίνημα της η μελέτη είναι σύντομη εξέταση του πλατωνικού Παρμενίδη· στη συνέχεια περιγράφονται συγκριτικά κι ερμηνεύονται η πλατωνική και πλωτινική διδασκαλία για τη φύση του Ενός, τη λειτουργικότητά του και την μέθοδο πρόσβασης σ' αυτό. Οι αποκλίσεις από την πλατωνική διαλεκτική του Αγαθού στην πλωτινική εξήγηση νομιμοποιούνται από την ίδια την υφή της πλατωνικής σκέψης, τον ενορασιακό χαρακτήρα και τις δυναμικές τάσεις της, την προτεραιότητα της μεθοδολογίας έναντι της μεθόδου : ...
Plotin et la thèse de l incorruptibilité du monde
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Το δόγμα της αφθαρσίας του κόσμου, το οποίο βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος του νεοπλατωνισμού, χωρίζει αποφασιστικά την ελληνική φιλοσοφική παράδοση από τον χριστιανισμό. Ο Πλωτίνος υποστηρίζει ότι το μέλλον του κόσμου είναι χαραγμένο από το παρελθόν του: Ο κόσμος δεν άρχισε ποτέ και αυτό το οποίο δεν άρχισε ποτέ «πίστιν και περί μέλλοντος έχει. Διά τι γαρ έσται, ότε και ούκ ήδη; Ου γαρ εκτέτριπται τα στοιχεία, ώσπερ ξύλον και τα τοιαύτα - μενόντων δ΄ αεί και τα παν μένει. Και ει μεταβάλλοι αεί, το παν μένει - μένει γαρ και η της μεταβολής αιτία» (Ενν. II 1, 4). Ο Πλωτίνος δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την κοσμογονία του Πλατωνικού Τιμαίου και την αριστοτελική διδασκαλία περί κόσμου. Ερμηνεύει και συνδυάζει τις απόψεις των φιλοσόφων αυτών μέσα στη δική του επιχειρηματολογία, δεν τις παρερμηνεύει, όπως υποστήριξε ο Armstrong. Σύμφωνα με το πλωτινικό δόγμα η αφθαρσία του κόσμου δεν συναρτάται με τη φύση του κόσμου, αλλά με την ψυχή, η οποία κυβέρνα το σύμπαν. Η πλωτινική κοσμολογία δεν είναι δυνατό να κατανοηθεί ανεξάρτητα από τ...
Plotini Opera. I-III, Ed. P. Henry-H.R. Schwyzer, Paris/Bruxelles/Leiden 1951-1973
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή
Plotinus on Time as Measure and Number of Motion
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Οι Έλληνες φιλόσοφοι είχαν συλλάβει την έννοια του χρόνου ως του επιστημολογικού εκείνου μέσου, στου οποίου την αρετή στηριζόμενος μπορεί κάποιος να επεξεργαστεί μια αιτιακή περιγραφή του φυσικού κόσμου, τον χρόνο και τον αριθμό της κίνησης συμφωνά με το «πριν» και το «μετά» κατά τον Αριστοτέλη, ή τη διακοπή της συνέχειας της κίνησης σύμφωνα με τους Στωικούς. Ο Πλωτίνος ήρθε σε αντίθεση με τους «προκατόχους» του υποστηρίζοντας ότι οι ορισμοί τους για τον χρόνο ήταν απλώς οντικές περιγραφές και ότι δεν θεμελιώνουν επιστημολογικά την οντολογία του χρόνου. Ο χρόνος μπορεί να οριστεί ως διάλειμμα, αριθμός και μέτρο της κίνησης, υπό την προϋπόθεση ότι η αληθινή του ουσία θα καταστεί σαφής υπό το φως της μεταφυσικής του Ενός. Ο χρόνος είναι εικόνα της αιωνιότητας, έτσι ώστε μόνον εάν η φύση του αρχετύπου ερευνηθεί και διευκρινισθεί, τότε και η ουσία της εικόνας θα μπορεί να αποκαλυφθεί. Ο Πλωτίνος ορίζει την αιωνιότητα ως Βίο δευτέρας υποστάσεως, που υφίσταται στον βαθμό ενός συνόλου λογικών περιεχομένων, των οποίων οι σχέσεις διαμορφώνονται κατ...
Plotinus΄ Aesthetic Approach to the One
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Στην Εννεάδα 1.6, «περί κάλλους», ο Πλωτίνος διερευνά τις ιδέες του αληθούς, του καλού και του κάλλους. Συχνά χειρίζεται και τα τρία ως εάν ήσαν ένα και το αυτό πράγμα. Στη μελέτη αυτή θα προσπαθήσω να δείξω πως, και σε ποια έκταση η πλωτίνεια θεωρία του κάλλους έχει συνεισφέρει στην επιστροφή της ψυχής στο Εν. Παρά το ότι ο Πλωτίνος διατείνεται ότι το Εν δεν μπορεί να περιγραφεί ή να κατονομασθεί με σαφήνεια, διότι είναι υπεράνω όλων των όντων, χρησιμοποιεί εναλλάξ τους όρους καλόν και κάλλος για να το περιγράψει. Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι όταν ο Πλωτίνος θέλει να προσδώσει έμφαση στο μεγαλείο του Ενός, το αποκαλεί: κάλλος του κάλλους ή απόλυτον κάλλος. Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα υποστηρίξω ότι το πλωτίνειο σύστημα είναι ως προς τη φύση του βασικά αισθητικό. Με αυτόν τον τρόπο υπαινίσομαι την ύπαρξη μια αισθητικής διαστάσεως στην Ηθική του Πλωτίνου. Ο ιδιαίτερος στόχος αυτής της μελέτης είναι να διερευνήσει ακριβώς αυτήν την όψη της πλωτίνειας οντολογίας....
Politeia and Paideia. «Reminiscenses» of Western Political Thought in a Reading of Plato' s Politeia
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Στο παρόν άρθρο προτείνω ότι μπορούμε να θεωρήσουμε την Πολιτεία του Πλάτωνος ως την πηγή των κλασσικών «πηγών» της πολιτικής και νομικής φιλοσοφίας. Τοιουτοτρόπως, μπορούμε να θεωρήσουμε την Πολιτεία ως Παιδεία, όχι υπό την παραδοσιακή έννοια του όρου - τ.ε. υπό την έννοια των μορφωτικών ιδεών ή της πλατωνικής παιδαγωγίας - αλλά υπό την έννοια της συμβολής αυτού του συγκεκριμένου διαλόγου στην μεγάλη συζήτηση, η οποία εκκινεί τον πολιτικό πολιτισμό της Δύσης, επί τη βάσει της ηθικονομικής κληρονομιάς των Ελλήνων. Η πλατωνική Πολιτεία εμφανίζεται ως αρωγός στην διασάφηση της Παιδείας διαχρονικά μέσω της εμβριθούς ενασχόλησης με το κείμενο καθ΄ αυτό. Ανακαλύπτουμε στοιχεία που, ως επί το πλείστον, αποδίδονται στον Αριστοτέλη, όπως και στοιχεία διακειμενικής συνάφειας με ποικίλους συγγραφείς: τον Αυγουστίνο - κυρίως - αλλά επίσης τον Κικέρωνα και τον Ουλπιανό. Υπάρχουν χωρία που μας παραπέμπτουν ακόμα και στον Μοντεσκιέ ή τον Βολταίρο. Μοιάζει πως όλα, ή σχεδόν όλα, βρίσκονται ήδη εκεί. Όπως έλεγε ο Alfred de Musset, ήρθαμε πολύ αργά σ΄ έναν...
Politics, Morals, Nature and Convention
Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Σκοπός μου στο μελέτημα τούτο είναι να εξετάσω την θέσιν του Αριστοτέλους (Ηθικά Νικομάχεια 1904 b), ότι το αντικείμενον της πολιτικής – όπως και της ηθικής – επιστήμης παρουσιάζει τόσην ποικιλίαν και αστάθειαν, ώστε θα μπορούσε να φανή ότι είναι προϊόν συμβάσεως (νόμου) και όχι ότι υπάρχει με τρόπον φυσικόν (φύσει). 1. Βεβαίως λείπει από τα πολιτικά και ηθικά φαινόμενα το είδος της σταθερότητος, που θα έδειχνε η φύσις χωρίς την επέμβασιν του ανθρώπου, διότι η Πολιτική και η Ηθική είναι ακριβώς όψεις μιας επεμβάσεως. Αλλά τούτο είναι φανερόν. 2. Ας υποθέσωμεν ότι το «φυσικόν» είναι εις το επίπεδον εκείνων που πράττουν οι άνθρωποι, όχι απλώς εκείνων που τα βρίσκουν τυχόν απέναντι τους. Είναι άραγε δυνατόν να εξακριβώσωμεν εδώ ένα είδος σταθερότητος, που δεν ανήκει εις τα πολιτικά ή ηθικά φαινόμενα ; Τούτο δεν φαίνεται πιθανόν να το επτύχωμεν, εάν λάβωμεν υπό σοβαράν έποψιν τις κλασικές θεωρίες του «κοινωνικού συμβολαίου» (π.χ. του Hobbes, του Locke και του Rousseau), κατά τις οποίες η σταθερότης ανήκει εις ό,τι υπάρχει κατά σύμβασιν (νό...
