Objets Κέντρον Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας

<< 10 10 >>

Total: 4244

Sokrates und Christus in der Verfasserchaft Soren Kierkegaards. Eine Henologische Ganzheitsinterpretation

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται η παράλληλη εξέταση των μορφών του Σωκράτη και του Χριστού στο έργο του S. Kierkegaard και η προσέγγισή τους υπό το πρίσμα της «θεωρίας της ενότητας» η ενολογίας. Η ενολογία ορίζεται ως διδασκαλία της ενότητας και ετερότητας και ανιχνεύονται οι ρίζες της στην αρχαιότητα (κυρίως στους Πλάτωνα —στο έργο του Παρμενίδης— και Πλωτίνο), στον Μεσαίωνα, στο οποίο πέρασε υποστηριγμένη από την Αγία Γραφή, στην Αναγέννηση (κυρίως στον Ν. Cusanus) και στους νεώτερους χρόνους πριν από τον Kierkegaard (στον γερμανικό μυστικισμό), καθώς και στους Kant και Fichte. Η φιλοσοφία του Kierkegaard στρέφεται γύρω από τον Χριστό, όπως η φιλοσοφία του Πλάτωνος γύρω από τον Σωκράτη. Με τον Πλάτωνα διδάσκαλο στη φιλοσοφία του ο Kierkegaard πίστευε ότι κάθε γνήσια μελέτη του Πλάτωνος πρέπει να αρχίζει με τον Παρμενίδην, και ο ίδιος μιμείται στο In vino Veritas το Συμπόσιον. Η σύγκριση Χριστού και Σωκράτη αρχίζει ήδη με την διατριβή του Similitudo Christum inter et Socratem in dissimilitudine praecipu posita est. Πηγή της περιγραφής τη...

Some aspects of the Aristotelian Doctrine of Cognitive Phantasia

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
1. Υπάρχει εισέτι μεταξύ των μελετητών της αριστοτελικής φιλοσοφίας η διαφορά απόψεων περί την ερμηνείαν του προβλήματος της γνωστικής φαντασίας, εν σχέσει πρός την πλατωνικήν θεωρίαν περί της νοητικής δομών της φαντασίας. Ο Αριστοτέλης είναι κατηγορηματικός επί της αρχής ότι η φαντασία είναι μια νοητική λειτουργία συμπεριλαμβάνουσα και αισθητά στοιχεία, πλην των νοητών. Είναι δε προφανές ότι υπό την θεώρησιν αυτήν η φαντασία είναι το αποτέλεσμα της δια της αντιλήψεως αποκτωμένης εμπειρείας εν συνδυασμώ πάντοτε πρός τα. δεδομένα φανταστικού ή του ενδεχομένης φανταστικού. 2. Κατά την έρευνά μας επιχειρείται μια νέα απόπειρα προσεγγίσεως και ερμηνείας της αριστοτελικής διδασκαλίας εις το Περί ψυχής Γ3 κυρίως, αλλά και εις άλλα έργα του Σταγιρίτου, εν συγκριτική αντιπαραθέσει και διαλεκτική σχέσει προς συναφείς πλατωνικός θεωρίας. Ασφαλώς η αναφορά προς τους αλεξανδρινούς σχολιαστάς και υπομνηματιστάς των αριστοτελικών έργων είναι εκ των πραγμάτων επιβεβλημένη. Η έρευνά μας λαμβάνει σοβαρώς υπ΄ όψιν τας λίαν αξιολόγους μελέτας της συγχρόνου ...

Some reflection on Heidegger΄s views on Dasein, Phenomenology, Time and Death

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Η φιλοσοφία του Χάιντεγκερ είναι πάντα εγκόσμιος και έχει ως κέντρο τον άνθρωπο. Σκοπός της φιλοσοφίας είναι η αλήθεια. Η φαινομενολογία της αλήθειας είναι να ξεσκεπάσει την πραγματικότητα του όντος. Ο άνθρωπος εντός του κόσμου σημαίνει την οντολογική σχέση με τον εαυτό του. Με την φαινομενολογική μέθοδο ο Χάιντεγκερ θέτει ως σκοπό να αποκαλύψει τον άνθρωπο ως εμπειρικό ον και όχι ως κάτι το αφηρημένο. Ο άνθρωπος συνυπάρχει με τον κόσμο ως κοινωνία ανθρώπων. Αυτό που δίνει νόημα στην ύπαρξη του ανθρώπου είναι το παρόν. Ο άνθρωπος εμπειρικώς αντιλαμβάνεται την ύπαρξη εντός τόπου και χρόνου. Η παρούσα στιγμή είναι αυτό που ενώνει το παρελθόν με το μέλλον. Τα πάντα έχουν τέλος καθώς και η ανθρώπινη υπόσταση. Το τέλος είναι τέλεια απώλεια. Ο θάνατος θέτει όρια στην οντολογική υπόσταση του ανθρώπου εντός του χώρου και χρόνου. Το αποτέλεσμα είναι μηδενισμός και ανυπαρξία. Για τον άνθρωπο σημασία έχει μόνο το παρόν. Ο άνθρωπος ως Dasein είναι εντός του κόσμου. Αυτό αντανακλά την όλη φιλοσοφία του Χάιντεγκερ και μπορεί να χαρακτηριστεί ως μηδενι...

Spekulation und Beobachtung bei der Wissenschaftlichen theoriebildung. Das Beispiel der Vorsokratiker

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Το θέμα της μελέτης είναι ο ρόλος της παρατήρησης αφενός, της έμπνευσης και ενόρασης αφετέρου στην διαμόρφωση των επιστημονικών μας θεωριών. Με τo ίδιο αυτό πρόβλημα έχει ασχοληθεί o Karl Popper σε μια μελέτη του με τον τίτλο «Πίσω στους Προσωκρατικούς». Ο Popper προσπάθησε στην εργασία του αυτή να αναιρέσει τη μεθοδολογία του επαγωγισμού, «τον Μύθο του Bacon», όπως λέει, σύμφωνα με το οποίο κάθε γνώση αρχίζει με την παρατήρηση και προχωρεί συστηματικά στη γενική θεωρία. Ακριβώς η κατανόηση των Προσωκρατικών, λέει ο Popper, μας διδάσκει ότι η επιστημονική γνώση δεν αρχίζει με συστηματική παρατήρηση, άλλα με τολμηρές ιδέες για τον κόσμο. Ώς τέτοιο παράδειγμα φέρνει τη θεωρία του Αναξίμανδρου για την γη: την δε γην είναι μετέωρον υπό μηδενός κρατουμένην, μένουσαν σε δια την ομοίαν πάντων απόστασιν. (απόσπ. Α 11). Ή ιδέα αυτή ότι η γη μένει σε σταθερή θέση χωρίς στήριγμα, λόγω ίσης αποχής της από όλα τα δυνατά σημεία σχέσης, όχι μόνον δεν προέρχεται από παρατήρηση άλλα και αντίκειται σε κάθε εμπειρία. Και όμως, είναι η ιδέα πού κάνει δυνατέ...

Stamatios Tzitzis, Esthétique de violence, Paris, P.U.F., 1997, 127 pages

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

Stamatios Tzitzis, La Philosophie Pénale, Paris, Presses Universitaires de France (Que Sais-Je?), 1996, 127 pp.

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

State and Education in Aristotle

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο Αριστοτέλης έχει πραγματευθεί για την παιδεία κυρίως στο Ζ και στο Η βιβλίο των Πολιτικών. Η ένταξη της πραγματείας για την παιδεία στο κλασικό αυτό βιβλίο πολιτικής φιλοσοφίας δεν είναι τυχαία. Εξηγείται από τη γνώμη που έχει ο Αριστοτέλης για την αποστολή και τις προϋποθέσεις της παιδείας, αλλά και από τη γνώμη που έχει για την αποστολή και τη σύσταση της πολιτείας. Στον περίφημο ορισμό του για την πόλη - κράτος με τη φράση «γινομένη μεν του ζην ένεκεν ούσα δε του ευ ζήν» δηλώνεται ότι η πόλη υπάρχει βασικά για την εξασφάλιση της ζωής από την άποψη και των υλικών όρων της, αλλά δεν εξαντλείται σ΄ αυτό μόνο, έχει ουσιαστικό σκοπό τη χειραγώγηση των πολιτών και προς το «ευ ζήν». Όμως το ευ ζήν, κατά τον Αριστοτέλη, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί χωρίς την αρετή. Ο άνθρωπος δηλαδή για να υψωθεί στην ευδαιμονία που είναι υποκειμενική άποψη του ευ ζήν, χρειάζεται, εκτός από τα πρόσφορα εξωτερικά αγαθά, να έχει και την αρετή. Μάλιστα ο Αριστοτέλης εξαίρει την αρετή ως την κύρια προϋπόθεση της ευδαιμονίας, και άρα του «ευ ζήν». Η απόκτηση ό...

Sur la «participation» musicale chez Plotin

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Θα ήτο δυνατόν να υποστηριχθή ότι η μουσική μίμησις (κατ' επέκτασιν δε και η καλλιτεχνική γενικώς) δεν είναι νοητή παρά Πλωτίνω όστις εν προκειμένω ακολουθεί παλαιοτέραν παράδοσιν, ειμή εν τω πλαισίω ενός συστήματος κινήσεων, ήτοι ως συγκίνησις· ότι καθορίζει, εξασφαλίζει μάλιστα, μιαν μέθεξιν με την φιλοσοφικήν, αλλά και με την μαγικήν, σημασίαν της εννοίας, ως εκ του ότι δημιουργεί διαδικασίαν διττής τινός βιουμένης αναφοράς της ψυχής εις τον αισθητόν κόσμον (του λοιπού λαμβανόμενον κεχωρισμένως ως προς την ύλην, την κανονικώς συνιστώσαν την υπόστασίν του) όσον και εις τον νοητόν κόσμον, ενεργώς ούτω συσχετιζόμενον προς το απείκασμά του· ότι μία αδιάλειπτος συνέχεια σταθεροποιείται ούτω μεταξύ των διαφόρων επιπέδων του πραγματικού χάρις εις το διάμεσον του ανθρωπίνου παράγοντος νοουμένου ως συνεπαγομένου, με την σειράν του, δύο επίπεδα διακεκριμένα : το της καλλιτεχνικής δημιουργίας και το της θεωρήσεως (απολαύσεως) του έργου τέχνης· τέλος, ότι η τέχνη δεν είναι ειμή διαδικασία δυναμένη, από πλειόνων της μιας απόψεων, να συγκριθή προς τη...

Synthesis in Kant΄s Aesthetical Idea

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Στο κείμενο της Κριτικής Δυνάμεως υπάρχει μια τάση Aνάμεσα στην Aνάγκη της κρίσης για τo ωραίο να αποκτήσει υποκειμενική καθολικότητα και της ανάγκης το προϊόν του πνεύματος, των Καλών Τεχνών να είναι υποδειγματικό. Αυτό το γεγονός οδηγεί σε μια πιο δυναμική ανάγνωση του Kant, από όσο επιτρέπει μια αυστηρή ερμηνεία, και προϊδεάζει έτσι μια εγελιανή άποψη για το πνεύμα. Ανταποκρίνεται ακόμη σε μια αντίρρηση του Hans Georg Gadamer. Η έννοια αυτής της τάσης είναι ότι ο Kant καλεί αισθητική ιδέα. Είναι για τον Kant το σημείο της ενοποίησης, όπου η αντίληψη, το νόημα και η έκφραση εισδύουν στην ανθρώπινη εμπειρία. Το γλωσσικό μέσον με το οποίον ο Kant κάνει αυτή την αποκάλυψη είναι η μεταφορά. Έτσι παρέχει ένα πλαίσιο με το οποίο οι μεταγενέστεροι ερευνητές στο πεδίο της γλώσσας μπορούν να τοποθετήσουν τη γλώσσα στα πλαίσια του φιλοσοφικού νοήματος....

T. M. Robinson, Plato' s Psychology, Second Edition, Toronto, University of Toronto Press, 1995 (original edition, 1970), 202 σσ.

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Δεν υπάρχει περιγραφή

T.S. Eliot: Α Critic of his own or: Poetry and tautology

Ενότητα: Άρθρα του περιοδικού "Φιλοσοφία"
Ο κεντρικός πυρήνας του άρθρου είναι μία ανεξάρτητη κριτική μελέτη στο συνολικό ποιητικό έργο του T. S. Eliot, με αφετηρία τα ίδια του κριτικά δοκίμια και τους παραδοσιακούς κριτικούς του (Η. Gardner, F. Ο. Mathiessen και F. R. Leavis). Ενώ όμως η πρώτη ύλη και τα εργαλεία της μελέτης είναι παραδοσιακά και παραδεγμένα, ο βασικός σκοπός της είναι να δείξει τον ποιητή ενάντια από την εικόνα που ο ίδιος επιθυμεί, προβάλλει και επιβάλλει. Αυτή η «ανυπακοή» στον T. S. Eliot επιχειρείται με την ανάλυση των βασικών θεμάτων της συνολικής ποιητικής του παραγωγής, θέματα όπως, η αντικειμενική συστοιχία, η έννοια του χρόνου και της ιστορικής αίσθησης και η φύση του συνδετικού κρίκου οριακών καταστάσεων, κατ΄ εξοχήν φιλοσοφικά ερείσματα που ο ποιητής υιοθέτησε για χάρη της λογοτεχνίας....
<< 10 10 >>