Ρίζες

Ενότητα:

Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών

Όνομα χωριού

Ρίζες

Περισσότερα...

Αριθμός

129

Κοινότητα

Ριζών

Επαρχία

Μαντινείας

Νομός

Αρκαδίας

Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);

Πάντοτε ονομάζετο Ρίζες Τεγέας Τριπόλεως Κοινότης "Ριζών"

Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;

Μόνον δύο (2) οικογένειες προσφύγων εις την εποχήν της Μικρασιατικής Καταστροφής και συν τω χρόνω έφυγαν

Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;

(απάντησις υπ΄αριθ 2) - Καμιά

Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);

Σε παληά σπίτια, ιδιοκτητών από φιλοτιμίαν και αλληλεγκύην

Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;

Πάντοτε την ελληνικήν

Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;

Στο χωριό μας υπάρχουν έξι εκκλησίες. Η παλαιοτέρα εκτίσθη περί το 1870 και επ΄ αυτής εκτίσθη αργότερα μεγαλοπρεπής Ναός Μ. Αθανάσιος

Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;

Ανήκουν όλες στην κοινότητά μας, όχι οικογενειακές αλλά εις κοινήν λατρείαν

Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;

Ένα μόνον Νεκροταφείον εις Αγ. Ιωάννην

Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;

Περί το έτος 1900

Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;

Η καλλιέργεια δημητριακών, σιτάρι, άρα βόσιτος. Κηπουρικά, πατάτες, ντομάτες, μποστανικά (εδώ έβγαιναν τα περίφημα ριζιώτικά πεπόνια). Επίσης αμπέλια αρκετά που παρήγαγον κρασί και για εκμετάλλευση.

Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;

Αυτά που αναφέρθηκαν, ακόμη καλλιέργεια δένδρων οπωροφόρων από κερασιές, βυσσινιές, μηλιές κλπ πλην εληές.

Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;

Το κυρίώτερο προϊόν είναι το βύσσινο που παράγεται σε μεγάλην ποσότητα, ακολουθούσε το μήλον και έπειτα το κεράσι, βέβαια από αυτά εγίνετο και αυτό κατανάλωση

Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;

Ναι η μεγάλην καλλιέργειαν τα ως άνω αναφερόμενα και μάλλον άρχισε ο κορεσμός της παραγωγής δενδροκαλλιέργειας. Νεώτερες μέχρι τώρα δεν υπάρχουν.

Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;

Υπήρχε και υπάρχει ένα τμήμα εκ 50 στρεμμάτων χαρισμένα στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και μέχρι σήμερα λέγεται του Κολοκοτρώνη.

Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια;

Τα ως άνω κτήματα τα έχουν τώρα ιδιώτες και κανείς πλέον δεν γνωρίζει γιατί ελέγοντο έτσι δηλαδή έφεραν το όνομα του στρατηγού της Επαναστάσεως του 1821.

Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;

Όχι

Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;

Τουλάχιστον από (50) πενήντα και άνω

Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;

Περί τους 8 - 10

Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;

Γύρω στα (30) τριάντα

Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;

Παλαιότερα προ της κατοχής περί τα 1500. Τώρα όμως ελάχιστη.

Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;

Είχαν από παλαιά 2 - 3 πρόβατα μαζί και αίγα απαραίτητη για το γάλα.

Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;

Τσελιγκάτα μας διηγούνται η παπούδες μας πως υπήρχαν. Τώρα όμως όπως απάντησα όχι.

Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;

Είμεθα Μεσόγειοι. Είναι μακράν η θάλασσα.

Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;

Υπήρχον παλαιότερα και υπάρχουν ακόμη μερικές καλαμωτές που άπλωναν το κουκούλι γι αυτό υπάρχουν ακόμα και αρκετές μουριές που έτρωγε το φύλο

Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν;

Σταμάτησαν

Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;

Υπήρξαν βέβαια Πρόεδροι που έκαναν πολλά έργα ώστε το χωριό μας να είναι ζηλευτό. Έκαναν διάνοιξιν του ποταμιού (χειμάρου) Δολιανίτη. Άνοιξαν και διαπλάτυναν δρόμους Κοινοτικούς. Φύτεψαν πεύκα στην γυμνήν πλαγίαν του βουνού Αγ. Ηλίας κλπ. Τέτοιοι είναι ο Κων/νος Καρκαζής, ο Νικολ. Γ. Καρκαζής, ο Γέωργιος Ν. Παγώνης, ο Βασίλειος Τσιακούλας κλπ

Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;

Παλαιότερα πλήρωναν οι παππούδες μας όπως μας έλεγαν το "χαράτσι" στους Τούρκους. Εμείς οι νεώτεροι δεν πληρώνουμε κανένα φόρο μόνον 10% επί των πωλουμένων προϊόντων και εξαγομένων.

Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;

Παλαιότερα προ της Κατοχής, ίσως να υπήρχαν ανώτερες τάξεις. Μετά την επάρατον Κατοχήν όλοι είμεθα ίσοι και μάλιστα τώρα τελευταίως κανείς δεν θεωρή τον εαυτό του κατώτερον άλλων.

Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;

Ήταν και είναι συνηθισμένοι να προσφέρουν προσωπική εργασία εις την Κοινότητα όλοι. Τα μεγάλα έργα στο χωριό Σχολείον εξατάξιον και Εκκλησία μεγάλη στολίδια του χωριού μας τα έφτιαξαν ο Σύλλογος Ριζιωτών Αμερικής "Η Άγκυρα".

Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;

Η συμμετοχή ήταν και είναι γενική για άνδρες άνω των (20) ετών και για μεγάλη ανάγκη (ποτάμι, πυρκαγιά) υποχρεωτική για όλους γυναίκες και άνδρες όσοι δύνανται βέβαια.

Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;

Όταν ήταν αναγκαίο να γίνη μια εργασία όσοι υπόχρεοι δεν πηγαίναν η Κοινότης έκοβε ένταλμα και το έστελναν για είσπραξη με την τιμήν του ημερομισθίου.

Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;

Αλληλοβοήθεια εγένετο στον τρύγο και στο μάζεμα κερασιών, βύσσινων, μήλων, αραβοσίτου και θερισμού ακόμη και σε όλες τις εργασίες που είναι επείγουσες. Το ίδοι συνέβαινε και μεταξύ κοινοτήτων σε κίνδυνο πλυμύρας του ποταμιού κλπ.

Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);

Βοηθούνται οι παθόντες από πυρκαγιά από αιφνίδια κατακρίμνηση του σπιτιού ή από σεισμό λόγω της πλαιότητος διότι υπάρχουν σπίτια πολύ παλαιά

Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;

Οι γυναίκες βοηθούνται μεταξύ τους εις το γνέσιμο και ξένσημο μαλιών και εις άλλες σπιτικές εργασίες (κόψιμο χυλοπίτες) κλπ

Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);

Η οικογένεια αποτελείται 1)από τον πατέρα, 2)από τη μητέρα, γ)από τα παιδιά. Έπειτα στενός συγγενής είναι ο πατέρας της γυναικός και ο αδελφός της ή τα αδέλφια της.Όλη οικογένεια, καθώς και οι συγγενείς του ανδρός πατέρα, μητέρα, αδέλφια.

Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;

Τον πατέρα ή μπαμπά - την μητέρα ή μαμά

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;

Παππού ή και παππούλη

Πώς τη μητέρα του πατέρα του;

Γιαγιά ή και κυρούλα

Πως τον πατέρα της μητέρας του;

Το ίδιο παππού

Πώς τη μητέρα της μητέρας του;

Και αυτή γιαγιά

Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;

Με το όνομά του πάντοτε ή παιδί μου

Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;

Με το όνομά τους (από αγάπη παιδάκι μου)

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;

Με το όνομά του ή καμιά φορά (βρε)

Πώς τις αδελφές του;

Με το όνομά τους καμιά φορά (μωρή)

Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;

Πάντως ο μεγαλύτερος έχει μεγαλυτέρα προτίμηση

Για τη μεγαλύτερη αδελφή;

Και αυτή η μεγαλύτερη ή η ποιο μικρότερη προτίμηση

Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;

Με τα ονόματά τους πάντοτε ή με παρατσούκλι

Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;

Πάντοτε Θείο ή μπάρμπα

Πώς την αδελφή του πατέρα του;

Θεία ή θείτσα

Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;

Και τους δύο θείους

Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;

Με τα ονόματά τους βέβαια

Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;

Με το όνομά του ή παιδάκι μου ή κορούλα μου

Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;

Για τον πρωτότοκο διάδοχο και το μικρότερο στερνοπαίδι ή στερνοπούλι (Βενιαμίν της οικογενείας)

Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;

Ξεναδέλφια αλλά και ορφανά

Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;

Δίδυμα ή (μπινιάρια)

Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;

Πατέρα και μητέρα ή και (μάνα)

Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;

Πάντοτε πατέρα

Πώς την πεθερά της;

Μητέρα πάντοτε και χαϊδευτικά (πεθερούλα)

Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;

Κουνιάδα ή αδέλφια

Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;

Πατέρα

Πώς την πεθερά του;

Μητέρα

Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;

Κουνιάδια, αδέλφια

Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;

Παιδί μου ή το όνομά του

Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;

Παιδί μου με... Αγάπη

Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;

Με το όνομά του πολλές φορές (γαμπρέ)

Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;

Με το όνομά της ή και νύφη

Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;

Με το όνομά της ή και νύφη

Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;

Πάντοτε με το όνομά τους ή το χαϊδευτικό του ονόματός τους ή γλυκή μου κτ λοιπά

Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;

Απαραίτητο ήταν το πρώτο παιδί να πάρη το όνομα του παππού από πατέρα εάν γεννηθεί και δεύτερο αγόρι θα πάρη το όνομα του παππού από μητέρα, κάποτε.

Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ

Όλες τις δουλειές τις έξω από το σπίτι κάνει προ παντών ο άνδρας σε περιπτώσεις ανάγκης και η γυναίκα όταν μεγαλώσουν τα παιδιά και βοηθούν τον πατέρα. Τότε η γυναίκα περιορίζεται στις καθαρώς δουλειές του σπιτιού και μόνον.

Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;

Κύριες δουλειές ήταο το μάζεμα από τα δένδρα τους καρπούς (μήλα, βύσσινα, κεράσια κλπ). Στον θερισμό,στον αλωνισμό. Εάν υπήρχεν μανάζια, λαμβάνει μέρος παντού, σε όλες τις εργασίες.

Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;

Ναι κουρέψουν τα πρόβατα, να βγάλουν τα μαλλιά, να τα πλύνουν, να τα λαναρίζουν, να τα γνέσου στην ρόκα για να φτιάξουν ρούχα μάλινα στον αργαλειό, ακόμη να τυροκομίσουν αφού αρμέξουν να κάνουν τυρί.

Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την αλιεία εκτελούσαν οι γυναίκες;

Δεν υπάρχει αλιεία

Αν στο χωριό υπήρχαν βιοτεχνίες περιγράψτε, αν είναι δυνατόν, ποια ήταν η συμμετοχή των γυναικών:

Όχι. Υπάρχει μια βιοτεχνία, μία μηχανή σπάει καρύδια και ο βιοτέχνης εμπορεύεται το προϊόν σε ποσόν τόνων και εργάζονται 15 - 20 γυναίκες και συλέγουν το εσωτερικόν του καρυδιού εις ακρετήν ποσότητα δια την κατανάλωση. Ακόμα πηγαίνουν εις Σπάρτην ή Άργος προς μάζεμα πορτοκαλιών αρκετό καιρό.

Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;

Τον κλάδο των δένδρων και των αμπελιών στο κόψιμο ξύλων, στο όργωμα και σπάρσιμο, σκάψιμο ή χειρισμών μηχανημάτων τρακτέρ και λοιπά

Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;

Τα αγόρια πηγαίνουν προ πάντων στα Σχολεία, πάντως όσα μένουν σπίτι από 15 ετών εργάζονται, τα δε κορίτσια μαθαίνουν από μικρά στο νοικοκυριό, εργάζονται στα 15

Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;

Εάν σε μια οικογένεια υπάρχουν μόνον αγόρια πάνε κατά σειράν και κατά συμφέρον όταν έχουν και αδελφές φροντίζουν να αποκαταστήσουν τα κορίτσια, αυτό και επιβάλλεται

Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;

Η κανονική ηλικία για γάμο ήταν μεταξύ 15 - 20 για τους άνδρες όταν αφυπηρετούσαν ανάλογα και με το συμφέρον. Το ίδιο και για τις γυναίκες. Το να είναι μεγαλύτερη η γυναίκα μόνον από συμφέρον πάντως πρέπει να είναι μικρότερη

Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;

Όταν η νύφη ήταν της αρεσκείας του γαμβρού δεν εξέταζε πούθε είναι, μπορεί να είναι και έξω από το χωριό μας. Αληθές είναι ότι κοιτάνε την οικογένεια, εκτός από την νύφη που θέλουν.

Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;

Όλα μπορεί να συμβούν αν το σπίτι είναι μεγάλο. Μπορεί να μένουν και δύο οικογένειες. Το αντίθετο αν είναι για μια οικογένεια, υποχωρούν οι μικρότεροι αδελφοί, μπορεί να έχουν και νέο σπίτι για αραίωση, δεν αποκλείεται να πάει σώγαμπρος δηλαδή στης νύφης το σπίτι.

Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;

Πολλές φορές συμβαίνει να μένουν δύο οικογένειες μαζί και να έλθη πχ άλλος από το εξωτερικό (Αμερική, Καναδά) και να μένουν όλοι κάτω από την ίδια στέγη μαζί και με τους γονείς τους ευχαριστημένοι και τρώγουν σε ένα τραπέζει και να κοιμούνται όλοι μαζί. αυτό βέβαια ευχαριστεί και τους ενοίκους και τους άλλους χωριανούς διότι είναι παραδείγματα προς μίμησιν.

Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;

Όταν συγκατοικούν η περιουσία μένει αδιαίρετος. Όταν όμως κάποτε εξ ανάγκης χωρίσουν τότε πρέπει να διανέμουν την περιουσίαν εξ ίσου να μην έχει παράπονο κανείς. Πάντως σ΄ αυτό τον λόγον έχουν οι γονείς.

Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;

Ο θάνατος του πατέρα δεν είναι η αιτία να χωρίσουν τα αδέλφια διότι θα έχει εκ των προτέρων τακτοποιήση τον καθένα. Και το σπίτι έναν δεν χωράει (τον διάβολο) λέγουν η αγάπη και η αλληλεγγύη δεν σταματάει ποτέ παρά μόνον "η γκρίνια" που λέμε είναι δυνατόν να τους διαιρέση, κανένας άλλος λόγος.

Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;

Ο μεγαλύτερος πάντοτε γυιός εάν είναι βέβαια αγαπητός και κοιτάζει τους γονείς. Δεν αποκλείεται για διάφορους λόγους να καθήσει ο δεύτερος ή ο τρίτος όποιος είχε περισσότερη αγάπη στους γονείς.

Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;

Όταν η οικογένεια δεν έτυχε να αποκτήσει αγόρι ή διότι εγεννήθησαν μόνον κορίτσια. Τότε υποχρεωτικά στο σπίτι αυτό θα βάλλει σώγαμπρο ή φύγουν τα αγόρια για το εξωτερικό και τη συγκαταθέση τους το επιτρέψουν.

Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;

Βέβαια όταν σε μια οικογένεια είναι πολλά αγόρια, πηγαίνει σώγαμπρος ένα εκ των παιδιών αφού πάρει και το μερίδιο από τον πατέρα του

Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;

Αυτό εξαρτάται. Μπορεί να μείνη οποιοδήποτε. Αυτό είναι στην κρίση των γονέων. Αυτοί κανονίζουν σε ποια.

Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;

Ο σώγαμπρος θα είχε όπως αναφέραμε και δική του περιουσία. Άλλωστε αφού παίρνει η κόρη σώγαμπρο με την θέληση του πατέρα της, ασφαλώς η περιουσία θα περιέλθη όλη στον γαμβρό μετά τον θάνατό του.

Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;

Ο γαμπρός διατηρούσε πάντοτε το επίθετον του πατέρα του. Σπανίως του πεθερού του και τα παιδιά έπαιρναν το επώνυμο του πατέρα τους. Δεν έχει συμβεί τέτοιο γεγονός.

Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;

Μέχρι δευτέρου βαθμού θεωρούνται συγγενείς. Από του τρίτου βαθμού παντρεύονται ελεύθερα. Υπήρξαν γάμοι μεταξύ δευτέρων εξαδέλφων. Μεταξύ πρώτων εξαδέλφων υπήρξε παλαιότερα και ο γάμος αυτός εσήμανε καταστροφήν.

Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;

Αναφέρω ποιο πάνω όχι. Ανάλογα με τις προλήψεις των γονέων.

Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;

Υπάρχουν οικογένειες με το ίδιο επώνυμο αλλά παντρεύονται, αρκεί να μην είναι συγγενείς. Έχουν τώρα πια ξεσυγγενεύση.

Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;

Υπήρξαν και υπάρχουν λόγω μη συμφωνίας χαρακτήρων ή διότι είναι λόγοι προσβολής της υπολήψεως ή και από ζήλεια

Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;

Ο νονός του γαμπρού πάντοτε εκτός εάν δεν ζει ένα από τα παιδιά του. Μπορείς ακόμη ο νονός της νύφης.

Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;

Ο νονός εβάπτιζε το πρώτο ότι παιδί και αν ήταν, αν ήταν αρσενικό και το δεύτερο. Υπήρχαν περιπτώσεις που βάπτιζε και τρίτο. Έκτοτε άλλαζε ο νονός. Μπορούσε να βαπτίσει και ο πατέρας της νύφης.

Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;

Τα βάπτιζαν και άνθρωποι που κάναν μαζί με τον πατέρα του παιδιού στρατιώτες ή μαζί στην Αμερική. Βέβαια προτιμείτο και ο πλούσιος να έχει νονό πλούσιο και καμιά φορά τα έταζαν σε ένα Άγιο και στην γιορτή του το έριχναν στην εικόνα του Αγίου και όποιος το έπερνε το εβάπτιζε.

Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;

Οι οικογένειες που συνδεόταν με κουμπαριά απεύφευγαν τον γάμο των παιδιών των. Άλλωστε και τα ίδια γνώριζαν ότι συνδέονται οι γονείς τους με κουμπαριά, δεν αποκλείετο όμως σε περιπτώσεις.

Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;

Αδύνατον θεωρούντο σαν αδέλφια. Δεν έχει συμβεί στην περιφέρειά μας.

Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;

Στην περιφέρειά μου δεν συμβαίνει αυτό ούτε γνωρίζουν τι θα ειπή αδελφοποιτοί. Εγώ γνωρίζω ότι στην φυλακή ή στο στρατό συμβαίνει μεταξύ αδελφικών φίλων.

Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;

Έχω μάθει ότι έσχιζαν το χέρι τους στον βραχίονα. Το ίδιο και ο άλλος και έφεραν τις πληγές (το αίμα) να ρεύση και από τους δύο ηνωμένες καλά. Με αυτό λοιπόν ελέγοντο αδελφοποιτοί.

Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;

Δεν το γνωρίζουμε

Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;

Βεβαίως από πολύ παλιά υπήρξε ο θεσμός της προίκας και υπάρχει

Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;

Πάντοτε με προικοσύμφωνα συμβόλαια διότι εκείνος που τα έδινε φρόντιζε να εξασφαλίση το παιδί του και νομικώς. Υπάρχουν συμβόλαια από το 1880.

Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων;

Εδίδεται από χαρά και ένα έκτατο γαμήλιο δώρο

Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;

Ο συμβολαιογράφος συνέταζε το συμβόλαιον και υπεγράφετο από τον προκοδότην και από τον παραλαβόντα των προίκα, λαβόντες από ένα αντίγραφον

Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;

Εκυμαίνετο η προίκα εις χρήμα αναλόγως τις δυνατότητες. 100.000, 200.000 και 500.000, χωράφια κλπ.

Σπίτι; Επιπλωμένο;

Σπανίως

Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;

Στο χωριό ή και σε πόλη

Χωράφια;

Απαραίτητα αν είχαν

Δέντρα; ζωα; καϊκια;

Αν το χωράφι είχε δένδρα, όχι χωριστά

Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;

Σπανίως να πάρουν όλα. Εάν είναι ένα - δύο βέβαια έπαιρναν αλλά παντρεύοντο από αγάπη και χωρίς προίκα αλλά έφευγαν αφού παντρεύονταν στην Αμερική, Καναδά, Αυστραλία

Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;

Μόνον εις την περίπτωσιν που κάποιο ιδίως κορίτσι ήταν κάπως ελατωματικό του έδιναν περισσότερη προίκα, ενώ η άλλες είχαν την λεβεντιά και αέρα έπαιρναν λιγώτερα.

Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;

Η μητέρα πάντως υποστήριζε το αδύνατο μέρος, την κόρη. Είναι βέβαιον ότι μια κόρη μέσα σε δύο τρεις γυιούς ήταν πιο αγαπητή, ιδίως από την μητέρα, και αφού τα παιδιά έπαιρναν δική τους προίκα η μητέρα θα έδινε την μερίδα του λέοντος στην κορούλα της.

Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;

Σε περίπτωση που ήθελαν οι γονείς να αποκαταστήσουν την κόρη τους και γενικώς τις κόρες τους. Βεβαίως προσέφεραν και οι αδελφοί της στην προίκα για αποκατάστασιν της, βέβαια όλων των κοριτσιών της οικογενείας. Ο πατέρας βέβαια μπορεί να αφήσει και δια συμβολαίου προίκα. Άλλοτε παντρεύονταν ο γυιός και την προίκα έδινε στην αδελφή.

Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;

Εάν η προίκα που πήρε είναι μικροτέρα των μεριδίων της εγκαταληφθείσης περιουσίας με το μερίδιον των υπολοίπων αδεφλών δύνατο να ζητήση δικαστικώς έαν αδικείται μόνον. Αυτά όμως πάντως συμβαίνουν στην κοινωνία.

Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;

Είναι διάφορες περιπτώσεις, δυνατόν από τον πατέρα της ή τους οικείους της να ζητηθεί η επιστροφή της περιουσίας. Αυτό έγκειται εις την απόφασην που θα πάρουν πχ τα αδέλφια της πεθαμένης. Χρειάζετο αγών δικαστικώς. Πάντως δεν συμβαίνει πάντοτε αυτό.

Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;

Δεν γίνεται τέτοιο πράγμα εδώ. Σπανίως όταν ο γαμπρός είναι πλούσιος δίνει για ρεγάλο στον πεθερό και τους λοιπούς οικείους από ένα δώρο.

Ποιος ακριβώς έδινε; Ο γαμπρός ή ο πατέρας του;

Ο ίδιος ο γαμπρός

Πότε έδιναν την προσφορά; Πρίν απο το γάμο ή κατά τη στιγμή του γάμου;

Και πριν από το γάμο και μετά τον γάμο από ενθουσιασμό τους δεν πήγαιναν αμέσως αργότερα ή γρηγορότερα.

Ποιοι μοιράζονταν την προσφορά;

Ο πατέρας, η μητέρα, τα αδέλφια και ακόμη ο παππούς και η γιαγιά δια τους καλούς απογόνους των.

Αν μια γυναίκα πέθαινε χωρίς να προλάβει να αποκτήσει παιδιά, μπορούσε ο γαμπρός να ζητήσει πίσω ο,τι είχε δώσει;

Όχι, ο γαμπρός δεν έχει δικαίωμα από ποιόν να ζητήσει προίκα αφού το άλλο μέρος έδωσε την προίκα

Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ

Πρώτον κατά την στιγμήν των γάμων του. Έπειτα μπορούσε να πάρει προ του θανάτου του πατέρα μόνον αν το θελήσει ο πατέρας. Γενική διανομή θα γίνει ή αφού συμφωνήσουν μετά τον θάνατον των γονέων. Θα κάνουν αίτησιν διανομής της περιουσίας των γονέων εις το δικαστήριο με μάρτυρες και λοιπά.

Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;

Εδώ στον τόπο μας όλα τα παιδιά κληρονομούν ίσην περιουσίαν. Λέμε ότι ο μεγαλύτερος αλλά αυτός μπορεί να σπουδάση ή να πάει στο εξωτερικό προς αναζήτησιν τύχης και πολλοί έφυγαν και δεν γύρισαν. Μπορεί ο βενιαμίν να σπουδάση θέλει έξοδα. Όλοι κληρονομούσαν το ίδιο, μπορεί και να αδικηθεί κανείς.

Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;

Ανέφερα και ποιό πάνω, μπορεί ένα ωραίο κορίτσι να αποκατασταθεί χωρίς προίκα και ούτε να ζητήση ποτέ. Πάντως όλες όταν θα απαιτήσουν το μερίδιό τους δεν έχει σχέσει αν πάρει μεγαλύτερο ή μικρότερο μερίδιο όπως λέμε μοιράζει την περιουσία σαν πατέρα, ίσα.

Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;

Γίνεται πάντοτε δια συμβολαιογραφικής παράξεως ή ως δωρεά ή ως πωλητήριον ενώπιον μαρτύρων ή ακόμη και με διαθήκη με την ίδια τακτοποίηση για να είναι ασφαλείς.

Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;

Ο κάθε πατέρας δια συμβολαίου μοίραζε την περιουσίαν του στα παιδιά του καθώς και στα κορίτσια τα ανύπαντρα. Δια λαχνών μπορύσε να γίνει μεταξύ τους αν το κτήμα ήτο ένα. Έριχναν λαχνούς ποιος θα πάρει το δεξιό ή το αριστερό.

Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;

Βεβαίως η γυναίκα (σύζυγος) θα είχε δική της περιουσία (προίκα). Αν δεν είχε θα έπερνε και αυτή το μερίδιο από τον σύζυγο. Ίσα μερίδια με τα παιδιά και τα κορίτσια.

Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;

Θα τα έπαιρνε η γυναίκα. Εάν όμως άφηνε μεγάλην περιουσίαν και δεν την εξησφάλιζε δια συμβολαίου τότε θα διεκδικούσαν οι αδελφοί του ή η πλησιέστεροι συγγενείς.

Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;

Και στις κόρες το ίδιο συνέβαινε. Και αυτές ήταν παιδιά του και θα κληρονομούσαν την περιουσία του πατέρα τους. Δεν είχαν καμιάν σχέσην οι αδελφοί του.

Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;

Εάν ήθελε ο θείος του έπαιρνε ένα ανηψιό του είτε του αδελφού του είτε της αδελφής. Τότε υιοθετούσε ένα ανηψιό του ή μια ανεψιά του και τον κληρονομούσε. Συμβαίνει όμως να πάρη και άλλο εκ της συγγενείας ή και όχι.

Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;

Αφού θα είχε κορίτσια αυτά θα έπαιρναν παιδιά γαμπρούς και αυτά παιδιά τους θα γινόντουσαν μόνο που θα έχανε το επίθετόν του. Σε περιπτώσεις έπαιρνε ένα γαμπρό και τον υιοθετούσε και έτσι τελείωναν.

Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;

Προτιμούσαν παιδιά στενών συγγενών. Δεν αποκλειόταν να πάρουν και ένα υπηρέτη τους ακόμα εάν ήταν καλός. Αυτά κατά την κρίσην τους. Πάντως έπαιρναν συγγενικά.

Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;

Αυτός που το υιοθετούσε του έδινε όλα τα δικαιώματα όταν ήτο εις ηλικίαν. Είχε δικαιώματα σαν παιδί του και αυτό ήταν αφοσιωμένο στο θετό πατέρα του.

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/