Αγία Παρασκευή Άρτας
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Αγία Παρασκευή, Άρτα
Περισσότερα...
Αριθμός
167
Κοινότητα
Κλειδιού
Επαρχία
Άρτας
Νομός
Άρτας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Δεν υπάρχει.
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όχι
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Όχι
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Μία.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Στους χωριανούς, δεν ήταν οικογενειακές.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Κανένα.
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
1965
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Αγροτοαπασχόληση και εκτροφή ζώων σε μικρά κοπάδια.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, βρίζα (σίκαλη), βρώμη, φασόλια, ρεβύθια, κουκιά, βίκος.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Όλα για κατανάλωση.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες. Νέες που υπάρχουν είναι ο ηλιόσπορος και το τριφύλι.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Ήταν και παραμένουν εθνικά.
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Πενήντα στρέμματα και πάνω.
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Κανένας.
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Είκοσι στρέμματα.
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι, κοπαδιαστή.
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Τα τελευταία 15 χρόνια.
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Όχι
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Όχι
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Δεν υπήρχαν κοινωνικές τάξεις.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ήταν υποχρεωτική μόνο με λόγια. Οποιασδήποτε ηλικίας. Συμμετείχαν και γυναίκες.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Δεν εφαρμόζονταν πρακτικά μέτρα.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Σε επείγουσες γεωργικές εργασίες.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Χτίσιμο σπιτιών, κυρίως.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Δεν υπήρχε διαφορά.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Παπούς και γιαγιά από πατέρα, πατέρας, μάννα, παιδιά και σε πολλές περιπτώσεις αδέρφια ή αδερφές του πατέρα.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα - μάννα.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππούλη.
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Βάβω.
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππούλη.
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Βάβω.
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Με το βαπτιστικό όνομα.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με το βαπτιστικό όνομα.
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Όχι
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Όχι
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με το βαπτιστικό όνομα.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Μπάρμπα ή θείο.
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θείτσα ή θεία ή κάκω.
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Όπως παραπάνω.
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Με το όνομά τους.
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με το όνομά τους.
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Το μικρότερο αποκαλιόταν "ψημάδι".
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Αλλάδερφα.
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Διπλάρικα.
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρους.
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα.
Πώς την πεθερά της;
Μάννα.
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Αφέντη - κυρά.
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πατέρα.
Πώς την πεθερά του;
Μάννα.
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδο - Κουνιάδα.
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
"Γαμπρέ" ή με το όνομά του.
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Το ίδιο.
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Με το όνομά του.
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Με το όνομά της.
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Με το όνομά της.
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Με το όνομά της.
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Στο πρώτο αγόρι ή κορίτσι, έδιναν το όνομα του παππού ή της γιαγιάς από τον πατέρα, ή ονόματα της οικογένειας που χάθηκαν (πέθαναν ή σκοτώθηκαν). Αν δεν ζητούσε το σπίτι, τότε αποφάσιζε ο νουνός.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Οι δουλειές στα χωράφια ήταν του άνδρα. Σε περιόδους αιχμής βοηθούσε και η γυναίκα. Το νερό, τα ξύλα και κάθε μικρό φορτίο ήταν δουλειά της γυναίκας.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Βοηθούσαν στο θέρο, στο σκάλισμα, στο άρμεγμα των ζώων.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Το όργωμα (καμάτι), το σκάψιμο για νέο χωράφι (ξελάκωμα).
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Δέκα χρονών και πάνω. Στα αγόρια ανάθεταν δουλειές έξω (μακριά) από το σπίτι. Στα κορίτσια δουλειές του σπιτιού ή κοντινές.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Παντρεύονταν πρώτα τα κορίτσια κι ύστερα τα αγόρια. Λογαριαζόταν όμως και η ηλικία.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Δεκαοχτώ για τις γυναίκες, είκοσι πέντε για τους άνδρες. Επιτρεπτό ναι, συνηθισμένο όχι.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Δεν υπήρχε τέτοια συνήθεια.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στο πατρικό του γαμπρού συνήθως, μέχρι το νέο ζευγάρι αποκτήσει δικό του με τους κόπους του. Η νύφη δεν είχε ποτέ σπίτι προίκα.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Όχι
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Όχι
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Χ
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Τα γονικά έμεναν με κάποιον απ'τους γιούς. Συνήθως το μικρότερο.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Αν δεν είχε αρσενικά παιδιά.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Όχι
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Δεν υπήρχε κανόνας. Όπως έρχονταν τα πράγματα.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Με συμφωνία πριν από το γάμο.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Ο γαμπρός κρατούσε το όνομά του (επώνυμο) όπως και τα παιδιά του.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Όχι
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Υπήρχε κώλυμα, όχι όμως αξεπέραστο.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Όχι
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού και αν κωλυόταν, ο νονός της νύφης ή και άλλος.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο το βάπτιζε ο νουνός του ζευγαριού. Τα υπόλοιπα, άλλοι. - Όχι.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Συνήθως φίλος του άνδρα, γείτονας, ή κοινωνικά ανώτερος.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν, όχι όμως απόλυτα.
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Δεν ήταν συνηθισμένη η αδελφοποίηση στην περιοχή.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Ναι
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Συνήθως προφορικά και η συμφωνία έπρεπε να τηρηθεί. Η συμφωνία γινόταν κυρίως μεταξύ των γονιών των μελλονύμφων.
Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων;
Δεν είναι γνωστό.
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Δεν είναι γνωστό.
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Χρήματα, σπάνια παίρνονταν σαν προίκα.
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Όχι
Χωράφια;
Ναι. Πέντε το πολύ, στρέμματα.
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ζώα, ως πενήντα μικρά ή ένα-δύο μεγάλα.
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Η προίκα δινόταν ανάλογα με την περίπτωση. Δεν υπήρχε έθιμο για μεγαλύτερο ή μικρότερο μερίδιο.
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Συνέβαινε η προίκα της μάννας να μεταβιβασθεί ως προίκα στις κόρες ή να μοιραστεί στους γιούς ανάλογα με τη θέληση των γονιών.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Ήταν υποχρέωση όλων.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Όχι
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Συνέβαινε και το ένα και το άλλο.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Δεν υπήρχε τέτοια συνήθεια.
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα με τις περιστάσεις.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Εφόσον έμεναν στο χωριό και δημιουργούσαν οικογένεια, τα μερίδια ήταν ίσα.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Δεν υπήρχε διαφορά.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Συνήθως προφορικά.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Συνέβαινε κι αυτό και το έκανε ο πατέρας μοιράζοντας την περιουσία στα παιδιά.
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Δεν είναι γνωστό.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Τα αδέλφια.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες του.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά. Μόνο σ'αυτή την περίπτωση.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Παιδιά αδελφών και συγγενών κυρίως.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Ιδια δικαιώματα με τα κανονικά παιδιά.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
