Κάτω Βελιτσές
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Κάτω Βελιτσές
Περισσότερα...
Αριθμός
275
Κοινότητα
Βελιτσές
Νομός
Αχαΐας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Δεν υπάρχει
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Δεν γνωρίζουν
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Ο Άγιος Δημήτριος (εξωκλήσι), ο Άγιος Γεώργιος (εξωκλήσι), η Παναγιά (εξωκλήσι) και ο Άγιος Ιωάννης εκκλησία.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Του Αγίου Ιωάννου.
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Το έτος 1904.
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Η κυριότερη ασχολια των κατοίκων ήταν η κτηνοτροφία (γίδια, πρόβατα). Η γεωργία ήταν μικρή.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτάρι, βρώμη, κριθάρι και αραβοσίτη.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Εξακολουθούν οι παλιές αλλά από το 1968 καλλιεργούνται πατάτες, καρπούζια και πιπεριές.
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Από 200 στρέμματα και άνω.
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
2 έως 3 οικογένειες
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Από 50 - 80 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Υπήρχε
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Από πολύ παλιά
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Η συμμετοχή ήταν προαιρετική και συμμετείχαν άνδρες.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Όχι
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Υπήρχε αλληλοβήθεια στο θέρο, σε τρύγο, σπορά.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Όχι
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Όχι
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Από 8 μέλη και άνω.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα και μάνα.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππούλη
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Κυρούλα
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππούλη
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Κυρούλα
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Εγγόνια
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Εγγόνια
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Αδέλφια
Πώς τις αδελφές του;
Αδελφές
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Όχι
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Όχι
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Τον μεγάλο μεγαλύτερο αδελφό, το μικρό στερνοπούλι.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Μπάρμπα.
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θειά
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Μπάρμπα - θειά
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Ανηψίδια
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Γιός μου - τσουπί μου
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Όχι
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Προγόνια
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Διπλάρια
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπέθερος
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα - πεθερό
Πώς την πεθερά της;
Μητέρα - πεθερά
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Κουνιάδος - κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πατέρα
Πώς την πεθερά του;
Μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδος - κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Γαμπρό
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Γαμπρό
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Γαμπρό
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφη
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νύφη
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Η γυναίκα μου ή το όνομά της, ο άνδρας μου ή το όνομά του.
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Το όνομα του παππούλη από τον πατέρα. Το όνομα της γιαγιάς από τον πατέρα. Τα υπόλοιπα, χαμένου αδελφόυ και αδελφής ή του νονού.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Πήγαιναν για ξύλα, νερό, φρόντιζαν τα ζώα, πήγαιναν και στο χωράφι.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Πήγαιναν για νερό, ξύλα, τσοπάνες και στο χωράφι.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Πήγαιναν στα πρόβατα, άρμεγαν, έγνεθαν τα μαλλιά.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Η σπορά, το σκάψιμο, όργωμα.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από 8 χρονών αγόρια κορίτσια στα πρόβατα βοηθούσαν.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Ανάλογα αλλά σε λίγες περιπτώσεις πρώτα τα κορίτσια.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Από 25 - 30 άνδρες γυναίκες. Σε ελάχιστες περιπτώσεις ήταν μεγαλύτερη η γυναίκα.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Από όπου τύχαινε.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στην αρχή στο σπίτι του πατέρα μετά από χρόνια στο δικό τους.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Πολλές φορές μαζί στο σπίτι του πάτερα για αρκετά χρόνια ζούσαν μαζι, έτρωγαν μαζί, στο ίδιο σπίτι κοιμόνταν.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Ναι
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Μετά από αρκετά χρόνια ανάλογα.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Συνήθως το στερνοπούλι, δηλαδή ο μικρότερος.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε αγόρι.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Αμα είχε συμφέρον πήγαινε.
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Συνήθως τον πρώτο γαμπρό.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Ήταν υποχρεωμένος.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Έμενε του γαμπρού. Τα παιδιά έπαιρναν το επώνυμο του πατέρα.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Από πρώτα, δεύτερα και τρίτα ξαδέρφια δεν παντρευόντουσαν. Όχι
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Ναι
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Σπάνια για λόγους ηθικής.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Συνήθως αυτόυς που τους στεφάνωνε.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Τους φίλους περισσότερο.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Όχι
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Υπήρχε.
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Με προικοσύμφωνα.
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Δεν υπήρχαν υπογραφές.
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Έδιναν ζώα και πράγματα.
Χωράφια;
10 - 20 στρέμματα
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
20 ελιές και 10 - 30 πρόβατα.
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Περίπου τα ίδια
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Όχι
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Μόνο όταν έλειπε ο πατέρας
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Ζητούσε το λεγόμενο αντιπροίκι.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Συνήθως επιστρέφοταν στον πατέρα όταν ήταν λίγα χρόνια παντρεμένοι.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα με τις περιστάσεις αλλά τα είχαν μοιράσει δια λόγου.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Περίπου ίσα μερίδια
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Λιγότερο τα κορίτσια.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Δια λόγου.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Με λαχνό, το έπαιρναν τα αδέλφια.
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Περισσότερο στα παιδιά.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Αν έφευγε από το σπίτι τα έπαιρναν τα αδέλφια του γαμπρού.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες του.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Την έπαιρναν τα αδέλφια.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Συνήθως αδελφών.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Όλη η περιουσία δικιά του.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
