Παλαιοχώρι Γρεβενών
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Παλαιοχώρι Γρεβενών
Περισσότερα...
Αριθμός
345
Κοινότητα
Παλαιοχωρίου
Επαρχία
Γρεβενών
Νομός
Γρεβενών
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Δεν υπάρχει παλαιότερο όνομα του χωριού. Λεγόταν και λέγεται ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Η γλώσσα τους ήταν και είναι η καθαρή Ελληνική.
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
"Παναγιά" Μελανής η οποία χτίστηκε το έτος 1890
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Το 1900
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Οι κυριότερες ασχολίες γύρω στο 1940 ήταν: γεωργία-κτηνοτροφία.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Υπήρχε γεωργία και τα κυριώτερα προϊόντα που καλλιεργούνταν ήταν σιτηρά-κριθάρι και αμπέλια καθώς και αραβόσιτος.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Για αυτοκατανάλωση προορίζονταν σιτηρά, κρασιά. Λίγα σιτηρά διατίθενταν στο εμπόριο.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Καλλιεργούνται : Σιτηρά, κριθάρι, καπνά, αμπέλια. Από τις νέες καλλιέργειες συγκαταλέγεται ο καπνός κ' λίγο ο κρόκος που η καλλιέργεια του τελευταίου άρχισε εδώ και τρία χρόνια.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Κεφαλοχώρι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Από 100 στρ. και πάνω
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Περίπου 10 οικογένειες
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
40 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Υπήρχε
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Από το 1968
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Υπήρχαν. Σήμερα υπάρχουν 3 περίπου τσελιγκάτα
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Υπήρχαν και παλαιότερα. Τουλάχιστον από το 1930 γίνονταν κανονική ψηφοφορία για εκλογή κοινοτικών συμβουλίων.-
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Φόρους από γιδοπρόβατα και τα δέκατα. Τα δέκατα και το φόρο από τα γιδοπρόβατα πλήρωναν στην πόλη Γρεβενά στο Δήμο.
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Μια κοινωνική τάξη υπήρχε.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Βέβαια. Όλα γίνονταν με προσωπική εργασία.
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ναι από 20 ετών και πάνω Συμμετείχαν και οι γυναίκες.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Αν κάποιος αρνιόταν πλήρωνς στο Δήμο στην πολιτεία σχετικό πρόστιμο(φόρο).
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Ναι Στα χωράφια.Στ'αμπέλια. Στην ανέγερση οικοδομών
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Αναφέρθηκε παραπάνω
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Όχι. Το ίδιο.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Περίπου 25 άτομα Παππούς-γιαγιά-Γιος-Νύφη-Εγγόνια Σημείωση Τρείς γιοί-Τρείς νύφες και πολλά εγγόνια.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Μπαμπά-μαμά.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιαγιά
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Γιαγιά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Εγγόνια.-Αγγόνια
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Αγγόνια.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Αδερφέ
Πώς τις αδελφές του;
Αδερφή
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Δούλευε περισσότερο. Τον σέβονταν πιο πολύ.
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Τη σέβονταν τα μικρότερα αδέρφια.
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με το ονοματάκι του το χαϊδευτικό.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Θείο
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θεία
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Θείο-Θεία
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Ανιψιέ.
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Παιδί μου-Κορίτσι μου
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
ΌΧΙ
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Μελαδέρφι, μελαδερφή
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Δύδυμα (διπλά) διδυμάρκα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρια
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Αφέντη
Πώς την πεθερά της;
Μάνα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Αφεντάκι-αδερφή('δερφή)
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Παππού
Πώς την πεθερά του;
Μπάμπο
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδος-κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφη (νύφ')
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νύφ'
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Γυναίκα-Άντρα
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Όπως και σήμερα. Το πρώτο αγόρι στον παππού του παιδιού από τον πατέρα του. Αν ήταν περισσότερα από 4 τότε έλεγε ο νονός όποιο ήθελε.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Χωράφι-Βοσκή-Ξυλεία-κατασκευές-Οι άνδρες Γυναίκες χωράφι-κτηνοτροφία.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Στην αμπελουργία. Στο μάζεμα καρπών-φρούτων Τσάπισμα στο χωράφι
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Βόσκημα στο λιβάδι
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Κατασκευές οικοδομών
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από 12 χρόνια Στη βοσκή βοδιών-γιδοπροβάτων Στα κορίτσια νοικοκυριό.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Παντρεύονταν κατά ηλικία
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Για τις γυναίκες 18 τα κορίτσια και οι άνδρες στα 25 χρόνια.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Όχι. Από τα κοντινά χωριά Σαρακίνα, Δίπορο, Νεοχώρι, Χρώμιο, Αιανή.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στο πατρικό του γαμπρού.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Ναι.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Την κρατούσαν αδιαίρετη.
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Όχι όταν πέθαινε ο πατέρας. Όταν δεν τους χωρούσε το σπίτι ή όταν γινόταν κάποια παρεξήγηση
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Συνήθως ο μικρότερος έμεινε με τον πατέρα.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε αγόρια.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Όχι.
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Ανεξάρτητα.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Του'γραφε μέρος της περιουσίας του
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Όχι. Μερικοί όμως έδιναν το επίθετο στα εγγόνια σ'αυτήν την περίπτωση.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Όχι.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Ναι
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Παντρεύονταν
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Ναι. Δεν αποκτούσαν παιδιά.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Πάντα ο νονός(Τα μέλη της οικογένειας του νονού).
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Σ'αυτήν την περίπτωση φρόντιζαν να κάνουν κουμπάρο κάποιον πλούσιο ή με κοινωνική θέση για να'χουν κάποιο στήριγμα ή υποστήριξη.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Ναι
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Όταν ο ιερέας του χωριού τους έκανε με κοινό διάβασμα περί αδελφοποιήσεως
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Θα βοηθούσε ο ένας τον άλλον Δε θα μαλώναν και δεν παντρεύονταν οι ίδιοι και τα παιδιά τους.
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Αδελφοποιτοί γίνονταν γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με έναν άνδρα.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Υπήρχε. Την προίκα την έδινε ο σύζυγος
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Προφορικά
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Συνήθως έπαιρναν την ίδια προίκα
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Όχι
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Ναι. Βοηθούσαν όσο μπορούσαν.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Όχι
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Δεν υπήρχε προίκα
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Αν μια γυναίκα πέθαινε χωρίς να προλάβει να αποκτήσει παιδιά, μπορούσε ο γαμπρός να ζητήσει πίσω ο,τι είχε δώσει;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Όπως αποφάσιζε ο πατέρας
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Στο παιδί που θα έμενε μαζί του άφηνε και τα περισσότερα
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Το κορίτσι δεν έπαιρνε καθόλου προίκα ή μερίδιο.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Προφορικά
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Με λαχνό
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Λίγο λιγότερα απ'το μερίδιο που αντιστοιχούσε στο κάθε παιδί.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Στ'αδέρφια του συζύγου.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Συγγενών
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Την περιουσία των θετών γονέων του.-
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
