Σύμη
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Σύμη
Περισσότερα...
Αριθμός
373
Κοινότητα
Σύμης
Επαρχία
Ρόδου
Νομός
Δωδεκανήσου
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Το όνομα Σύμη είανι από τα ονόματα εκείνα που προέρχονται από την προελληνική περίοδο. Άλλα ονόματα του νησιού είναι: Μεταποντίς και Αίγλη.
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όχι
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Όχι
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Όχι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Η Σύμη ανήκει στην ομάδα των νήσων του δωδεκανησιακού συμπλέγματος. Το γλωσσικό ιδίωμα της Σύμης καθώς και των άλλων νησιών του ιδίου συμπλέγματος ανήκει σε ευρύτερη διαλεκτική ζώνη, που ο μεν Χατζιδάκης ονομάζει νότια τα ιδιώματά της, ο δε Τριανταφυλλίδης νοτιοανατολικά.
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Δεκατρείς ενοριακοί ναοί στην πόλη, δύο ιστορικές Μονές, του Πανορμίτη και του Ρουκουνιώτη και περισσότερα από εκατό μονύδια, εξωκκλησία και παρακκλήσια κοσμούν την πόλη, τα βουνά, και τις παραλίες του νησιού. Η πρώτη εκκλησία κτίστηκε γύρω στα 1822.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Οι εκκλησίες κτίζονταν με δωρεές των κατοίκων του νησιού και συγκεκριμένα των ενοριτών κάθε εκκλησίας. Έτσι κτίστηκαν οι δεκατρείς εκκλησίες, που αποτελούσαν τις δεκατρείς ενορίες. Αντίθετα τα μονύδρια, τα εξωκκλήσια και τα τα παρεκκλήσια κτίζονταν κυρίως από οικογένειες, που επιστατούσαν κατά το κτίσιμό τους. Έτσι οι οικογένειες αυτές διατήρησαν από τότε την επίβλεψη και την φροντίδα για τη συντήρησή τους.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Δύο. Ένα στην πάνω πόλη και ένα άλλο στην κάτω πόλη.
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Στα μέσα περίπου του 18ου αιώνα (1765) ιδρύθηκε και λειτούργησε στη Σύμη η Σχολής της Αγίας Μαρίνας με πρόγραμμα μαθημάτων ευθυγραμμισμένο με το πρόγραμμα των πιο φημισμένων Σχολών του υπόδουλου Γένους της εποχής εκείνης
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Το ορεινό του εδάφους είχε στρέψει την προσοχή των κατοίκων από τα παλιά στη θάλασσα και έτσι η ναυτιλία, η σπογγαλιεία, η ναυπηγική και το εμπόριο ήταν πάντα οι κυριώτερες ασχολίες των κατοίκων του νησιού. Οι γεωργικές εργασίες σε ορισμένα τμήματα καλλιεργήσιμα μαζί με τις κτηνοτροφικές εργασίες απασχολούσαν ελάχιστες οικογένειες.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Τα λίγα σιτηρα, τα λίγα σύκα και τα φραγκόσυκα και μερικά λαχανικά που καλλιεργούντο από λίγους γεωργούς είναι ανάξια λόγου.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Τα σιτηρά, τα σύκα και τα φραγόσυκα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση. Τα λαχανικά για εμπόριο.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Σήμερα εξακολουθούν οι ίδιες καλλιέργειες, που όπως είπαμε είναι ελάχιστες. Αντί των σιτηρών καλλιεργούν σήμερα διάφορα κτηνοτροφικά φυτά.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Όχι
Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια;
Όχι
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Δεν υπάρχουν τέτοιοι κληροι.
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Για να δώσουμε απάντηση και στα δύο παραπάνω ερωτήματα, σημειώνουμε ότι ένας γεωργικός κληρος δεν υπερβαίνει τα 100 με 200 τ.μ.
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Αντίθετα με τη γεωργία, που προαναφέραμε, η ποιμενική παρουσίαζε μια καλή απασχόληση μερικών οικογενειών με τα ονομαστά (καλής ποιότητας) προϊόντα της, τυρί, καλό βούτυρο αρίστης ποιότητας, κρέας. Ο αριθμός των γιδοπροβάτων που εκτρέφονταν τότε ήταν γύρω στα 3.500 κεφάλια.
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Η οικόσιτη κτηνοτροφία υπήρχε ανέκαθεν στο νησί. Μια κατσίκα και μερίκα πουλερικά ήταν απαραίτητα σε κάθε νοικοκυριό για αυτοσυντήρηση. Το 50% των οικογενειών είχαν οικόσιτη κτηνοτροφία.
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Όχι
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Πριν από το 1940 μια μερίδα των κατοίκων του νησιού ασχολούντο κυρίως με την αλιεία.Τα μέσα όμως που διέθεταν τότε οι ψαράδες μας ήταν τέτοια, που καθιστούσαν το επάγγελμα του ψαρά πολύ φτωχό.Αντίθετα οι ψαράδες μας σήμερα,με τα σύγχρονα πλοιάριά τους,με τα δίκτυα τους και με τα άλλα μέσα που διαθέτουν,κερδίζουν αρκετά χρήματα
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Παλαιότερα στο νησί υπήρχαν οι παρακάτω βιοτεχνίες: α) Βιοτεχνία παρασκευής χαλβάδων,ταχινιού και λουκουμιών β) επεξεργασίας δερμάτων γ) ζαχαροπλαστ ικής δ) οινοπνευματωδών ποτών ε) Βιοτεχνίες ραπτικής και κεντήματος
Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν;
Από τις παραπάνω βιοτεχνίες εξακολουθούν να λειτουργούν σήμερα η πρώτη η τρίτη και η Πέμπτη
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Παλαιότερα στη Σύμη από του έτους 1832 υπήρχαν οι Δημογεροντίες.Οι Δημογέροντες εκλέγονταν με ψηφοφορία.Ο Νόμος περί εκλογής των έχει ως εξής: "Έκαστον χωρίον και εκάστη κωμόπολις πρέπει να εκλέγη Δημογέροντας αναλόγως με την ποσότητα των οικογενειών,τα μεν δηλαδή μέχρι των εκατόν οικογενειών ένα,τα δε μέχρι των διακοσίων δύο,τα δε μέχρι των τριακοσίων τρείς και τα μέχρι των τερρακοσίων τέσσαρας.Όσα δε έχουσι περισσοτέρας των τετρακοσίων να μη εκλέγωσι περισσοτέρους των τεσσάρων". Στο νησί οι Δημογέροντες αποτελούντο από δύο Δημάρχους και δώδεκα Συμβούλους.Ο πρώτος Δήμαρχος είχε την ευθύνη όλης της διοικητικής και διπλωματικής υπηρεσίας του Δήμου και ο δεύτερος τη διαχείριση του Ταμείου.Από τους δώδεκα Συμβούλους οι δύο πρώτοι έπαιρναν το αξίωμα του Σφραγιδοφύλακα,επειδή μαζί με το δεύτερο δήμαρχο φύλαγαν τη μεγάλη σφραγίδα του Δήμου που έφερε το όνομα "μαχτού" .Υπήρχε η αντίληψη στο λαό ότι, αν αρπάζετο αυτή από τον κατακτητή τότε θα εχάνοντο τα προνόμια που είχε παραχωρήσει στο νησί η Τουρκική Κυβέρνηση με Σουλτανικά φιρμάνια.Για το λόγο αυτό τη φύλαγαν τρείς,που καθένας έπαιρνε και ένα τμήμα της.
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Επειδή το νησί ήταν μικρό και άγονο οι Συμαίοι είχαν εξασφαλίσει από την εποχή που ζούσαν κάτω από την προστατευτική σκέπη των Βυζαντινών αυτοκρατόρων,το προνόμιο να είναι απαλλαγμένοι από τους φόρους και τις άλλες οικονομικές καταβολές,που υποβάλλονταν τα άλλα τμήματα της Αυτοκρατορίας. Το προνόμιο αυτό,για τους ίδιους λόγους,το αναγνώρισαν και το διατήρησαν και οι ξένοι κυρίαρχοι του νησιού,οι Ιωαννίτες Ιππότες πρώτα και οι Τούρκοι έπειτα.
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Παλαιότερα οι κάτοικοι του νησιού χωρίζονταν σε τάξεις ανάλογα με το επάγγελμα τους.'Ετσι διακρίνουμε την τάξη των ναυτικών,την τάξη των εμπόρων κ.λ.π·Η πλουσιότερη και αριστοκρατική τάξη ήταν η τάξη των εμπόρων,που κέρδιζε πολλά χρήματα από το εμπόριο,που άκμαζε τότε στο νησί·Διακριτικά γνωρίσματα είχαν επίσης οι ναυτικοί,που φορούσαν τα ακριβά ρούχα,που έφερναν από το εξωτερικό
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Η προσωπική εργασία, που και σήμερα υπάρχει στο νησί, ήταν συνηθισμένη από τα παλιά. Από προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων βγαίνει το συμπέρασμα ότι, τα περισσότερα μονύδρια,εξωκκλήσια και παρεκκλήσια έγιναν και με τη συμβολή της προσωπικής εργασίας.Εξ άλλου η συντήρηση πολλών εκκλησιαστικών χώρων σήμερα γίνεται με προσωπική εργασία. Στο χώρο της Κοινότητας, υπάρχουν πληροφορίες ότι, πολλά κοινοτικά έργα έγιναν με προσωπική εργασία.
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Η συμμετοχή στην προσωπική εργασία για κοινοτικά ζητήματα ήταν υποχρεωτική μόνο στους άνδρες. Για άλλα ζητήματα όπως π.χ. κτίσιμο εκκλησίας,επισκευή Σχολείου κ.λ.π. ήταν προαιρετική και συμμετείχαν και γυναίκες.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει στην προσωπική εργασία πλήρωνε το αντίτιμο του στην κοινότητα.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Το ερώτημα αυτό επειδή αναφέρεται κυρίως στις γεωργικές εργασίές έχει αρνητική απάντηση.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Η αλληλοβοήθεια των κατοίκων ίσχυε στις παρακάτω περιιπτώσεις: 'Οταν καμιά φορά,ιδίως το χειμώνα,κινδύνευαν τα αραγμένα στο λιμάνι πλοία εξαιτίας ξαφνικής θαλασσοταραχής(Γραίγου),ξεσηκώνοντο όλοι οι κάτοικοι του νησιού για να προσφέρουν τη βοήθειά τους. Η αλληλοβοήθεια των κατοίκων ήταν πιο έκδηλη σε περιπτώσεις πυρκαϊάς ή άλλου ατυχήματος.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Περισσότερο αναπτυγμένη ήταν μεταξύ των γυναικών. Αυτή παρατηρείτο σε γάμους,σε γιορτές ονομαστικές,σε πένθη και προπαντός κατά: τις θρησκευτικές εορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα.Για να κάμουν τα γλυκίσματα που συνήθιζαν στο νησί πήγαιναν εναλλάξ στα σπίτια και βοηθούσαν
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Μιαν οικογένεια αποτελούσαν τα εξής μέλη: ο άντρας,η γυναίκα,τα παιδιά και το πολύ οι γονείς του άντρα ή της γυναίκας ή κανένας ανύπαντρος αδελφός του άντρα ή της γυναίκας.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Αφέντη-μπαμπά μάνα-μαμά
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Πάππου
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Μάμμη-γιαγιά
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Πάππου
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Μάμμη-γιαγιά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Ο παππούς προσφωνούσε τα εγγόνια του με το χαϊδευτικό βαφτιστικό όνομα
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Η γιαγιά το ίδιο
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με το βαφτιστικό τους όνομα
Πώς τις αδελφές του;
Με τα ονόματά τους
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Ναι
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Ναι
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με τα χαϊδευτικά βαφτιστικά τους ονόματα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Μπάρμπα - θείε
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θεία - θειά
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Μπάρμπα - θείε, θειά - θεία
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Με τα βαφτιστικά τους ονόματα.
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με τα βαφτιστικά τους ονόματα.Πολλές φορές όμως προτάσσανε τις λέξεις μωρή-βρε π.χ. μωρή Ελένη,βρε Γιώργο.Οι λέξεις αυτές δεν είχανε παρεξηγήσιμη σημασία,αλλά ήταν χαϊδευτικά προτακτικά π.χ. "μωρή Ελένη να σου πω τι είδα στο γιαλό που πήγα".
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Ναι
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Παραπαίδια
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Διμέλια
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπέθερε - συμπεθέρα
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Μπαμπά
Πώς την πεθερά της;
Μαμά
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Κουνιάδος - κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Μπαμπά
Πώς την πεθερά του;
Μαμά
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδος - κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφη
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νύφη
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Γυναίκα-άντρα
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Το πρωτότοκο παίδι έπαιρνε υποχρεωτικά το όνομα του παππού από τον πατέρα,αν ήταν αγόρι και το όνομα της γιαγιάς από τον πατέρα,αν ήταν κορίτσι. Το δεύτερο παιδί,αν ηταν αγόρι,έπαιρνε το όνομα του παππού από την μητέρα και αν ήταν κορίτσι το όνομα της γιαγιάς από τη μητέρα. Με τον ίδιο τρόπο έπαιρναν τα ονόματα και τ' άλλα παιδιά.Μπορούσε ακόμα ένα παιδί να πάρει το όνομα ενός Αγίου,εφόσον ήταν τάξιμο,όπως έλεγαν.Ο νονός δεν είχε δικαίωμα να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Οι άντρες ασχολούντο με το επάγγελμά τους για να κερδίσουν τα μέσα συντήρησης της οικογένειας. Οι γυναίκες δεν ασχολούντο με επαγγελματικές δουλειές εκτός από τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών. Ακόμα οι γυναίκες μπορούσαν να κουβαλούν ξύλα,νερό η ακόμη να φροντίζουν τα οικόσιτα ζώα
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Όσες οικογένειες είχαν ένα ή και δύο περιβόλια 100-150 τ.μ. με λίγα δέντρα,συκιές,φραγκοσυκιές,κληματαριές κ.τ.λ. την περιποίηση τους αναλάμβαναν οι γυναίκες
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Οι γυναίκες των κτηνοτρόφων βοηθούσαν τους άντρες των σε ελαφρές κτηνοτροφικές δουλειές,όπως π.χ.στη συλλογή ζωοτροφών,στην εξαγωγή των κτηνοτροφικών προϊόντων,βαρέλισμα για την εξαγωγή τυριού,βουτύρου κ.λ.π., καθώς και σε κάθε δουλειά που ήταν κοντά στο σπίτι. Οι άντρες είχαν την επίβλεψη των ζώων στη βοσκή.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την αλιεία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Σχεδόν καμία.
Αν στο χωριό υπήρχαν βιοτεχνίες περιγράψτε, αν είναι δυνατόν, ποια ήταν η συμμετοχή των γυναικών:
Στις βιοτεχνίες της ραπτικής και του κεντήματος συμμετείχαν οι γυναίκες.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Ανδρικές δουλειές ήταν: του ναυτικού,του δύτη,του ψαρά,του εμπόρου,του ναυπηγού, του κτίστη, του μαραγκού, του παπουτσή κ. λ. π. Και για να γίνει πιο σαφής η απάντηση σημειώνουμε ότι,την εποχή εκείνη η γυναίκα δεν αναλάμβανε υπεύθυνες δούλειές. Ήταν προορισμέμη μόνο για το σπίτι. Ή μπορούσε να βοηθάει τον άντρα της σε ελαφρές δουλειές.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Τ'αγόρια από 12-14 χρονών έμπαιναν στο επάγγελμά τους χωρίς αμοιβή στην αρχή για ένα μικρό χρονικό διάστημα.Τα κορίτσια από την ίδια ηλικία σχεδόν πήγαιναν στις μοδίστρες και στις κεντήτριες για να μάθουν να ράβουν και να κεντούν,έστω και τα στοιχειώδη,και ύστερα άρχιζαν τις δουλειές του σπιτιού.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Στο ζήτημα του γάμου το "ΒΕΤΟ" είχαν πάντοτε οι γονείς. Ο γάμος βασιζόταν πιότερο πάνω σε ορισμένα βασικά συμφέροντα της ιδιοκτησίας και της προικας. Πρώτα έπρεπε ν'αποκατασταθούν τα κορίτσια και μετά τα αγόρια. Αν ήταν πολυμελής οικογένεια έπρεπε να παντρευτούν τουλάχιστον τα πρώτα δύο κορίτσια,ύστερα το μεγάλο αγόρι κ.λ.π.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Οι γονείς φρόντιζαν να παντρέψουν τα παιδιά τους σε μικρή ηλικία για να κάμουν παιδιά και να τα βρουν στα γερατειά τους. Πολλές φορές η νύφη ήταν 15-14- χρονών και ο γαμπρός το πολύ 20 χρονών. Συνηθισμένο δεν ήτανε να είναι η γυναίκα μεγαλύτερη από τον άντρα,επιτρεπτό όμως ήτανε.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Μεγάλη προσοχή έδιναν οι γονείς στην πατρίδα του γαμπρού και της νύφης. 'Επρεπε το νέο αντρόγυνο να ήταν βέροι συμιακοί από "πάππον προς πάππου".
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Το νέο ζευγάρι μετά το γάμο εγκαθίστατο σ'ένα σπίτι,που αποτελούσε προίκα της νύφης.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Όχι. Ο καθένας είχε και το δικό του σπίτι με ξεχωριστό νοικοκυριό, που αποτελούσε την προίκα της νύφης.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Όχι.Την περιουσία τ'αδέλφια, τη μοίραζαν μετά το γάμο.
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Τα αδέλφια χώριζαν μετά το γάμο. Ο καθένας αποτελούσε ξεχωριστό νοικοκυριό,αφού είχε προηγηθεί και το μοίρασμα της πατρικής περιουσίας. Η παροιμία "πάντρεψα την κόρη μου γειτόνισσα την κάνω " δίνει την απάντηση στο παραπάνω ερώτημα.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, οι γονείς πήγαιναν με όποιο παιδί ήθελαν. Συνήθως πήγαιναν στο σπιτικό της κόρης.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Σύμφωνα με τη συνήθεια του τόπου για να παντρευτεί το κορίτσι έπρεπε να έχει το σπίτι της και τα καλά της. 'Ετσι μπορούμε να πούμε ότι όλοι οι γάμοι γινόντουσαν με σώγαμπρους.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Μπορούσε ένας νέος να είχε περιουσία δική του, αλλά ζητούσε και από τη νύφη την προίκα της. Μάλιστα όσο πιο μεγάλη περιουσία είχε ο γαμπρός τόσο μεγαλύτερες απαιτήσεις είχε από τη νύφη σχετικά με την προίκα.
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Όταν μια οικογένεια είχε δύο ή τρία κορίτσια φρόντιζε ο πατέρας και τ' αδέλφια να κάμουν την προίκα των κοριτσιών για να τα αποκαταστήσουν. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν παντρεύονταν πρώτα τ'αγόρια, αν δεν αποκαταστούσαν τα κορίτσια.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Πριν να γίνει ο γάμος υπογράφετο στο σπίτι του Επιτρόπου ο "τεσκερές", δηλαδή το προικοσύμφωνο, όπου ο πατέρας του κοριτσιού έδινε ένα μέρος από την περιουσία του στην κόρη του. Από την ημέρα εκείνη επισημοποιείτο και ο αρραβώνας.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Πάντα ο γαμπρός διατηρούσε το δικό του επώνυμο και τα παιδιά του έπαιρναν το επώνυμο του.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Δεν μπορούσαν δύο άτομα να παντρευτούν αν είχαν βαθμό συγγένειας Α-Β-Γ. Ο γάμος επιτρεπόταν από τα τρίτα εξαδέλφια. Σπάνιες ήταν οι περιπτώσεις γάμων με πρώτα εξαδέλφια.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Στα δεύτερα εξαδέλφια δεν επιτρεπόταν ο γάμος.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Δύο άτομα μπορούσαν να παντρευτούν με κοινό επώνυμο,εφόσον δεν είχαν συγγένεια.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Περιπτώσεις διαζυγίων είχαμε από εγκατάλειψη του άνδρα,λόγω εγκαταστάσεώς του στο εξωτερικό.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι ο νονός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο παιδί ή και τα υπόλοιπα παιδιά τα βάφτιζαν συνήθως στενοί συγγενείς του γαμπρού ή της νύφης.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Προτιμούσαν το συγγενή ή τον πλούσιο ή τον κοινωνικά ανώτερο.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν ο γάμος.
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι. Τα παιδιά αυτά ονομάζονταν καλαδέλφια.
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Περιπτώσεις αδελφοποιΐας δεν είχαμε εκτός από περιπτώσεις συμφιλίωσης με ισχυρούς δεσμούς.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Ο θεσμός της προίκας υπήρχε ανέκαθεν στο νησί. Μπορούσε όμως και ένα κορίτσι να παντρευτεί χωρίς προίκα,όταν ο γαμπρός ήταν σύμφωνος μ'αυτό.
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Όταν επρόκειτο να επισημοποιηθεί ο αρραβώνας πήγαιναν ο γαμπρός, η νύφη, οι γονείς τους, οι θείοι και άλλοι στενοί συγγενείς στο σπίτι του Αρχιερατικού Επιτρόπου και συνέτασσαν το προικοσύμφωνο,που αλλιώς λεγόταν τεσκερές.Σ'αυτό αναγράφονταν όσα οι γονείς προικοδοτούσαν στην κόρη τους,από λεφτά, περιβόλια, σπίτια, έπιπλα, ρουχισμό, χρειώδη της κουζίνας κ.λ.π.
Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων;
Όχι
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Το προικοσύμφωνο συνέτασσε ο Αρχιερατικός Επίτροπος και το υπέγραφαν οι γονείς της νύφης και δύο μάρτυρες.
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Εκτός από τα είδη οικοσκευής και το ρουχισμό έπαιρνε ένα κορίτσι ως προίκα χρήματα γύρω στα 1.000 με 1.500 γρόσια της εποχής εκείνης, σπίτι επιπλωμένο συνήθως στο χωριό, χωράφια, περιβόλια, δέντρα, ζώαγκαΐκια κ.λ.π.
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν προίκα, που αυτή εξαρτάτο από τις απαιτήσεις του γαμπρού. Η πρωτότοκη κόρη έπαιρνε κατ' έθιμο το πατρικό σπίτι. Μπορούσε όμως ένα κορίτσι να παντρευτεί και χωρίς προίκα, εφόσον ο γαμπρός δε ζητούσε.
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Μπορούσε ένα κορίτσι να πάρει ως προίκα όλη την πατρική περιουσία, εφόσον ο γαμπρός τη ζητούσε. Στην περίπτωση αυτή ο πατέρας έβαζε τα δυνατά του ώστε ν'αποκαταστήσει και τα άλλα του παιδιά.
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Η προίκα της μητέρας μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της. Σε περίπτωση που η γυναίκα αποκτούσε μόνο γιούς, μοιραζόντουσαν οι γιοι την προίκα της μητέρας.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Ήταν συνήθεια του τόπου και οι αδελφοί να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών. Συνέβαινε μάλιστα κάποτε να παντρεύονται πρώτα τ'αγόρια και την προίκα που έπαιρναν να τη μεταβιβάζουν στις αδελφές.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Μπορούσε η γυναίκα, που έπαιρνε προίκα, να ζητήσει κληρονομικό μερίδιο, αν δεν είχε αδελφούς·Αλλιώς αυτό εξαρτάτο από τη διαθήκη του πατέρα.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Παρέμενε στον άνδρα, εφόσον ο άνδρας δεν έκανε δεύτερο γάμο.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στ' αγόρια γινόταν τις περισσότερες φορές με τη διαθήκη του πατέρα, που ίσχυε μετά θάνατο. Μπορούσαν όμως να πάρουν το μερίδιο τους τ' αγόρια αμέσως μετά το γάμο.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Ολα τα παιδιά της οικογένειας κληρονομούσαν την περιουσία του πατέρα Τα μερίδια εξαρτώντο από την προσφορά και την εργατικότητα των αγοριών. Συνήθως ο πρωτότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Το μερίδιο των κοριτσιών ήταν πάντοτε μεγαλύτερο από το μερίδιο των αγοριών.Αυτό εξαρτάτο και από τις απαιτήσεις του γαμπρού.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν με διαθήκη.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Το μοίρασμα της κληρονομιάς με λαχνό γινόταν τότε μόνο που τα μερίδια ήταν περίπου ίσα,π.χ. δύο συνεχόμενες κατοικίες με τα ίδια δωμάτια ή δύο χωράφια ίσης έκτασης κ.λ.π.
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος και δεν υπήρχε διαθήκη,κληρονομούσε η γυναίκα μέρος της περιουσίας και τα παιδιά το υπόλοιπο.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Ένα ζευγάρι υιοθετούσε ένα παιδί συνήθως αν δεν είχε καθόλου παιδιά
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Στην υιοθεσία προτιμούσαν τα ορφανά ή και παιδιά μακρινών συγγενών.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Ένα υιοθετημένο παιδί είχε τα ίδια δικαιώματα με τα κανονικά παιδιά.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
