Σαμονίβα
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Σαμονίβα
Περισσότερα...
Αριθμός
652
Επαρχία
Σουλίου
Νομός
Θεσπρωτίας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Σαμονίβα
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όχι
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Όχι
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Όχι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Ελληνική με πολλούς ιδιωματισμούς
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Μία έχει κτιστεί το 1928 η "Ευαγγελίστρια"
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Στην κοινότητα
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
1915
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Κτηνοτρόφοι και γεωργοί
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτάρι, καλαμπόκι, φακές, φασόλια
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Όλα για αυτοκατανάλωση
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Σήμερα δεν καλλιεργείται τίποτα. Κύρια ασχολία η κτηνοντροφία.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Κεφαλοχώρι
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Δεν υπήρχε τότε κλήρος πριν το 40, μετά έγιναν 1950
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
8 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Υπήρχε
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
1958
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Υπήρχαν και υπάρχουν σήμερα 20
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Υπήρχαν οι πάρεδροι περίπου το 1910 σαν ο σημερινός κοιν. Σύμβουλος
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Δεν πλήρωναν διότι υπήρχαν Τούρκοι μέσα στην κοινότητα και πλήρωναν μόνο για τα ζώα τους στους Τούρκους το "jelepi"
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Μόνοι τους έφτιαξαν την μοναδική εκκλησία και διάνοιξη 2 δρόμων να περνάν τα ζώα (μουλάρια)
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Συμμετείχαν και οι γυναίκες από 18 ετών υποχρεωτικά (ηθικώς)
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Δεν υπήρχε τιμωρία ούτε βία
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Ήταν στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες. Πρώτα δούλευαν στου ενός το κτήμα και έτσι με τη σειρά τελείωναν οι γεωργικές εργασίες.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Ίσχυε για το χτίσιμο των σπιτιών, εκκλησιών και για την κτηνοτροφία
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Υπήρχε αλληλοβοήθεια: μεταφορά νερού, πετρών για το χτίσιμο, αλληλοβοήθεια στην υφαντική (αργαλειός)
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Πατέρας του άνδρα, άνδρας, γυναίκα, παιδιά (όλα εκτός από τα κορίτσια)
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Οι περισσότεροι "πατέρα" και "μάνα"
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
"Παππού"
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Βάβω ή γιαγιά ή γαλή ( από το μεγάλη)
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Βάβω ή γιαγιά ή γαλή (από το μεγάλη)
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με το όνομά του
Πώς τις αδελφές του;
Με το όνομά τους
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Όχι
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Όχι
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
"Μπάρμπα"
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
"Κάκω"
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
"Μπάρμπα" και "Κάκω"
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με το όνομά τους
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Τα πρωτότοκα κυρίως έπαιρναν το όνομα του παππού και της γιαγιάς τους
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
"Μπαστι"
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
"Μπινόρια"
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπέθερε - συμπεθέρα
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Αφέντη
Πώς την πεθερά της;
Μάνα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Αφέντη τον αδελφό και την αδελφή κυρά
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Στο όνομά του
Πώς την πεθερά του;
Στο όνομά της (ή από το όνομα του πεθερού)
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Στο όνομα
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφη
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νύφη
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
1. Στο όνομα του άντρα (Πέτρος - Πέτραινα), 2. αυτή έλεγε το όνομά του
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Του παππού από τον πατέρα. Το όνομα της γιαγιάς. Από τα άλλα ονόματα (παλαιά) της οικογένειας ή από πρόσωπα που έχουν πεθάνει από την οικογένεια αιφνίδια.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Κουβαλούσαν ξύλα, νερό, έπλαιναν ρούχα. Ασχολούνταν κυρίως με φαγητό, παιδιά, κατοικίδια ζώα (κότες)
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Σκάψιμο, βοτάνισμα αργών, κήπων, μάζεμα καρπών και άλλων δημητριακών προϊόντων
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Κόψιμο χόρτου. Βοηθούσαν τους άντρες στο άρμεγμα, έπηζαν το γάλα (το έκαναν τυρί), κούρευαν τα ζώα.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Χτίσιμο σπιτιών, καλυβιών, όργωμα αγρών
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Βοηθούσαν σχεδόν από τα εφτά χρόνια στην γεωργία, κτηνοτροφία, σπίτι, υφαντική
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Κατά ηλικία και αν δεν παντρεύονταν η αδελφή ο μικρότερος αδελφός ή αδελφή δεν παντρεύονταν
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Πάνω των είκοσι ετών. Πάντα η γυναίκα μικρότερη από τον άντρα.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Δεν υπήρχε εξαίρεση χωριών. Μπορεί όμως να ήταν και από το ίδιο χωριό (πολύ συνηθισμένο)
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στο πατρικό του πατέρα
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Ζούσαν όλοι μαζί
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Αν ήταν ομόφωνα αδιαίρετη διαφορετικά τη μοίραζε ο πατέρας ή αν αυτός είχε πεθάνει τη μοίραζαν μόνοι τους (η γνώμη του μεγαλύτερου υπερισχούσε)
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Όταν γίνονταν πολλοί και δεν τους χωρούσε το σπίτι ή αν υπήρχε διαφωνία
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Ο μικρότερος γιός
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Έπαιρναν όταν ο πατέρας του γαμπρού είχε πολλά παιδιά και δεν είχε πολλή περιουσία
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Όχι
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Για το μικρότερο
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Τους έγραφε ο πεθερός μέρος από την περιουσία του χωρίς να υπάρχει διαφωνία μεταξύ των αδελφών της κόρης
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Όχι, το δικό του όνομα
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Μέχρι έβδομα εξαδέλφια. Δεν υπήρξε ποτέ γάμος μεταξύ πρώτων εξαδέλφων.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Ναι
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Μπορούσαν
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Δεν υπήρχαν
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Συνήθως τον ίδιο. Υπήρχαν όμως και διαφορετκοί νονοί μεταξύ των αδελφών.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Το προτιμούσαν να ήταν φίλος ή πλούσιος
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Όταν ήταν πολύ φίλοι (πλην αδελφών ή πρώτα εξαδέλφια)
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Ήταν σαν αδέλφια
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Μπορούσαν να γίνουν όπως ήθελαν (γυναίκα - γυναίκα, άντρας - γυναίκα, άντρας - άντρας)
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Μόνο ρούχα (όχι ακίνητη)
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Όλα την ίδια προίκα (ρούχα)
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Όχι
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Όχι
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Όχι
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα με την ομοφωνία. Πολλές φορές δεν χώριζαν την περιουσία τους.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Ίσια
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Προφορικά
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Με λαχνό
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Αυτή που αναλογούσε στον άντρα της
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Κανείς
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες του
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Και στις δύο περιπτώσεις
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Οποιαδήποτε παιδιά, κυρίως όμως παιδιά αδελφών ή ορφανά
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Ίσα με τους άλλους
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
