Αυγή
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Αυγή
Περισσότερα...
Αριθμός
665
Κοινότητα
Κρυονερίου
Επαρχία
Λαγκαδά
Νομός
Θεσσαλονίκης
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όλοι Πόντιοι εκτός από μια οικογένεια Μικρασιατών.
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Ποντιακή
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Μια εκκλησία και ένα ξωκλήσι. Η πρώτη εκκλησία κτίσθηκε το 1925.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Σε όλους τους κατοίκους του χωριού (14 οικογένειες).
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Το 1930
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Α) Κτηνοτροφία αιγοπροβάτων και αγελάδων. Β) Γεωργία, δημητριακά, καπνός.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι, καλαμπόκι, πατάτες, φακή, καπνός.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Όλα ήταν για αυτοκατανάλωση εκτός από τον καπνό και λίγα δημητριακά (20 - 25 οκάδες).
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Κυρίως καπνός σε μεγάλες ποσότητες, αρκετές δενδροκαλλιέργειες. Ναι. Μετά το 1960 δενδροκαλλιέργειες.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Κεφαλοχώρι
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
24 στρέμματα.
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Όσες οικογένειες είχαν πάνω από 3-4 μέλη.
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Παραμένει στα 24 στρέμματα.
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Το 1968
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Υπήρχαν 5-6. Σήμερα υπάρχουν 3.
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Ο οικισμός υπάγονταν στην κοινότητα Σοχού μέχρι το 1948 - 1950 και αργότερα και μέχρι σήμερα υπάγεται στην κοινότητα Κρυονερίου.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ήταν συνηθισμένο και λέγονταν προσωπική εργασία. Ορίζοταν σε 5 μέρες εργασίας για κάθε άνδρα πολίτη. Αν χρειάζονταν οι μέρες εργασίας αυξάνονταν αναλόγως του έργου.
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Υποχρεωτική για όλους τους άνδρες ηλικίας 21 - 60 χρόνων. Όχι
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Τον τιμωρούσαν με το να πληρώσει τις μέρες εργασίας που αναλογούσαν σε ημερομίσθια της εποχής.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Ήταν και γινόταν σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες (θέρος, αλώνισμα, φυτεία καπνού).
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Χτίσιμο σπιτιών, στάβλων.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Δουλειές νοικοκυριού σε περιπτώσεις αρρώστιας, ανικανότητας λόγω γηρατιών.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Μέχρι 8 - 10 μέλη. Ο πατέρας του μικρού γιού ή της κόρης, και τα παιδιά αυτών.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα - μητέρα ή μάνα.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Πάππο
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Καλομάνα
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Πεθερό
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Πεθερά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Ανέψια
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Ανέψια
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Πασάμ'
Πώς τις αδελφές του;
Πατσή
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Τρανός πασά
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Τρανή παπή
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Ταή
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θεία
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Ταή
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Θεία
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Κορίτσι μ' - αγόρι μ'
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Όχι
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Παραπαίδε
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Διδιμάρε
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπέθεροι
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Υπήρχε το έθιμο (μας) που από σεβασμό δεν έπρεπε να μιλάει η νύφη στα πεθερικά της.
Πώς την πεθερά της;
Υπήρχε το έθιμο (μας) που από σεβασμό δεν έπρεπε να μιλάει η νύφη στα πεθερικά της.
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Αντραδελφό - αντραδελφή
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πεθερό - πατέρα
Πώς την πεθερά του;
Πεθερά - μάνα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Γυναικαδελφέ - γυναικοαδελφή
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Γαμπρέ ή και με το όνομά του
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφε
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νύφε
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Νέτσι
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Έδιναν το όνομα του πατέρα του γαμπρού, στο κορίτσι της μητέρας του γαμπρού και στην συνέχεια των γονιών της νύφης και ύστερα είχε το δικαίωμα ο νονός να διαλέξει μόνος του.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Όλες οι γεωργικές δουλειές γίνονταν μαζί (σπορά, θέρος, αλώνισμα) ακόμη ξύλα, νερό, φρόντιζαν και τα οικόσιτα ζώα όσοι είχαν (ένα - δύο).
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Μόνες τους καμμιά. Μαζί με τον σύζυγο σαν βοήθεια, όλες.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Καθαριότητα στάνης, το τυρί.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Κτίσιμο σπιτιών, φύλαγμα ζώων, άρμεγμα, μεταφορά φορτίων.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από 10 - 12. Τα αγόρια βοηθούσαν τον πατέρα. Τα κορίτσια στο νοικοκυριό.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Έπρεπε να παντρεύονται πρώτα τα κορίτσια της οικογένειας και ύστερα τα αγόρια.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Για τις γυναίκες 18 - 20, για τους άνδρες 21 - 23. Ήταν.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Διάλεγαν κυρίως Ποντιακά χωριά.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
2 - 3 χρόνια εως ότου αποκτήσουν δικό τους σπίτι έμεναν στο πατρικό του γαμπρού.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Ναι - ναι
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Ναι
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Όταν δεν χωρούσαν και τότε έφευγε ο μεγαλύτερος ή όταν μάλωναν οι νύφες μεταξύ τους.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Ο μικρότερος γιός ή η μικρότερη κόρη αν δεν υπήρχαν αγόρια στην οικογένεια.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε αγόρι.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Πήγαιναν.
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Για το μικρότερο.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Έγραφε μέρος της περιουσίας και επιπλέον όταν πέθαινε ο πατέρας κληρονομούσε και το μερίδιο αυτού.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Όχι - του πατέρα τους.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Μέχρι τρίτα ξαδέλφια. Όχι
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Ναι, συγγένειας.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Ο νονός. Αν ήθελε η οικογένεια του νονού βάπτιζε τα άλλα. Διαφορετικά φίλοι και συγγενείς. Όχι
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Συγγενείς ή φίλοι.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Δεν έπαιζε μεγάλο ρόλο. Μόνο αν είχε ο πατέρας έδινε.
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Προφορικά (στον λόγο)
Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων;
Όχι
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
10 - 20.000
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Στο χωριό
Χωράφια;
Χωράφια
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ζώα
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Όσο ήθελε ο πατέρας
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Ήταν ολονών και τα διαχειρίζονταν οι γονείς. Μοιράζοντνα εξ ίσου.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Ναι σε περίπτωση θανάτου του πατέρα.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Ναι
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Έμενε στον άνδρα της.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Αν έμεναν χωριστά, τότε του έδινε το μερίδιο από την πατρική περιουσία.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Ο υστερότοκος ή αυτός που θα έμενε με τους γονείς και θα τους βοηθούσε στα γηρατειά τους έπαιρνε και το μερίδιο του πατέρα.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Ίσο για όλα τα παιδιά.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Προφορικά.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Όχι
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Ήταν όλα δικά της και αυτή τα διαχειριζόταν όλα.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Κανένας
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες του
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι - ναι
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Συγγενικά (αδελφών) και ορφανά.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Όλα που είχε και ένα κανονικό.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
