Μικρό Μοναστήρι
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Μικρό Μοναστήρι
Περισσότερα...
Αριθμός
674
Κοινότητα
Μικρού Μοναστηρίου
Επαρχία
Θεσσαλονίκης
Νομός
Θεσσαλονίκης
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Ζορμπάς
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Βουλγαροπρόσφυγες (Ανατολική Ρωμυλία) 2/5, Εντόπιοι 2/5, Σαρακατσάνοι 1/5.
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Ρουμανόβλαχοι ή Βλάχοι 4 οικογένειες
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Ναι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Βουγλαροπρόσφυγες: Βαριά Ελληνικά, όπως χαρακτηρίζουν τη διάλεκτο οι ίδιοι. Εντόπιοι: Εντόπια. Σαρακατσάνοι: Ελληνικά.
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Η εκκλησία της κοιμήσεως της Θεοτόκου κτίστηκε το 1835. Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου κτίστηκε το 1963. Υπάρχουν ερείπεια Βουλγαρικής εκκλησίας.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Και οι δύο ανήκουν στη Μητρόπολη Έδεσσας.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Υπάρχουν ερείπια παλιού νεκτροταφείου στη θέση "Πάρκο". Το σημερινό βρίσκεται στην παλιά εκκλησία της Παναγιάς.
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Το 1924 ιδρύθηκε, αλλά υπάρχουν πληροφορίες ότι λειτούργησε και πριν από το 1900 (Π. Δέλτα "Στα μυστικά του βάλτου").
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία (πριν την αποξήρανση της λίμνης των Γιαννιτσών το 1933).
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, σίκαλη, βρώμη, βίκος, τριφύλλι.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Αυτοκατανάλωση: καλαμπόκι, κριθάρι, σίκαλη. Εμπόριο: σιτάρι (8,40 δρχ.), βρώμη.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Παλιές καλλιέργειες: σιτάρι, καλαμπόκι. Νέες καλλιέργειες: βαμπάκι (1950), ρύζι (1964) με τον αναδασμό και την κατασκευή καταναλιών. Τεύτλα (σακχαρότευτλα) 1964.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Πριν το 1912 ανήκε σε Μπέη.
Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια;
Οι μεγαλύτεροι των εντοπίων, οι μόνοι κάτοικοι του χωριού πριν το 1912 δε θυμούνται οικονομικές υποχρεώσεις, το μόνο ότι δούλευαν οι πατεράδες τους ως εργάτες (ασαφής πληροφορία). Οι Βουλγαροπρόσφυγες ήρθαν στο χωριό το 1924 με την ανταλλαγή, οι δε Σαρακατσάνοι εγκαταστάθηκαν στο χωριό από το 1940 μέχρι το 1958.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Ναι μετά τον πόλεμο του 1912-1913.
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Στην πρώτη διανομή ένας κλήρος ήταν 40 στρέμ. για μια 4/μελή οικογένεια. Δύο κλήρους έπαιρνε η 7/μελής ή 8/μελής οικογένεια.
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Ελάχιστες ήταν οι οικογένειες με πολλά άτομα.
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Στον αναδασμό ο κλήρος ήταν 18 στρέμματα, τότε έγινε και η τελευταία διανομή. Σήμερα είναι γύρω στα 2 στρέμ.
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι. 18.000 πρόβατα, 1.500 γελάδια, 500 βουβάλια και 300 άλογα.
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Μετά το 1960.
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Όχι
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Οι εντόπιοι πριν την αποξήρανση της λίμνης των Γιαννιτσών το 1935
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Μέχρι το 1932 το Μ. Μοναστήρι (Ζορμπάς) ανήκε στην κοινότητα Κουφαλίων και εκπροσωπείτο με σύμβουλο στο κοινοτικό συμβούλιο. Αναγνωρίστηκε σε ξεχωριστή κοινότητα το 1932 Δ 1-3-1932 ΦΕΚ : Α 62/1932. Σήμερα στην κοινότητα του Μ. Μοναστηρίου ανήκει και ο συνοικισμός του Λουδία (Νέα Ζωή), ο οποίος κατοικείται κυρίως από Καυκάσιους.
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Φόρους πλήρωναν για τα ζώακ αι τα γεννήματα.
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Πλούσιοι, μεσαίοι, φτωχοί. Αυτό ίσχυει και για τις τρεις φυλές που ζουν στο χωριό. Πριν το 1940, οπότε φορούσαν ακόμη τις ενδυμασίες της φυλής τους, ξεχώριζαν από το είδος και την ποιότητα των φορεμάτων. Από την εμφάνιση του σπιτιού. Από την ομιλία, καθαρότερα ελληνικά οι μεν, πιο βαριά οι άλλοι. Από το ότι οι μέν δούλευαν στους δε.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Οι εντόπιοι υποστηρίζουν όχι υποχρεωτικά, οι πρόσφυγες ναι.
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ναι από ηλικία 20 - 65 χρονών οι άντρες. Γυναίκες δεν συμμετείχαν.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Τον χρέωναν με πόσες μέρες δεν δούλεψε.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Ναι. Θέρος, συλλογή προϊόντων.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Ναι, για το χτίσιμο των σπιτιών.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Ναι. Καθάρισμα καλαμποκιών, γνεσίματα, βοήθημα στο κέντημα, στον αργαλειό, στο λανάρισμα.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Οικογένεια: πατέρας, μήτερα και όσα παιδιά. Σπιτικό. Πατέρας, μητέρα και παιδιά. Ο πατέρας και η μητέρα του άντρα. Παλαιότερα μπορούσε και τρείς συνυφάδες να ζούσαν μαζί.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Προσφυγές: Τάττη, Μάμω. Εντόπιοι: Τάτκο, Μαίκο. Σαρακατσάνοι: Πατέρα, Μάνα.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Προσφυγές: Πάππω. Εντόπιοι: Ντέτκο. Σαρακατσάνοι: Παππούλη
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Προσφυγές: Μπάμπω. Εντόπιοι: Μπάμπω. Σαρακατσάνοι: Βαβά
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Προσφυγές: Πάππω. Εντόπιοι: Ντέτκο. Σαρακατσάνοι: Παππούλη
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Προσφυγές: Μπάμπω. Εντόπιοι: Μπάμπω. Σαρακατσάνοι: Βαβά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Και στις τρείς περιπτώσεις στο όνομά τους. Εντόπιοι: κνούτσε= εγγόνι.
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Και στις τρείς περιπτώσεις στο όνομά τους
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Στο όνομα
Πώς τις αδελφές του;
Στο όνομα. Οι εντόπιοι τη μεγάλη αδερφή Ντόντα.
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Πρόσφυγες: Μπάτης. Εντόπιοι: Μπάτση
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Πρόσφυγες: Κάκω Εντόπιοι: Ντόντα
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Και στις τρείς περιπτώσεις στο όνομα.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Προσφυγές: Ντάη. Εντόπιοι: Τσίτση [Στρίκο]. Σαρακατσάνοι: θείο ή μπάρμπα.
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Πρόσφυγες: Λέλιο, Εντόπιοι: Στρίνα ή τέτα.
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Πρόσφυγες: Ντάη, Εντόπιοι: Ούιτσε, τέτα Σαρακατσάνοι: ούικο, ούινε, [θεία].
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Πρόσφυγες, εντόπιοι, Σαρακατσάνοι: στο όνομα.
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Στο όνομα
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Όχι
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Παραδέρφια. Εντόπιοι: παραμπράτε, παρασέστρε = παραδερφός, παραδερφή.
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Πρόσφυγες και Σαρακατσάναι: Διπλάρικα. Εντόπιοι: μπλιζνάτσε=δίδυμα.
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρε, συμπεθέρα.
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Οι εντόπιοι τον προσφωνούσαν Τάτκο (πατέρα). Οι πρόσφυγες και σαρακατσάνοι αποφεύγουν.
Πώς την πεθερά της;
Οι έντοπιοι την προσφωνούσαν: Μάικο (μητέρα). Οι πρόσφυγες και οι Σαρακατσάνοι αποφεύγουν.
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Πρόσφυγες: Μπασά, Μπάνα. Εντόπιοι: Ντέβεροτ, Ζόλβα και οι Σαρακατσάνοι: Κέρα (μπάτσε, σέστρε).
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πρόσφυγες: πάππο. Εντόπιοι: ντέντο (παππού). Σαρακατσάνοι: αποφεύγουν.
Πώς την πεθερά του;
Πρόσφυγες: Μπάμπω. Εντόπιοι: Μπάμπω Σαρακατσάνοι: αποφεύγουν να προσφωνήσουν.
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Οι εντόπιοι δεν προσφωνούσαν τον κουνιάδο και την κουνιάδα τους στο όνομά τους, αλλά Σούρα, Σούρνα (κουνιάδε, κουνιάδα).
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Πρόσφυγες στο όνομα ή γαμπρέ. Εντόπιοι: ζέτο (γαμπρέ). Σαρακατσάνοι: στο όνομα.
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Οι εντόπιοι: Ζέτο (γαμπρέ). Πρόσφυγες: στο όνομα ή γαμπρέ. Σαρακατσάνοι: στο όνομα.
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Οι εντόπιοι: Ζέτο (γαμπρέ). Πρόσφυγες και Σαρακατσάνοι στο όνομα.
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Πρόσφυγες: Μπούλιο. Εντόπιοι: Νιβέστο (νύφη). Σαρακατσάνοι: Νύφη.
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Πρόσφυγες: Μπούλιο. Εντόπιοι: Νιβέστο (νύφη). Σαρακατσάνοι: Νύφη.
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Σε μεγάλη ηλικία και στις τρείς περιπτώσεις φώναζε την γυναίκα του κυρά. Και στις τρείς περιπτώσεις προσπαθούσαν να αποφύγουν το όνομα. Οι εντόπιοι: Ζένο (γυναίκα). Οι γυναίκες του άντρα εντόπιες: άντρα.
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Πληροφορίες στις σημειώσεις* Και για τους Βουλγαροπρόσφυγες και για τους Εντόπιους και για τους Σαρακατσάνους ίσχυει το ίδιο. Παλαιότεραο νονός διάλεγε το όνομα για το παιδί. Σήμερα ο νονός υπακούει στη θέλεηση των γονέων. Στο πρώτο αγόρι δίνεται το όνομα του παππού από τον πατέρα και στο πρώτο κορίτσι το όνομα της γιαγιάς από τον πατέρα. Στο δεύτερο αγόρι ή κορίτσι δίνεται το όνομα του παππού ή της γιαγιάς από τη μητέρα. Υπάρχει περίπτωση όλα τα παιδιά να πάρουν όνομα από την πλευρά του πατέρα. Τότε εκτός από το όνομα του παππού και της γιαγιάς παίρνουν το όνομα κάποιου πεθαμένοι αδερφού ή θειου του πατέρα. Αν κάποιο παιδί είναι ταγμένο σε κάποιο Άγιο τότε του δίνεται το όνομα του Αγίου ή της Αγίας. Αν γεννηθεί την ημέρα που γιορτάζεται κάποιος Άγιος, τότε του δίνεται το όνομα του Αγίου. Οι εντόπιοι συνηθίζουν επίσης αν τα παιδιά που γεννούν πεθαίνουν, και κάποιο παιδί κατορθώνει να ζήσει το ρίχνουν σε ένα σταυροδρόμι και όποιος το βρεί το βαφτίζει σε όποιο όνομα θέλει. Συνηθίζουν επίσης να δίνουν στα παιδιά τους ονόμα όπως: Μακεδονία, Δημοκρατία, Ελλάδα.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Άντρες: Φρόντιζαν τα οικόσιτα ζώα, το κουβάλημα των ξύλων. Πήγαιναν το σιτάρι στο μύλο. Γυναίκες: κουβαλούσαν νερό από τη βρύση του χωριού, φρόντιζαν οικόσιτα ζώα, έκοβαν ξύλα για τη φωτιά.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Τσάπα, θέρισμα, αλώνισμα, λίχνισμα, συγκομοιδή βαμπακιού, και καλαμποκιού.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Άρμεγμα, τυρί, φύλαξη κοπαδιού, στη γέννα.
Αν στο χωριό υπήρχαν βιοτεχνίες περιγράψτε, αν είναι δυνατόν, ποια ήταν η συμμετοχή των γυναικών:
Παλαιότερα δεν υπήρχαν. Σήμερα υπάρχουν βιοτεχνίες έτοιμων ενδυμάτων. Η συμμετοχή είναι μηδαμινή, είκοσι γυναίκες. Οι γυναίκες απασχολούνται επίσης εποχιακά και μόνο το καλοκαίρι σε εργοστάσια κονσερβόν, που βρίσκονται στην περιφέρεια (100 γυναίκες περίπου).
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Όργωμα, διάθεση προϊόντων στο εμπόριο, οικονομική διαχείρηση του σπιτιού.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Αγόρια: από 9 χρονών περίπου έκαναν δεματικά για το θέρος, πήγαιναν φαγητό στον πατέρα που ήταν στο χωράφι, έφερναν νερό, τάιζαν τα ζώα του σπιτιού, φύλαγαν τα πρόβατα μαζί με τον τσοπάνο. Κορίτσια: δουλειές στο σπίτι.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Κρατούσαν αυστηρά της σειρά ηλικίας. Σε περίπτωσης θανάτου του αρχηγού της οικογένειας αναλάμβανε ο μεγαλύτερος γιός την αρχηγία, σε αυτήν την περίπτωση ήταν υποχρεωμένος να παντρέψει πρώτας όλες του τις αδερφές και μετά να παντρευτεί ο ίδιος.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Παλαιότερα η ηλικία γάμου άρχιζε από 16 - 25 χρονών η κοπελα και 18 - 25 χρονών ο άντρας. Όσο για τη γυναίκα να είναι μεγαλύτερη από τον άντρα, υπάρχουν πολύ μεμονωμένες περιπτώσεις.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Πληροφορίες στις σημειώσεις* Παλιότερα προσπαθούσαν να μην ξεφύγουν από τη ράτσα. Για τους Σαρακατσάνους ισχύει ακόμα. Οι Βουλγαροπρόσφυγες παντρεύονται από τα παρακάτω χωριά: Π. Πέλλα, Νέα Πέλλα, Τρίκαλα Ημαθίας, Νέο Μοναστήρι Δομοκού, Καρυές Δομοκού, Αιγείνιο Πιερίας, Κουφάλια (Καβακλί), Γιαννιτσά (Καρυώτες). Οι εντόπιοι παίρνουν ή δίνουν κορίτσια και αγόρια στα παρακάτω χωριά: Χαλάστρα, Κύμινα, Ανατολικό (Βαλμάδα), Κουφάλια, Άδενδρο, Παρθένιο, Π. Πέλλα. Σαρακατσάνοι: Χαλκιδική, Βαφειοχώρι, Κιλκίς, Νάουσα. Οι εντόπιοι και οι Βουλγαροπρόσφυγες νύφες έπαιρναν επίσης από τα βουνοχώρια της Φλώρινας και των Γρεβενών, όταν κοπέλες από αυτά τα χωριά έρχονταν στο Μ. Μοναστήρι (Ζορμπάς) για να δουλέψουν στο θέρος και στο μάζεμα του βαμπακιού.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Το νέο ζευγάτι μετά το γάμο εγκαθίστατο στο πατρικό σπίτι του γαμπρού.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Ναι ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν όλοι μαζί και έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω από την ίδια στέγη. Εξαίρεση αποτελούσε μόνο η καινούρια νύφη, η οποία για ένα διάστημα μετά το γάμο της αναλάμβανε όλες τις δουλειές του σπιτιού.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Ναι. Αυτό ισχύει εως ότου μένουν τα αδέρφια κάτω από την ίδια στέγη είτε παντρεμένα, είτε ελεύθερα. Μόλις χώριζαν, μοίραζαν και την περιουσία (έπαιρναν το μερίδιο που αναλογούσε στον καθένα).
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Όταν πέθαινε ο πατέρας. Όταν γίνονταν πολλοί και δεν τους χωρούσε το σπίτι. Το μάλωμα γιατί κάποιο παιδί δεν εκτελούσε τις εντολές του πατέρα.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Ο μικρότερος γιός.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε αγόρι.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Όχι, γιατί το θεωρούσαν ντροπή. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που πήγαν σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία.
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Για το μικρότερο
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Ήταν, αλλά δεν το έκανε. Την περιουσία του την έγραφε στην κόρη του.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Ο σώγαμπρος διατηρούσε πάντα το επίθετό του. Επίσης και τα παιδιά του έπαιρναν το δικό του επίθετο.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Μέχρι τρίτα ξαδέρφια. Μια περίπτωση υπήρξε, από μητέρα.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Ναι, ηθικός, εκκλησιαστικός νόμος.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Αν δεν ήταν συγγενείς μπορούσαν.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Ελάχιστες.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Ο νονός του γαμπρού.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Ο κουμπάρος. Υπήρξαν περιτπώσεις που ο νονός βάφτισε όλα τα παιδιά της οικογένειας, αλλά υπήρξε και η περίπτωση της κληρονομικής κουμπαριάς από τον πατέρα στον γιό του.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Συνήθως φίλο, έπρεπε όμως πρώτα να ρωτήσουν το νονό και αν αυτός δεν ήθελε,τότε θα έψαχναν έναν καινούριο νονό. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις κουμπαριάς από συμφέρον (πλούσιος ή κοινωνικά ανώτερος).
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Απαγορευόταν
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Όχι. Υπάρχει όμως μια περιπτώση που παντρεύτηκαν.
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Άγνωστο στους πρόσφυγες και στους εντόπιους. Οι Σαρακοτσάνοι σε πολύ μεγάλη φιλία.
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Αλληλοβοήθεια και σεβασμός.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Μόνο οι άντρες μεταξύ τους.
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Όχι
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Ανάλογα, αλλά όχι πολλά.
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Όχι
Χωράφια;
Ανάλογα
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Όχι
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Έπαιρναν το ίδιο.
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Όχι
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Όχι, δεν είχαν την υποχρέωση τα αδέρφια. Σε περίπτωση όμως θανάτου του πατέρα βοηθούσαν τα αδέρφια όσο μπορούσαν.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Είχε το δικαίωμα.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Όχι παρέμενε στον άντρα της. Σύμφωνα όμως με άλλες πληροφορίες ο άντρας δικαιούται μέρος της προίκας.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Με το γάμος τους ή όταν ο κάθες γιός έβγαινε από το πατρικό σπίτι νοικοκύρης έξω. Συνήθως όμως μετά το θάνατο του πατέρα.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Ανάλογα, αλλά καμιά φορά ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο, επειδή ήταν υποχρεωμένος να φροντίσει τους γονείς του.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Παλιότερα ήταν μικρότερο, σήμερα είναι μάλλον ίσο
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Με χαρτιά ή με διαθήκη.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Πολύ σπάνια και μεταξύ των παιδιών όταν τα κτήματα ήταν άνισα (σπίτι, χωράφια, κατάστημα κλπ.)
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
1/4 στη γυναίκα και 3/4 στα παιδιά.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Ίσως ανέψια και κυρίως τα αδέρφια του άντρα.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Τον κληρονομούσαν οι κόρες του.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Σπάνια
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Μακρινών ή κοντινών συγγενών.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Ότι και το κανονικό.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
