Πολύμυλος Κοζάνης
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Πολύμυλος Κοζάνης
Περισσότερα...
Αριθμός
803
Κοινότητα
Πολύμυλο
Νομός
Κοζάνης
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Χάτοβο
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Πόντιους
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Μικρασιάτες 10 οικογένειες Θρακιώτες 5 οικογένειες
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Όχι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Ποντιακά
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Μία εκκλησία χτίστηκε το 1928 Μία άλλη χτίστηκε το 1925
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Όχι
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Κτηνοτροφία Γεωργία
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Πατάτες, σιτάρι
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Πατάτες για εμπόριο σιτάρι για αυτοκατανάλωση
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Πατάτες, σιτάρι,
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Όχι
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Πάνω από 20 στρέμματα
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Οι μισοί κάτοικοι.
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
16 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Το 1925
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Νερόμυλοι
Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν;
Σταμάτησαν
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Παλαιότερα υπήρχε κοινοτική οργάνωση.
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Δεν υπήρχαν κοινωνικές τάξεις.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική πάνω από τα 18 χρόνια. Γυναίκες δεν συμμετείχαν.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Τον τιμωρούσαν με χρηματική ποινή.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Όχι
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Όχι
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Ναι.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Τα μέλη ήταν γύρω στα 10. Πατέρας, μάνα, παιδιά, και συγγενείς πρώτου βαθμού.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα, μάνα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Πάππο
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Καλομάννα
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Πάππο
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Καλομάνα
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Εγγόνια
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Εγγόνια
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Πασιά
Πώς τις αδελφές του;
Πατσί
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Οχι
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Οχι
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Θείο
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θεία
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Θείο, Θεία
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Ο παιδάς, η κουτσί
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Οχι
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Προγόνια
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Διδυμάρκα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπέθεροι
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα
Πώς την πεθερά της;
Μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Ο αφέντης, η κυρά
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πατέρα
Πώς την πεθερά του;
Μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Με το όνομά του
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Με το όνομά του
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Με το όνομά του
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφη
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Με το όνομά της
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Με το όνομά
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Τα ονόματα των παιδιών ήταν όλα από την οικογένεια του συζύγου. Ανάλογα στο αγόρι, του παππού, στο κορίτσι της γιαγιάς, ο νονός έδινε όνομα πολύ σπάνια.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Οι άνδρες και οι γυναίκες έκαναν τις ίδιες δουλειές.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Σκάψιμο, αλωνισμός, θέρος, κόψιμο ξύλων,
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Φροντίδα ζώων, άρμεγμα, βοσκή, κούρεμα, γαλακτοκωμηκά(τυρί, βούτυρο, κ ά)
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Το όργωμα και οι δουλειές στους νερόμυλους.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Μετά τα 10 χρόνια. Τα αγόρια έκαναν διάφορες γεωργικές και κτηνοτροφικές δουλειές και τα κορίτσια εκτός από αυτές ασχολούνταν και με το σπίτι.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Παντρεύονταν πρώτα τα κορίτσια, ανάλογα με την ηλικία και μετά τα αγόρια.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Για τις γυναίκες 18 ετών Για τους άνδρες 20 >> Όχι η γυναίκα ήταν πάντοτε μικρότερη.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Όχι, Διάλεγαν τις νύφες, και τους γαμπρούσ, από γειτονικά χωριά.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στο πατρικό σπίτι του γαμπρού.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Όλα τα αγόρια έφερναν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους σπίτι και ζούσαν όλοι μαζί, έτρωγαν μαζί,_ _ _
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Ναι
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Όταν γίνονταν πολλοί και δεν χωρούσε το σπίτι, έβγαινε ο μεγάλος γυιόσ, μετά ο μικρός,….
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Ο μικρότερος γυιός.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν είχε κορίτσια και οι γαμπροί δεν είχαν περιουσία.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Ναι, αν η γυναίκα ήταν μοναχοκόρη
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Συνήθως για το μικρότερο.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Ο πεθερός ήταν υποχρεωμένος να γράψει στο όνομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Ο γαμπρός είχε το επίθετό του καθώς και η γυναίκα και τα παιδιά έπαιραν το δικό του επίθετο.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Δεν μπορούσαν να παντρευτούν άτομα μεταξύ τους αν είχαν πρώτου βαθμού συγγένεια
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Όχι
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Όχι
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο το βάφτιζε ο νονός-ο κουμπάρος του ζευγαριού. Τα άλλα παιδιά τα βάφτιζαν άτομα που είχαν φιλικές σχέσεις με το ανδρόγυνο.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Προτιμούσαν ο κουμπάρος να είναι συγγενικό πρόσωπο.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Όχι
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Δεν υπήρχαν τέτοιες περιπτώσεις
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Ναι
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Προφορικά
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Όχι
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Όχι
Χωράφια;
Ναι
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ναι
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Τα κορίτσια συνήθως έπαιρναν την ίδια προίκα.
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Η προίκα της μητέρας μοιράζονταν ανάλογα με τις ανάγκες των παιδιών.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Οι γυιοί βοηθούσαν το πατέρα για να συνεισφέρουν στην προίκα της αδελφής.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Όχι
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Έμενε στον άνδρα της η προίκα
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα με τις περιστάσεις
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Όλα τα αγόρια έπαιρναν ίσα μερίδια.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Το μερίδιο των κοριτσιών συνήθως ήταν μικρότερο από των αγοριών
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Με διαθήκη
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Ανάλογα με τις περιστάσεις
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Ανάλογα με την πειρουσία και τα παιδιά που έιχε ο πατέρας, η μητέρα έπαιρνε ένα μέρος.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Τα αδέλφια
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες του
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρα του.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Παιδιά αδελφών.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Κληρονόμος όλης της περιουσίας ήταν το υϊοθετημένο παιδί.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
