Λυκούδι
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Λυκούδι
Περισσότερα...
Αριθμός
945
Κοινότητα
Λυκουδίου Ελασσόνας
Επαρχία
Ελασσόνα
Νομός
Λάρισας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Το παλαιότερο όνομα του χωριού είναι Πάλιανη (Τούρκικη λέξη).
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες.
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Μέχρι το 1907 την Ελληνική. Από τα 1907 - 1914 Τούρκικη. Από το 1914 παλαιο Ελλαδίτικη
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Υπήρχε μόνο μια και κτίστηκε το 1905.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Ήταν δημιούργημα και απόκτημα όλων των χωρικών.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Παλιότερα ήταν ένα νεκροταφείο.
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Λειτούργησε το 1915
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Κυριότερες ασχολίες των κατοίκων ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Τα προϊόντα που καλλιεργούντο ήταν ο καπνός και τα σιτηρά.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Για το εμπόριο προοριζόταν ο καπνός και για αυτοκατανάλωση τα σιτηρά.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Πέρα από τις παλιές καλλιέργειες υπάρχουν και νέες όπως η φουντουκοκαλλιέργεια.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι Τούρκου αγά μέχρι το 1907.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Στο Ελληνικό Δημόσιο περιήλθαν τα κτήματα μετά το 1912 -13
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Πάνω από 50.
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Οι κάτοικοι που είχαν τέτοιους κλήρους ήταν 15.
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου είναι 40 στρέμματα.
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Υπήρχε
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Άρχισε μετά από το 1950
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Υπήρχαν περίπου 10, εξακολουθεί να υπάρχει ένα.
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Αποτελούνταν το κοινοτικό συμβούλιο από 5 συμβούλους ενώ τώρα από 7.
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Πλήρωναν φόρους για τα ζώα και για τα γεωργικά εισοδήματα (σιτηρά, καπνός). Οι φόροι πληρώνονταν σε ιδιώτη που με δημοπρασία αγόραζε από την κοινότητα την εκτέλεση της φορολογίας.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες από ηλικία 18 - 65 ετών. Οι γυναίκες δεν συμμετείχαν.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Τιμωρούνταν με χρηματική ποινή. Όφειλε να ξοφλήσει ένταλμα που εκδίδονταν στο όνομά του.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Υπήρξε αλληλοβοήθεια σε όλες τις γεωργικές εργασίες.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Η αλληλοβοήθεια ίσχυε και για άλλες εργασίες.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Ναι, στο φτιάξιμο της προίκας.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Αποτελούσαν μια οικογένεια 10 μέλη. Ο πατέρας του άνδρα, η μάνα του άνδρα, ο αδερφός του άνδρα, η γυναίκα του αδερφού και τα παιδιά των δύο ζευγαριών.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Τον πατέρα μπαμπά, την μητέρα μαμά.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Τον προσφωνούσε πάππου
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιαγιά
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Γιαγιά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Στα ονόματα
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Στα ονόματα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Στο όνομα
Πώς τις αδελφές του;
Στο όνομα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Θείο
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θεία
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Θείος και θεία
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Στα ονόματά τους.
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Γιέ μου και κόρη μου.
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Παραπαίδια
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Διπλάρικα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρους
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα
Πώς την πεθερά της;
Μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Αφέντη - κυρά
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Μπαμπά
Πώς την πεθερά του;
Μαμά
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Στα ονόματά τους
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Στο βαφτιστικό του
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Στο βαφτιστικό
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Στο βαφτιστικό
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφη
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νύφη ή στο βαφτιστικό
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Στα βαφτιστικά τους
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Στο πρώτο αγόρι της οικογένειας έδιναν το όνομα του, του παππού από τον πατέρα. Στο πρώτο κορίτσι έδιναν το όνομα της γιαγιάς από τον πατέρα ο νονός έδινε το όνομα της αρεσκείας όταν οι γονείς δεν είχαν άλλες απαιτήσεις.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Οι άνδρες ασχολούνταν με εξωτερικής φύσεως εργασίες, ενώ οι γυναίκες με σπιτικές εργασίες. Έκαναν όμως κι άλλες δουλειές έξω από το σπίτι.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Το θερισμό σιτηρών και την καλλιέργεια καπνών.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Έδιναν τροφή στα ζώα και μετέφεραν το γάλα από την στάνη στο σπίτι.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Το όργωμα
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από ηλικίας 14 - 15 ετών, τις δύσκολες δουλειές (βάρος) τις ανέθεταν στα αγόρια. Ενώ τις πιο ελαφριές στα κορίτσια. Παντού όμως ασχολούνταν όλοι.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Συνήθως παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία. Προτεραιότητα δινόταν στα κορίτσια.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Για τους άνδρες κανονική ηλικία γάμου ήταν των 23 χρονών μετά από την στρατιωτική θητεία. Για τα κορίτσια κανονική ηλικία γάμου ήταν των 18 - 20 ετών.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Συνήθεια ήταν και οι δύο να είναι από το ίδιο χωριό.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στο πατρικό του γαμπρού.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Όχι, γιατί πριν από την τέλεση των γάμων φρόντιζαν να χτίσουν την καλύβα του γαμπρού.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Αδιαίρετη
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Όταν ο πατέρας το έβλεπε απαραίτητο ή μετά τον θάνατό του.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Στο πατρικό παρέμενε ο τελευταίος γιός ή η τελευταία κόρη.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Έπαιρνε σώγαμπρο όταν δεν υπήρχε αγόρι στην οικογένεια.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Οχι
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Σώγαμπρο έπαιρναν για το μεγαλύτερο κορίτσι.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Βέβαια, ο πεθερός έγραφε στο όνομα του γαμπρού μέρος της περουσίας.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Ο σώγαμπρος διατηρούσε το όνομά του. Τα παιδιά του έπαιρναν πάλι το δικό του όνομα
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Πρώτα εξαδέρφια δεν παντρεύονταν.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Υπήρχε κώλυμα συγγενείας.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Χώριζαν από γκρίνια πεθεράς και νύφης.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Όλα ο ίδιος.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Κάποιος πολύ φίλος.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Όχι
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Όταν ήταν πολύ φίλοι.
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Πήγαιναν συνήθως μαζί και οι εργασίες τους εκτελούνταν μαζί.
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Μόνο άνδρες
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Ναι
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Προφορικά.
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ζώα
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Όχι, η τελευταία έπαιρνε μεγαλύτερο μερίδιο.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Μόνο ο πατέρας εφ' όσον ζούσε.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Όχι
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Επιστρέφονταν στην οικογένειά της.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα με τις περιστάσεις.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Ή ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος έπαιρνε το μεγαλύτερο μερίδιο.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Μικρότερο
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Προφορικά.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Όχι
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Ίσο μερίδιο με τους κουνιάδους της αν δεν ξαπαντρευόταν.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Μόνο η γυναίκα.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Τον κληρονομούσαν οι κόρες.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι και τους δύο
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Όταν δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Παιδιά συγγενών
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Είχε όλα τα κληρονομικά δικαιώματα, που θα είχε ένα πραγματικό παιδί.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
