Λιβάδι Ελασσόνας
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Λιβάδι Ελασσόνας
Περισσότερα...
Αριθμός
974
Κοινότητα
Λιβαδίου
Επαρχία
Ελασσόνας
Νομός
Λάρισας
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Κατοικείται από Βλάχους
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Τέσσερις. Γύρω στα 1780.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Όχι
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Δύο
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Η γεωργία και η κτηνοτροφία
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Δημητριακά και πατάτες
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Για αυτοκατανάλωση τα δημητριακά και για το εμπόριο κύρια οι πατάτες
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Σήμερα καλλιεργούνται δημητριακά και πατάτες με σύγχρονα μέσα και με μεγαλύτερη απόδοση
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Ήταν κεφαλοχώρι.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Από πενήντα και πάνω
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Περίπου 80 οικογένειες
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Περίπου 40 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Από το 1945 εξ αιτίας του εμφυλίου
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Υπήρχαν περίπου 15 τσιλιγκάτα. Σήμερα δεν υπάρχουν.
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Πλήρωναν ποσοστιαίο φόρο από την παραγωγή τους (γεωργικά, κτηνοτροφικά προϊόντα) στην Κοινότητα
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Χωρίζονταν στα αρχοντόσπιτα (νοικοκυραίοι) που είχαν πολλά χωράφια ή πολλά πρόβατα και στους φτωχούς (όλοι οι υπόλοιποι κάτοικοι)
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Υποχρεωτικά συμμετείχαν οι άντες από 22 χρονών και πάνω. Γυναίκες δε συμμετείχαν.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Τιμωρούνταν με χρηματική ποινή
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Σ΄ όλες τις γεωργικές δουλειές υπήρχε αλληλοβοήθεια ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Στις κτηνοτροφικές δουλειές (κούρεμα) και σ΄ όλες τις κοινωνικές υποχρεώσεις μιας οικογένειας (αρραβώνας, γάμος κτλ)
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Όχι. Οι γυναίκες αλληλοβοηθούνταν κυρίως στις δουλειές του σπιτιού.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Ο πατέρας του άντρα, η μητέρα του άντρα, το αντρόγυνο και τα παιδιά
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Σημείωση: επειδή το Λιβάδι είναι βλαχωρόρι και επειδή μέχρι το 1940 μιλιόταν κατά κανόνα η βλάχικη γλώσσα όλες οι πιο πάνω προσφωνήσεις γίνονταν στη βλάχικη (ισχύει και για τις επόμενες ερωτήσεις)
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Στο πρώτο αγόρι έδιναν το όνομα του παππού από τον πατέρα. Το ίδιο και για το πρώτο κορίτσι. Τα ονόματα των υπολοίπων παιδιών τα διάλεγανκυρίως από τη συγγένεια του πατέρα. Μόνο σε πολύ εκτακτες περιπτώσεις έδινε ο νονός όποιο όνομα ήθελε (όταν πέθαινε κάποιος δικός του και όταν δεν υπήρχε καμμιά επιθυμία από τον γονιό).
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Οι δουλειές κτηνοτροφικές, γεωργικές, μοιράζονταν σχεδόν το ίδιο ανάμεσα στον άντρα και στη γυναίκα. Οι γυναίκες κουβαλούσαν το νερό, αυτές φρόντιζαν τα οικόσιτα ζώα κτλ.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Όλες (σπορά, θέρισμα, αλώνισμα κτλ) εκτός από το όργωμα
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Ασχολούνταν με την τυροκομία, την βοσκή, το άρμεγμα
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Το όργωμα, το χτίσιμο, τη μεταφορά ξύλων από το δάσος
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Τα παδιά από τα 8 - 9 χρόνια βοηθούσαν στις δουλειές. Τα κορίτσια στο σπίτι και τα αγόρια στο χωράφι και στα πρόβατα. Αλλά αν μια οικογένεια είχε μόνο κορίτσια, τότε αυτά βοηθούσαν και στις γεωργικές και στις κτηνοτροφικές δουλειές.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Πρώτα παντρεύονταν τα κορίτσια και ύστερα έπαιρναν σειρά τα αγόρια της οικογένειεας
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Για τις γυναίκες από 20 - 22 χρόνια. Για τους άντρες από 24 - 26 χρόνια. Δεν συνηθίζονταν να είναι η γυναίκα μεγαλύτερη από τον άνδρα.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Ο γαμπρός και η νύφη ήταν από το ίδιο χωριό
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στο πατρικό του γαμπρού
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Όλα τα αγόρια της οικογένειεας τις γυναίκες τους τις έφερναν σταο πατρικό τοςυ. Ζούσαν όλοι μαζί, μαζί δούλευαν, μαζί έτρωγαν και κοιμόταν κάτω από την ίδια στέγη. Αυτό γινόταν τα πρώτα χρόνια του γάμου μέχρις ότου αποκτήσουν σπίτι όλα τα αντρόγυνα - εκτός από αυτό που θα έμενε με τους γονείς - και στη συνέχεια χώριζαν.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Μετά το θάνατο του πατέρα μοιράζονταν
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Όταν γίνονταν πολλοί και δεν τους χωρούσε το σπίτι. Τα αδέλφια χώριζαν νωρίτερα αν προηγούνταν κανένας καβγάς μεταξύ τους.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Ο μικρότερος γιός
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε αγόρι
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Ναι
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Για το μικρότερο
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Ο πεθερός έγραφε μέρος της περιουσίας του στο γαμπρό
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Ο γαμπρός κρατούσε το επώνυμό του που το έδινε και στα παιδιά του
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν ήταν πρώτα ή δεύτερα ξαδέλφια ή αν ήταν παιδιά κουμπάρων (οι κουμάροι δεν γίνονταν μεταξύ τους συμπέθεροι). Έγινε γάμος μεταξύ πρώτων εξαδέλφων από μητέρα.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Ναι
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Όχι
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Έψαχνε κύρια ανάμεσα στους φίλους για να βρει κουμπάρο
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Ναι
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Η προίκα που έπαιρνε μια κοπέλλα ήταν ο ρουχισμός και τα είδη οικοσυσκευής. Προίκα έδινε ο πατέρας -αν είχε - όταν μεγάλωνε η κόρη του και κινδύνευε να μείνει ανύπαντρη.
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Ναι
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Όχι
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Όχι
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Όχι
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Η προίκα σ΄ αυτή την περίπτωση επιστρεφόταν στην οικογένεια της γυναίκας. Άφηναν μόνο μια φλοκάτη στον άντρα της.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Συνήθως η περιουσία μοιραζόταν αφού παντρεύονταν όλα τα αγόρια και έφευγαν από το πατρικό τους σπίτι για να ανοίξουν δικό τους.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Μεγαλύτερο ήταν το μερίδιο του υστερότοκου που κατά κανόνα έμενε με τους γονείς του. Οπότε έπαιρνε δύο μερίδια. Το δικό του και του πατέρα του.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Μερίδιο έπαιρναν μόνο τα αγόρια
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Με διαθήκη
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν μεταξύ των αδελφών με λαχνό.
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Η γυναίκα έπαιρνε το 1/3 της περιουσίας
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Κληρονομικά δικαιώματα σ΄ αυτή την περίπτωση είχαν και τα αδέλφια του συζύγου
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες του
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Κληρονομούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του όταν ο δεύτερος δεν είχε παιδιά. Τον αδελφό της μητέρας του τον κληρονομούσε μόνο όταν δεν υπήρχε άλλος πλησιέστερος συγγενής.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Μόνο αν δεν είχε καθόλου παιδιά ένα ζευγάρι υιοθετούσε άλλο παιδί
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Προτιμούνταν τα παιδιά αδελφών
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Όλη η περιουσία του θετού πατέρα μεταβιβαζόταν στο υιοθετημένο παιδί
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
