Καστέλλι Φουρνής
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Καστέλλι Φουρνής
Περισσότερα...
Αριθμός
990
Κοινότητα
Καστελίου Φουρνής
Επαρχία
Μεραμβέλλου
Νομός
Λασιθίου
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Δεν υπάρχει παλαιότερο.
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όχι
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Όχι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Δεν μιλούσαν ιδιαίτερη διάλεκτο.
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
11. Επί Τουρκοκρατίας μπορεί και επί Ενετοκρατίας.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Όχι
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
2
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
1920
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γεωργία, κτηνοτροφία
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Ελιές, βύκος, σιτάρι, κριθάρι, μιγάδι, αμύγδαλο, κουκιά, φασκομηλιά, λάδι, κρασί.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Αυτοκατανάλωση: Βύκος, σιτάρι, κριθάρι, μιγάδι, κουκιά, κρασί. Εμπόριο: Λάδι, αμύγδαλο, φασκομηλιά.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες. Εκτός απο το μάζεμα της φασκομηλιάς που έχει αντικατασταθεί απο το μάζεμα της ρίγανης τα τελευταία 10 χρόνια.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Όχι
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
30
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
6
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
20
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Πριν το 1900
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Ναι. 4. Εξακολουθεί να υπάρχει 1.
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Όχι
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Πλήρωναν σε είδος ένα ορισμένο ποσοστό. Τους πλήρωναν σε άτομα που είχαν νοικιάσει το φόρο και λεγόταν: μουκατάδες.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Όχι
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Σε όλες τις εργασίες.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Ο πατέρας, η μητέρα με τα παιδιά
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα ή αφεντάκη, μάνα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιαγιά ή λαλά
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Γιαγιά ή λαλά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Γκονάκια
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Γκονάκια
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Ο αδελφός μου
Πώς τις αδελφές του;
Η αδελφή μου
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Όχι
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Όχι
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Τα αδελφάκια μου
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Ο μπάρμπας μου
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Η θειά μου
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Ο μπάρμπας μου, η θειά μου
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Τα ανηψάκια μου
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Ο γιος μου - η θυγατέρα μου
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Κανονικά με τα ονόματά τους.
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Προγόνια
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Δίδυμα ή ατσιπραγά
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρους
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Ο πεθερός μου ή ο πατέρας μου
Πώς την πεθερά της;
Η πεθερά μου ή η μάνα μου
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Ο κουνιάδος μου και η κουνιάδα μου
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Ο πεθερός μου ή ο αφεντάκης μου
Πώς την πεθερά του;
Η πεθερά μου ή η μάνα μου
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Ο κουνιάδος μου, η κουνιάδα μου
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Ο γαμπρός μου
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Ο γαμπρός μου
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Ο γαμπρός μας
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Η κουνιάδα μας
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Η κουνιάδα μας
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Με το όνομά της. Με το όνομά του
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Του παππού απο τον πατέρα, τη γιαγιάς απο τη μητέρα. Διάλεγαν συγγενικά ονόματα. Μπορούσε και ο νονός να δώσει δικό του όνομα.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Οι γυναίκες θέριζαν τα δημητριακά, μάζευαν ελιές, μάζευαν αμύγδαλα, σπούσαν αμύγδαλα, κουβαλούσουν ξύλα, νερό, ύφαιναν στον αργαλειό. Δούλευαν και μεροκάματα σε ξένους.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Θέριζαν, μάζευαν αμύγδαλα, ελιές, σπούσαν τα μύγδαλα, κουβαλούσαν νερό, ξύλα, φρόντιζαν τα ζώα του σπιτιού.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Έκαναν χωράφι, έσκαβαν τα αμπέλια. Δούλευαν μεροκάματα σε ξένες δουλειές.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Απο μικρά απο 10 χρονών τα αγόρια έφερναν ξύλα, κουβαλούσαν πάχνα, θέριζαν, μάζευαν μύγδαλα, κουβαλούσαν νερό. Το ίδιο και τα κορίτσια.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Πρώτα έπρεπε να παντρευτούν τα κορίτσια.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Για τις γυναίκες 20 χρονών. Για τους άνδρες 25 και πάνω. Καμμιά φορά ήταν μεγαλύτερη η γυναίκα απο τον άνδρα.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Απο το ίδιο χωριό. Αλλά παντρεύονταν και απο τα γειτονικά (Κάτω Χωριό Φουρνής και Επάνω Χωριό Φρουρνής)
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Αν είχε σπίτι ο γαμπρός κάθιζαν εκεί. Αν είχε σπίτι η νύφη κάθιζαν εκεί.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Όχι.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Όχι
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Ο μικρότερος γιος, η μικρότερη κόρη.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε άλλο σπίτι να καθίσει ο γαμπρός κάθιζε μαζί με τα πεθερικά του και λεγόταν σώγαμπρος
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Ναι
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Για το μικρότερο.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Η περιουσία μοιραζόταν κανονικά.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Διατηρούσε το δικό του επίθετο ο γαμπρός. Τα παιδιά έπαιρναν πάλι το δικό του επίθετο (δηλαδή του γαμπρού).
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Όταν ήταν πρώτα ξαδέλφια. Όχι.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Δεύτερα ξαδέλφια παντρεύονταν.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Μπορούσαν να παντρευτούν.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Ναι. Τσακόνωνταν μεταξύ τους για ηθικούς λόγους. Οι περιπτώσεις είναι πολύ λίγες.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Άλλοτε ο ένας, άλλοτε ο άλλος
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Ο νονός βάφτιζε και το πρώτο παιδί. Όχι.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Έβαζαν και συγγενή και φίλο και πλούσιο και κοινωνικά ανώτερο.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν ο γάμος.
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι. Γι αυτό ο νονός αγοριών δεν εγίνετο και νονός κοριτσιών.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα με τις περιστάσεις.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Όλα το ίδιο.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Όλοι το ίδιο αγόρια και κορίτσια.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Μερικοί κάνανε και διαθήκη
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Το μοίρασμα γινόταν εξ ίσου
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Το μισό η γυναίκα και το υπόλοιπο τα παιδιά.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Είχαν τα ανήψια του.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες του.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Μπορούσε. Το ίδιο και με την μητέρα.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Δεν έπαιρναν παιδιά καθόλου εκτός απο μια περίπτωση που δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Ορφανά
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Όλα τα κληρονομικά δικαιώματα τα αποκτούσε το υιοθετημένο παιδί.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
