Καλογέρου Αμαρίου
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Καλογέρου Αμαρίου
Περισσότερα...
Αριθμός
1243
Κοινότητα
Καλογέρου
Επαρχία
Αμαρίου
Νομός
Ρεθύμνου
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όχι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Την καθαρή κρητική διάλεκτο
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Υπήρχαν τέσσερις. Η πρώτη χτίστηκε τον 14ο αιώνα
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Ήταν οικογενειακές, πλην εκείνη που ήταν στο κέντρο του χωριού
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ενα
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Το 1932
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Ηταν γεωργία και κτηνοτροφία
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Κυρίως καλλιεργείτο η ελιά και ολίγα δημητριακά
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Για εμπόριο λίγο λάδι
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Πάντα οι παλιές καλλιέργειες. Ελάττωση των δημητριακών
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Πριν την Τουρκοκρατία, φαίνεται, ήταν τσιφλίκι και κατόπιν έγινε βακούφι στο Μοναστήρι τ'Άι-Γιώργη
Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια;
Υπήρχαν οικονομικές υποχρεώσεις σε είδος, αλλά δεν γνωρίζουμε την ποσότητα
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Από 15
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Γύρω στους 3-4
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Γύρω στα 10 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Γύρω στο 1910
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Υπήρχαν 4 μικρά τσελιγκάτα. Σήμερα μόνο 1
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Στην περιοχή μας, πολλά χωριά αποτελούσαν ένα δήμο: Δήμος Μέρωνας με δήμαρχο και αντιπροσώπους συμβούλους από τα περισσότερα χωριά του δήμου
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Πρώτος φόρος: ο Μουκατάς(5%). Ο Μουλτεζίμης πήγαινε στο αγώνισμα, στη φάμπρικα ή το τρύγο και λάβαινε το 5% περίπου του εισοδήματος (κοινοτ.φόρος). Δεύτερος φόρο: στην είσοδο της πόλης ήταν ο φορατζής (κρατικός φόρος)
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Δεν υπήρξαν τάξεις
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι. Έβαζαν τα λεγόμενα "μεροκάματα" για κοινοτικές εργασίες
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ήταν υποχρεωτική για τους άνδρες μετά τη στράτευση. Οριζόταν αριθμός "μεροκαμάτων" ετησίως
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Τον τιμωρούσαν να πληρώνει σε χρήμα
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Συνήθως οι συγγενικές οικογένειες έκαναν αλληλοβοήθεια σε όλες σχεδόν τις γεωργικές εργασίες
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Ναι. Στο μάζεμα του ελαιοκάρπου, το θέρος και τον τρύγο.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Οι περισσότερες οικογένειες ήσαν πολύτεκνες από 5-10 παιδιά
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Τον πατέρα: Αφέδη. Τη μητέρα: Μάνα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Συνήθως: παπού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιαγιά ή "λάλα"
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Λάλα
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Με το όνομα του
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Ομοίως
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με το όνομα του
Πώς τις αδελφές του;
Με το όνομα του
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Οχι
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Οχι
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με το όνομα του
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Μπάρπα
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θειά
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Ομοίως ως άνω
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Με το όνομα τους
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με το όνομα τους
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Οχι
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρους
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα
Πώς την πεθερά της;
Μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Κουνιάδο, -α
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πατέρα
Πώς την πεθερά του;
Μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδο-α
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Με το όνομά του
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Με το όνομά του
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Με το όνομά του
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Με το όνομά της
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Με το όνομά της
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Με το όνομά τους ή "μπρε σύ"
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Στο πρώτο αγόρι το όνομα του παππού από τον πατέρα. Στο πρώτο κορίτσι έδιναν το όνομα της γιαγιάς από τον πατέρα. Τα υπόλοιπα από τα ονόματα των γονέων της μητέρας, ακόμα και θείας ή θείου. Η ευχέρεια στο νονό ήταν στις πολυμελείς οικογένειες
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Κουβαλούσαν οπωσδήποτε το νερό, και φρόντιζαν, κατά το ήμισυ τα ζώα, τυροκομούσαν το γάλα των οικοσίτων.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Οι γυναίκες τρυγούσαν, μάζευαν τις ελιές και θέριζαν
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Οι γυναίκες δεν πήγαιναν στο βουνό
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Το όργωμα της γης
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Συνήθως βοηθούσαν από 8 ετών. Τα αγόρα εφρόντιζαν μαζί με τα κορίτσα προπάντων για τη διαφύλαξη των οικόσιτων στα χωράφια
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Σπάνια παντρεύονταν τα αγόρια πριν τα κορίτσα της οικογένειας
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Πέραν από τα 25 οι γυναίκες και ακόμα μεγαλύτεροι οι άνδρες
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Συνήθως παντρεύονταν από το ίδιο χωριό ή το πολύ από ένα κοντινό χωριό (η περιουσία να είναι γνωστή και να την φτάνουν για καλλιέργεια)
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Συνήθως κατοικούσαν σε καινούριο του γαμπρού
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Οχι
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Η περιουσία μοιραζόταν σταδιακά για νακρατούν ανάλογη οι γονείς μέχρι να παντρευτούν όλα τα αδέρφια
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Συνήθως έμενε ο μικρότερος γιός
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Σπανιώτατα, γιατί τον κορόϊδευαν
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Ποτέ
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Ποτέ
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Οχι
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Όχι
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Όχι
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο βαφτιζόταν από το νονό του γαμπρού, τα δε υπόλοιπα από διάφορα φιλιά πρόσωπα
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Προτιμούσαν ένα μεγαλύτερό τους
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
[Ποτέ τέτοιος γάμος
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι, βέβαια
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Ναι
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Συνήθως η π. γινόταν με προικοσύμφωνο
Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων;
Όχι
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Τα συνέτασσαν οι εγγράμματοι του χωριού (παπάς, δ/λος) και τα υπέγραφαν ο πατέρας της νύφης και ένας μάρτυρας
Χωράφια;
Τα χωράφια που της αναλογούσαν
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Την ίδια
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Όχι
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Ανάλογη περιουσία
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Παρέμενε στον άνδρα
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Μοιραζόταν η πατρική περιουσία σταδιακά καθώς παντρευόταν όλα τα παιδιά, για να μπορεί η οικογένεια να αποκατασταίνει (οικονομικά) όλα τα παιδιά. Δεν μοιραζόταν όμως όλη η περιουσία. Οι γέροι κρατούσαν πάντα το "γεροντομοίρι"
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Ισα μερίδια
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Καμμιά φορά τα κορίτσα έπαιρναν κάτι παραπάνω: το απανωπροίκι
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Γινόταν με λαχνό μεταξύ των αδελφών. Κάθε κληρονόμος "έπερνε" τον κλήρο του: μικρά χαρτάκιαστα οποία είχαν γραφεί τα μερίδια
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Αναλογούσε στη γυναίκα μερίδιο ίσο με εκείνο ενός παιδιού
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Πάντοτε τα αδέλφια του συζύγου
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Βέβαια, μόνο οι κόρες
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
