Παγώνδας Σάμου
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Παγώνδας Σάμου
Περισσότερα...
Αριθμός
1284
Κοινότητα
Παγώνδου
Επαρχία
Σάμου
Νομός
Σάμου
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Παγώνδας (κατά την τοπολαλιά Πλόνιας και οι κάτοικοι Μπαουδιώτις)
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όχι όλοι γηγενείς
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Μετά τη μικρασιατική καταστροφή πέρασαν κι έμειναν στο χωριό πολλοί πρόσφυγες από τα παράλια ιδίως της Μ. Ασίας (Γεροντα, Σοκιο, Αλάτσατα κλπ. Λίγοι έμειναν. Οι πιο πολλοί έφυγαν στη Μακεδονία).
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Όχι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Καμιά εκτός της ελληνικής. Εκτός και αν εννοείτε την ιδιομορφία της. Τυπικώς με τη φωνηεντοφαγία κλπ. Την τοπολαλιά του χωριού μας δηλ πχ 1) τσ΄ έεις, τσ΄ άσ; Πουντσ' ; Νάτσ΄= Τους έχεις τους άσους; Που είναι αυτοί; Νάτους εδώ είναι! 2) Βολ τ΄ μύτς σ΄μάδ΄= βάλε τη μύτη σου σημάδι κλπ
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Το χωριό μας είχε πριν τρεις ενοριακούς ναούς: 1) Αγία Τριάδα, 2)Χριστό, 3) Άγιο Γεώργιο. Τώρα έχει δύο. Η Αγία Τριάδα χτίστηκε το 1878.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Όχι. Οι ενοριακοί ναοί ανήκουν σ΄ όλο το χωριό. Υπάρχουν όμως πάμπολα ιδιόκτητα εξωκκλησίαδια.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα. Το ίδιο με το σημερινό.
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Από το 1878 με τέσσερις τάξεις, με δύο δασκάλους και με μαθήματα αρρ. 118, θήλλ 43 σύνολο 161
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Οι κάτοικοι το 1940 ήσανε γεωργοί, έμποροι, μεσίτες, κτηνοτρόφοι. Οι του συνοικισμού "Ηραίον" αλιείς, καρβουνιάρηδες, μελισσοτρόφοι, μυλωνάδες.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Τα κύρια γεωργικά προϊόντα ήσταν κατά σειρά σπουδαιότητας: λάδι, σταφύλια μοσχάτα, καπνός, εσπεριδοειδή, χαρούπι, ξυλοκάρβουνο.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Απ΄ όλα τα γεωργικά προϊόντα που παράγονται εν μικρό μέρος χρησίμευε για ιδιωτική χρήση και τι μεγαλύτερο ποσό για το εμπόριο.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Σήμερα καλλιεργο΄νται μόνο οι ελιές. Τα αμπέλια και τα εσπεριδοειδή. Καινούργιες ποικιλίες ελιάς, ιδίως Κορωναϊκή, Καλαμάτας και Πατρινές. Οι ποικιλίες εσπεριδοειδών βελτιώθηκαν. Το δε ξυλοκάρβουνο περιορίζονταν μόνο οι ποσότητες της ιδιωτικής χρήσης. Η καπνοκαλλιέργεια εξαφανίστηκε καθώς και η κτηνοτροφία που έχει εκλείψει. Λίγο βρίσκοντο για προϊόντα θερμοκηπίων.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Όχι ήταν κεφαλοχώρι με 3600 κατοίκους από τους οποίους σήμερα έχουν μείνει μ΄νο 1080
Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια;
Όχι
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι η ατομική κτηματική ιδιοκτησία υπάρχει εκτός εκτάσεως του χωριού μας
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Από 30 στρέμματα και πάνω θεωρείται μεγάλη γεωργικός κλήρος άνω των 50 στρεμμάτων θεωρείτο τσιφλίκι.
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Προ του 1940 στο χωριό μα μεγάλοτσιφλικάδες υπήρχαν 3 - 5
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Ο σημερινός μέσος όρος γεωργικού κλήρου κειμένεται από 5 ως 30 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι σημαντική
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Από ανέκαθεν η κάθε γεωργική οικογένεια είχε την κατσίκα, το χοίρο, τη κότα κλπ και σήμερα το ίδιο.
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Όχι
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Ναι αλλά μετά στον παραλιακό οικισμό του χωριού μας το Ηραίον
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Ναι υπήρχε η σηροτροφία από την οποία έζησαν ακρετές οικογένειες ιδίως προσφυγικές. Τώρα έχει εκλείψει. Υπήρχε επίσης και ο αργαλιός. Η κάθε οικογένεια ετοίμαζε το υφάντη, τον σπιτικό. Των κοριτσιών στον αργαλειό. Σήμερα είναι ζήτημα αν υπάρχουν τρεις αργαλοί σ όλο το χωριό.
Εξακολουθούν να λειτουργούν ή σταμάτησαν;
Όχι σταμάτησαν
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Είναι ασαφής η ερώτηση
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Τους κρατικούς και τους κοινοτικούς. Τους κοινοτικούς. Τους κοινοτικούς φόρους τους πλήρωναν στους ενοικιαστές των κοινοτικών φόρων κατά την πώληση γεωργικών προϊόντων. Τούτο βεβαιώνουν κοινοτικοί κανιαρτζήδες διορισμένοι από την κοινότητα. Πλήρωναν και στην εκκλησία το χρονιάτικο.
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Οι νυκοκυραίοι και οι φουκαράδες
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναί και με προθυμία πάντα της προσωπικής τους εργασίας που επέβαλε κάθε χρόνο το κοινοτικό συμβούλιο
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ναί. Ήταν υποχρεωτική μόνο για τους άνδρες. Οι γυναίκες εξαιρούνταν ακόμα και οι χήρες με δική τους οικογένεια.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Ναί με πρόστιμο
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Βέβαια η αλληλοβοήθεια μεταξύ 2 ατόμων και οικογενειακή ήταν από τις βασικές ηθικές αρχές των κατοίκων πχ στο λινομάζεμα, στον τρύγο, στο θέρο, στις προπαρασκευαστικές εργασίες του αργαλειού, στην τυροκόμημα, στον καθαρισμό του σιταριού για άλεσμα, στην υποψήφια νύφη, στους αρώστους κλπ. Προ παντός καθολική ήταν η συμπραξη κατά τις πυρκαγιές και μετά στην ανασυγκρότηση.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Το λεγόμενο γιαρντίμιο (βοήθειες) στο χτίσιμο σπιτιών, στο άνοιγμα πηγών νερού ή στην ανεύρεση πηγών νερού κλπ
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Ναί. Κυρίως στην προπαρασκευαστική εργασία των αργαλειών, στο γάμο θυγατέρων, στ΄ αλέσματα, στα καπνά, στο τυροκόμημα κλπ
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Ο πατέρας, η μητέρα, τ΄ αδέλφια, οι παππούδες, οι γιαγιάδες, οι θείες (αμπλάδες ή κυράτσες), οι θείοι (αδέλφια του πατέρα και της μητέρας). Τ΄ αδέλφια των παππούδων λέγονταν αμπλάδες ή κυράτσες το θηλυκό.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα ή αφέντη και μάνα ή μητέρα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιαγιά ή νενέ
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Νενέ
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Αγγόννι - αγγοννή
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Αγγοννέ - αγγοννή μ
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Βρέ Σταυρή! Βρε Γιουργάκ-ι!
Πώς τις αδελφές του;
Μαρή συ Αγγελικώ! Μαρή συ Ρηνιώ!
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Όχι
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Όχι
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Βρέ συ Κουσταντή! Μαρή συ Μαριώ!
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Μπάρμπα
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Καλέ κυράτσα Παρασκευή!
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Μπαρμπά Χαράλαμπε! Θειά Κατίνα!
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Βρε συ Θανάσ - ι
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Βρέ - Μαρή συ
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Τα υστερότοκα λέγονταν αποκούνια
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Προυγόνια
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Γέμιλα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπέθερε - συμπεθέρα
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα, αφέντη!
Πώς την πεθερά της;
Μάνα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Κουνιάδο - κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πατέρα
Πώς την πεθερά του;
Μάνα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδο - κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Γαμπρέ μας
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφη ή αδελφή
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νύφη ή αδελφή
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Καλή μου! Χρυσέ μου!
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Συνήθως υπερήσχυε η θέληση του άνδρα. Έστι ο πρωτότοκος γιός έπερνε τ΄ όνομα του πατέρα του. Ο δευτερότοκος τ΄ όνομα του πατέρα της νύφης. Το ίδιο και στα κορίτσι. Το πρώτο της μάνας του, το δεύτερο της πεθερά του.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Οι δουλειές του σπιτιού ανήκαν ολοκληρωτικά στη γυναίκα. Η περιποίηση των ζώων ή καθαριστικό των σπιτιών. Στους άνδρες οι γεωργικές εργασίες γίνονταν από κοινού. Το νερό του σπιτιού το κουβαλούσε η γυναίκα, ο άνδρας όμως πότιζε τα ζωντανά. Αν ο άνδρας ξενοδούλευε τότε η γυναίκα αναλάμβανε και τον κήπο.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Το λιομάζομα οι εγασίες όλες των αμπελιών, ο θέρος και γενικώς όλες οι αγροτικές εργασίες γίνονταν από κοινού.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Στις γέννες και το τυροκόμημα
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την αλιεία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Επισκευή διχτύων, ξεψάρεμα, πώληση
Αν στο χωριό υπήρχαν βιοτεχνίες περιγράψτε, αν είναι δυνατόν, ποια ήταν η συμμετοχή των γυναικών:
Στη σηροτροφία όλες οι εργασίες ήταν απασχολίες των γυναικών από τα μουρόφυλλα στο τελλάρισμα, στο κλάρωμα, στο μάζεμα κουκουλιών, στο ξετύλιγμα, στο αχνί, στο ζονάρισμα και στον αργαλειό ύφανση κοκκουλάρικων υφασμάτων. Το πούλημα ήταν δουλειά των ανδρών.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Το όργωμα, το τίναγμα στο σλιόνδεντρο, χαρουπόδενδρο κλπ και το καμίνιο για ξυλοκάρβουνα
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Μετά το δημοτικό σχολείο δηλ από 13 χρονών και πάνω. Αι και στο λιομάζεμα και τον τρύγο βοηθούσαν κι από μικρότερη ηλικία καθώς και στο βόσκημα της κατσίκας
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Συνήθως ναι. Τ΄ αγόρια περίμεναν τη σειρά τους αφού πρώτα παντρέψουν όλες τις αδελφές. Δεν είναι δε λίγα τα παραδείγματα που έμεναν γεροντοπαλλίκαρα μαζί με τις γεροντοκόρες αδελφές.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Οι παλιοί λέγανε πως όταν ένα κορίτσι καθήσει στη ψηλή καρέκλα κι ακουμπούνε καλά οι πατούσες της στο πάτωμα ήταν για παντρειά ή όταν μπορεί να πάει μόνη της το άλεσμα στο μύλο. Συνήθως οι γυναίκες ήταν σε ηλικία πολύ μικρότερες. Σε σπάνιες περιπτώσεις όταν η νύφη είχε μεγάλη προίκα παραβλέπονταν το ζήτημα της ηλικίας της.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Ναί. Βέβαια! Κι όταν ο γαμπρός ήταν ξενοχωρίτης τότε τα παλικάρια του χωριού βγαίναν στην είσοδο και τον έβασαν φράχτη με καινούργιο σχοινί. Για να του δώσουν την άδεια να περάσει έπρεπε να ασημώσει ή να δώσει μεγάλο τάμα.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Συνήθως στο σπίτι της νύφης που έπρεπε να της το δώσει για προίκα. Χωρίς σπίτι το κορίτσι δύσκολα παντρευόταν. Σώγαμπροι πολύ λίγοι δέχονταν να πάνε.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Όχι. Το κάθε παιδί μετά το γάμο του αποτελούσε ξεχωριστή αυτοτελή οικογένεια
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Όχι. Σε κάθε γάμο παιδιού έπρεπε να γίνει προικοσύμφωνο κι απο τα δύο μέρη
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Όπως είπαμε παρα πάνω
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Συνήθως οι γέροι γονείς αφού πάντρευαν τα παιδιά τους έμεναν σε ξεχωριστό σπίτι μόνοι τους. Το πιο τραγικό όμως ήταν που οι γέροι τις περισσότερες φορές έμεναν στα γειρατιά τους άποροι επειδή έδιναν όλη τους την περιουσία για να πετύχουν καλούς γαμπρούς για τις κόρες τους.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν είχαν κορίτσι μοναχοπαίδι - μοναχοκόρη κι ο γαμπρός ήταν φτωχότερος
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Όχι απέφευγαν. Μόνος λόγοι οικονομικοί τους ανάγκαζαν ή κεραυνοβόλος έρως.
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Απαντήσαμε παρα πάνω στην ερώτηση 18
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Όχι. Εκτός κι αν η κόρη τους ήταν γεροντοκόρη.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Όχι. Σε καμία περίπτωση δεν άλλαζε επώνυμο ο γαμπρός ούτε τα παιδιά του
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Από τρίτα ξαδέλφια και πάνω ελεύθερα. Με δυσκολία τα δεύτερα ξαδέλφια και καθόλου τα πρώτα. Υπήρξαν βέβαια που και που οι εξαιρέσεις αλλά όταν δύο πρώτα ξαδέλφια παντρεύονταν δεν είχαν θέση στο χωριό. Έπρεπε να φύγουν.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Κάπως ναί
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Δεν είχε σχέση το επώνυμο εκτός κι αν υπήρχε κώλυμα βαθμού συγγένειας. Η δυσκολία όμως ήταν όταν ήσαν καλοδέρφια βαφτισμένα δηλ από τον ίδιο νονό.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Σπάνια. Συνηθισμένοι λόγοι ήταν τα γενικά. Έπειτα λόγοι οικονομικοί και τρίτος λόγοι τιμής. Σπάνια βέβαια γιατί στις μικρές κοινωνίες γίνονταν αμέσως αντηληπτό.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Συνήθως ο νονός. Δεν έχει σημασία του γαμπρού ή της νύφης και κατά προτίμηση ο πιο πλούσιος
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο παιδί το βάφτιζε ο νονός του γαμπρού. Απαγορευόταν όμως να βαφτίσει και δεύτερο της ίδιας οικογένειας για το φόβο μη τους παθάνει.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Σε έκτακτη περίπτωση πχ αεροβάφτισμα λόγω σοβαρής ασθένειας του μικρού, νονός γίνεται ο παππούς ή η γιαγιά. Σε ομαλές περιπτώσεις όμως κανονικά νονός πλούσιος ή οικονομικά ανώτερος.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαντήσαμε στην ερώτηση 26
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Απαντήσαμε στην ερώτηση 26
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Δεν υπήρξαν στο χωριό μας περιστατικό αδελφοποιτών
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Απαντήσαμε παρα πάνω
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Βεβαίως και τώρα ακόμη
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Με προικοσύμφωνο και συμβολαιογράφο. Το προικοσύμφωνο λεγόταν ανεγκλαβή
Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων;
Δεν γνωρίζω
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Οι συμβολαιογράφοι
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Και χρήματα αν υπήρχαν ανάλογα βέβαια με το γαμπρό και τις συνθήκες κοντά από τις οποίες γίνονταν το συνοικέσιο.
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Ναι
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Στο χωριό. Κατά προτίμηση βέβαια σε πόλη ανάλογα.
Χωράφια;
Ναι
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ναι
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Το κανονικό ήταν η περιουσία να μοιραστεί δίκαια. Αλλά συνήθως κάποιο ... κατά τις περιστάσεις και τους γαμπρούς για τούτο και οι έχθρες μεταξύ μελών της ίδιας οικογένειας.
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι ποτέ
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Σε όλα τα παιδιά ανεξάρτητα ότι ήταν αγόρια ή κορίτσια
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Όχι. Χωρίς βέβαια ν΄ αποκλείονται και οι εξαιρέσεις.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Ναι! Στα γεροντομοίρια
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Μοιράζονταν μεταξύ του άνδρα της και των άλλων μελών της οικογένειάς της.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι! Εκτός και αν ήταν γέρος και η κόρη μικρή. Η προσφορά αυτή λεγόταν αγροιλίκι. Μα το ίδιο μπορούσε να συμβεί κι αν η νύφη ήταν μεγάλη και ο γαμπρός νέος.
Ποιος ακριβώς έδινε; Ο γαμπρός ή ο πατέρας του;
Ο γαμπρός
Πότε έδιναν την προσφορά; Πρίν απο το γάμο ή κατά τη στιγμή του γάμου;
Πάντα προ του γάμου
Αν μια γυναίκα πέθαινε χωρίς να προλάβει να αποκτήσει παιδιά, μπορούσε ο γαμπρός να ζητήσει πίσω ο,τι είχε δώσει;
Απαντήσαμε στην ερώτηση 46
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας συνήθως με συμβόλαιο κι από τις δύο πλευρές προ του γάμου. Ύστερα από το θάνατο καθένας από τους γονείς έπαιρναν μερίδιο όλα τα παιδιά στο γεροντομοίρι του γονιού.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Όλα εξ΄ ίσου
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Συνήθως τα κορίτσια έπαιρναν μεγαλύτερο μερίδιο
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Με διαθήκη που πολλές φορές άλλαξε κατά τις περιστάσεις και τα πρόσωπα
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Με λαχνό γίνονταν όταν δυσκολεύονταν να μοιραστεί ένα σπίτι σε δύο ή στο κτήμα σε δύο ή περισσότερα τεμάχια
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Λογίζονται και η μητέρα παιδί και έπαιρνε το μερίδιο της
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Οι πλησιέστεροι συγγενείς. Πρώτα ξαδέλφια κλπ
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες τους πάντα
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Παιδιά αδελφών
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Το ίδιο που είχε ένα κανονικό παιδί
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
