Λευκαδίτι Φωκίδας
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Λευκαδίτι Φωκίδας
Περισσότερα...
Αριθμός
1482
Κοινότητα
Λευκαδιτίου
Επαρχία
Δωρίδας
Νομός
Φωκίδας
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Μητρική γλώσσα
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Μία που χτίστηκε το 1897 " Άγιος Κων/νος". Εξωκκλήσια: Άγιος Αθανάσιος - Υπαπαντή - Αγ. Γεώργιος - Προφήτης Ηλίας - Αγία Παρασκευή.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Στη κοινότητα
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Τρία νεκροταφεία
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Στα 1880 με 1900 περίπου.
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γεωργοκτηνοτρόφοι. Μαραγκοί - χτίστες, 2-3 οικογένειες.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Καλαμπόκι - φασόλια - φακή - σιτάρι - κριθάρι σε μικρή ποσότητα.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Ψυχανθή - καλαμπόκι - φασόλια για εμπόριο. Τα υπόλοιπα για αυτοκατανάλωση.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Όχι
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Άρτιο και ανεξάρτητο.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Όπως χτίστηκε.
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Στο Δημ. Ταμείο πλήρωναν το δικαίωμα βοσκής αιγοπροβάτων.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι, υπήρχε η συνήθεια.
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Υποχρεωτική για τους άνδρες και μετά από χρόνια έγινε για τις γυναίκες.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Ετιμωρείτο δια "ροπάλου".
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Σε όλες τις γεωργικές εργασίες καθώς επίσης και στις οικοδομικές.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Ναι για το χτίσιμο σπιτιών. Κατασκευή αυλάκων.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Οι γυναίκες συνεργαζόντουσαν στην όλη διαδικασία κατασκευής υφαντών και κατά δεύτερο λόγο στις γεωργικές εργασίες.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Υπήρχαν κατά κύριο λόγο πολύτεχνες οικογένειες, που μέσα σ' αυτές ζούσαν και οι γονείς του ζευγαριού.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα, μάννα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Κυρούλα - καλομάννα
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Κυρούλα - Καλομάννα
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Αγγόνια
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Αγγόνια
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Αδερφέ
Πώς τις αδελφές του;
Αδερφή
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Μπάρμπα
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θειά
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Μπάρμπα- θειά
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Ανιψούδια
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Παιδί το αγόρι και κόρη το κορίτσι.
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Προγόνια
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Μπινιάρικα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρους
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα
Πώς την πεθερά της;
Μάννα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Αφέντη
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Γέρο ή πατέρα
Πώς την πεθερά του;
Γριά ή Μάννα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδο
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Γαμπρό ή γαμπρουλά
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Γαμπρό ή γαμπρουλά
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Γαμπρό ή γαμπρουλά.
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νυφαδιά
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νυφαδιά
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Με τα μικρά τους ονόματα.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Καλλιεργούσαν σιτάρια, καλαμπόκια - ψυχανθή.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Βοηθούσαν τον τσοπάνο στη διατροφή των ζώων.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από τότε που πήγαιναν στο Δημοτικό ήταν σε θέση να βοηθούν.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Έπρεπε να παντρευτούν τα κορίτσια πώτα και μετά τα αγόρια.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Η γυναίκα από 20-25 ετών. Ο άνδρας από 28-35 ετών.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στο πατρικό του ο πρώτος γυιός. Τα άλλα κανόνιζαν όπως νόμιζαν.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Όχι
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Κατά κύριο λόγο.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Ο μικρότερος γιός.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Οταν είχε μόνο ένα κορίτσι.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Σχεδόν όχι.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Ναι
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Όχι
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Όχι
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο ο νονός του γαμπρού.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Ήταν καθαρά συμφέροντα στη μέση.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Δύο παιδιά που είχαν ίδιο νονό απαγορευόταν να παντρευτούν.
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Κίνητρα: φιλία αδελφική, ίδιος - σύμφωνος χαρακτήρας.
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Αλληλοβοήθεια στη ζωή (γνήσια)
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Οι άνδρες δύο ή τρεις ή περισσότεροστον αριθμό κατά την πιο επίσημη συνήθειια έπαιρναν μια γυναίκα για εμπιστοσύνη (σταυραδέλφια).
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Ναι
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Ανάλογα την εμπιστοσύνη.
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Αμφότεροι οι γονείς. Και υπέγραφαν και οι ίδιοι.
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Μέχρι το 1920 έπαιρναν περί τις 3000. Από το 1920 μέχρι 1940 από 40-60.000 δρχ.
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Ναι αν υπήρχαν
Χωράφια;
Ναι αν υπήρχαν
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Δέντρα και ζώα
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Ανάλογα στη ομορφιά κάθε κοπέλας δινόταν και η προίκα.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Οι αδελφοί είχαν μεγάλη υποχρέωση απέναντι των αδελφών κοριτσιών.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Όχι δεν είχε δικαίωμα.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Ανάλογα το προικοσύμφωνο.
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Εξ ίσου εκτός από αυτούς που σπούδαζαν.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Συνήθως μεγαλύτερο.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Επί το πλείστον προφορικά.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Στις περισσότερες φορές με λαχνό.
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Δικαιούταν τη μισή περιουσία.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Δικαιούταν του συζύγου οι γονείς του και τις συζύγου οι γονείς της.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Αδελφών - συγγενών μακρινών.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Υπήρχαν όροι.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
