Πραγματευτή
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Πραγματευτή
Περισσότερα...
Αριθμός
162
Κοινότητα
Πραγματευτής
Επαρχία
Κυνουρίας
Νομός
Αρκαδίας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Μέλανα
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Όχι
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Όχι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Τσακώνικα .(Μιλιέται ακόμη)
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Εφτά (7).
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
ΌΧΙ
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα (1). Το ίδιο με το σημερινό
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Πριν από το 1900
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γεωργία, Κτηνοτροφία, ναυτιλία. (Υπήρχαν πολλοί πλοιοκτήτες, σε σύγκριση με τα άλλα γειτονικά χωριά που δεν είχαν καθόλου ναυτιλία(, ψάρεμα,
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτάρι, όσπρια, Κριθάρι, κτηνοτροφικά(βίκος, φάβα, λαθούρι, βρώμη). Παρήγαγε επίσης λάδι, χαρούπια, βελανίδια.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Α΄Αυτοκατανάλωση: Σιτάρι, κριθάρι, όσπρια, κτηνοτροφικά β΄)Για το εμπόριο: λάδι, χαρούπια, βελανίδια
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Έχει ελαττωθεί η καλλιέργεια των δημητριακών, οσπρίων, κτηνοτροφικών. Έχει σταματήσει τελείως η συλλογή των βελανιδιών.
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Δεν υπήρχαν μεγάλοι κλήροι
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Δεν μπορεί να υπολογισθεί γιατί τα περισσότερα μέρη δεν είναι αποδοτικά
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Υπάρχει από τότε που υπάρχει και το χωριό
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Με την αλιεία ασχολούντο κυρίως οι κάτοικοι του συνοικισμού "Σαμπατηγή"(?)
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Πλήρωναν το 1/10 της παραγωγής του λαδιού στο κράτος. Η συγκέντρωση γινόταν από τον αρχιεργάτη του λιτριβιού. Το λάδι πουλιόταν σε δημοπρασία και τα χρήματα τα έπαιρνε το κράτος
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Προσέφεραν ορισμένα ημερομίσθια(προσωπική εργασία) οι ίδιοι οι κάτοικοι. Το ίδιο γινόταν και για τα ζώα(μουλάρια-γαϊδούρια)
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ναι. Από την ενηλικίωση μέχρι τα 65. Γυναίκες δε συμμετείχαν. Αν όμως η γυναίκα είχε ζώο, το ζώο έπρεπε να εργασθεί.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Έδιναν εντολή στο Ταμείο, και αυτό υποχρέωνε τον κάτοικο να πληρώσει την αξία των ημερομισθίων.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Πέντε ως εφτά. Ο άνδρας, η γυναίκα, τα παιδιά και οι γονείς του άνδρα ή της γυναίκας(που συνήθως έμεναν μαζί με ένα από τα παιδιά τους,)
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Στα τσακώνικα ο πατέρας αφέγγη(=αφέντης) και η μητέρα μάτη(μάνα(
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιαγιά
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Γιαγιά
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Μηλαδέρφια
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Στο πρώτο αγόρι και στο πρώτο κορίτσι τα ονόματα των γονιών του πατέρα. Στα δεύτερα τα ονόματα των γονιών της μητέρας. Στα άλλα προτιμούσαν τα ονόματα των θείων. Αν γεννιόταν σε γιορτή έπαιρνε το όνομα του άγιου.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Ο άνδρας έκανε τις βαριές δουλειές. Αλλά ήταν συνηθισμένο φαινόμενο η γυναίκα εκτός από τις δουλειές του σπιτιού να ασχολείται με όλες σχεδόν τις αγροτικές εργασίες(Θέρος, τρύγος, μάζεμα ελιάς, μάζεμα σανών, βοτάνισμα)
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Συγκομιδή ελιάς, χαρουπιών, βελανιδιών, σκάψιμο με το τσαπί όπου δεν πήγαινε το αλέτρι στη σπορά, βοτάνισμα σταριού από ζιζάνια, μάζεμα σανών, θέρος, τρύγος.(βόσκημα κοπαδιού, άρμεγμα,)
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Έβοσκε το κοπάδι, άρμεγε, τυροκομούσε,
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Η χρήση της σκάλας στο μάζεμα της ελιάς, το τίναγμα των βελανιδιών με την τέμπλα(Μακρύ ξύλο) το φόρτωμα και η μεταφορά των καρπών, πάτημα σταφυλιών.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Σχεδόν μετά την αποφοίτησή τους από το Δημοτικό Σχολείο και ανάλογα με τις απαιτήσεις της εργασίας σε μυική δύναμη και με την σωματική ανάπτυξη του παιδιού.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Τηριόταν η σειρά ηλικίας. Αν υπήρχε κορίτσι έπρεπε πρώτα να παντρευτεί το κορίτσι.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Γύρω στα 25 έτη για τους άνδρες και από 20 έως 22 για τις γυναίκες. Παρατηρείται σε πολύ μικρή κλίμακα βέβαια να είναι η γυναίκα μεγαλύτερη από τον άνδρα(κυρίως αυτό γινόταν από φτώχεια κ' από συμφέρον)
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Προτιμούσαν πάντοτε να είναι από το ίδιο χωριό. Αλλά δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που έπαιρναν και από τα γειτονικά χωριά. Αν και το απέφευγαν όπως λέει το γνωστό τσακώνικο τραγούδι: Σού'πα μάνα πάντρεψέ με, σπιτονοικοκύρεψέ με-Και στα ξένα μη με διώξεις γιατί θα το μετανοιώσεις....
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Πρωταρχικό μέλημα του γαμπρού για να παντρευτεί ήταν να έχει φτιάξει το σπίτι. Το ζευγάρι εγκαθίστατο σε καινούριο σπίτι που το έφτιανε ο γαμπρός.(Η γυναίκα έπαιρνε σαν προίκα το ρουχισμό του νοικοκυριού και τα κουζινικά, λεβέτια κλπ.)
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
ΌΧΙ
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Συνήθως ο μικρότερος γιός
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε γιο.
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Για το μικρότερο. Αλλά αν γα οποιοδήποτε λόγο αυτό τύχαινε να παντρευτεί νωρίτερα έπαιρναν γι'αυτό που θα έμενε τελευταίο.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Δεν υπήρχε πάνω σ'αυτό ορισμένος άγραφος νόμος. Αυτό αποφασιζόταν από τους ίδιους.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Δεν γινόταν αλλαγή επωνύμων. Διατηρούσε ο σώγαμπρος το επώνυμό του και το έδινε και στα παιδιά του.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
ΌΧΙ
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Υπήρχε εκκλησιαστικό κώλυμα.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Όχι
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο υποχρεωτικά αυτός που στεφάνωνε το ζευγάρι.(συνεχιζόταν το κουπμπαριό) Για τα άλλα οποιοσδήποτε.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Συνήθως προτιμούσαν κάποιον πλούσιο ή κοινωνικά ανώτερο.(παροιμία σχετική : Τον όμοιο σου συμπέθερο, τον κάλλιο σου κουμπάρο)
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Ναι
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Με προικοσύμφωνο(κόπια0
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Κάποιος που ήξερε γράμματα(συνήθως ο παπάς)
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Εξαρτιόταν από τις δυνατότητες της νύφης και τις απαιτήσεις του γαμπρού
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Σπάνια γινόταν αυτό αλλά αν τύχαινε να έχει
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Η νύφη μπορούσε να το πάρει προίκα
Χωράφια;
Ναι
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Δέντρα(μαζί με τα χωράφια)
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Η ίδια προίκα για όλα.
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Συνήθως η προίκα της μάνας πήγαινε στις κόρες(όχι πάντοτε βέβαια, ούτε υπήρχε τέτοιος κανόνας). Αν δεν είχε κόρες μεταβιβαζόταν στους γιούς.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Και τα αδέλφια βοηθούσαν(γιατί έτσι θα απαλλάσσονταν από τα κορίτσια, ώστε να έρθει η σειρά τους). Σε περίπτωση βέβαια θανάτου το βάρος έπεφτε σχεδόν όλο πάνω τους.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Όχι
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Παρέμενε στον άντρα της
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Συνήθως μετά το θάνατο του πατέρα. Ο πατέρας όμως είχε κανονίσει τα μερίδια πριν πεθάνει αφήνοντας διαθήκη. Μπορούσε να τα μοιράσει ενόσω ζούσε ακόμα.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Ίσα μερίδια
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Συνήθως προσπαθούσαν να κρατήσουν μεγαλύτερο μερίδιο για τα αγόρια.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Με διαθήκη
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Όχι
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Τα 35%
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Οι συγγενείς του άνδρα(αδέλφια)
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες του
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι. Μπορούσε
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Τα ίδια με ένα κανονικό παιδί
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
