Πανόραμα
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Πανόραμα
Περισσότερα...
Αριθμός
683
Κοινότητα
Πανοράματος
Νομός
Θεσσαλονίκης
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Ακσακλί (Αρσακλί).
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Κατοικείται από προσφυγές. Πόντιοι 95%, Μικρασιάτες 5%.
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Ποντιακή
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Μια εκκλησία 1924
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
1924
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γεωργία, κτηνοτροφία, αμπελουργία.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτάρι, κριθάρι, βρόμη, όσπρια.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Προοριζόταν όλα για αυτοκατανάλωση και ότι πλεόναζε πήγαινε στο εμπόριο.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Δεν καλλιεργείται τίποτα
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Κεφαλοχώρι
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Πάνω από 30 στρέμματα
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Πολύ λίγοι (10 οικογένειες)
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Όλοι οι κλήροι οικοπεδοποιήθηκαν.
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Ήταν πάντα οικόσιτη
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Όχι
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Το δέκατο της παραγωγής και πλήρωναν στο (Ελληνικό δημόσιο).
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ήταν συνηθισμένο
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες μετά τα 20 χρόνια και μέχρι τα 60.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Όριζε η κοινότητα ανάλογο πρόστιμο.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Ίσχυε σε όλες τις γεωργικές δουλειές.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Ίσχυε στο χτίσιμο του σπιτιού.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Ήταν το ίδιο μεταξύ ανδρών και μεταξύ γυναικών.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Ανδρόγυνο - παιδιά και οι γονείς του άνδρα σε λίγες περιπτώσεις.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα - μητέρα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Καλομάνα
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Καλομάνα
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
(Εγγόνια) στο όνομά τους
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
(Εγγόνια) στο όνομά τους
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με το όνομά τους (αδελφέ Γιάννη)
Πώς τις αδελφές του;
Με το όνομα της (αδελφή Μαρία)
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Πρωτικάρ
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Όχι
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με το όνομά της
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Θείο
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θεία ή θείτσα
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Θείο - θεία
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Ανεψε
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Παιδόπου - κορτσόπου
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Η μητριά τα ονόμαζε προγόνια όπως και ο πατριός.
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Δίδυμα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέροι
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρας
Πώς την πεθερά της;
Μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Αφέντης - Κυρά
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πατέρα
Πώς την πεθερά του;
Μηρέρα ή μάνα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Με το όνομά του
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Με το όνομά του
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Γάμπρε ή γαμπρό
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Με το όνομά της
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Με το όνομά της
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Με το όνομά τους ή ο άνδρας μου - η γυναίκα μου.
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Στο πρώτο παιδί ήταν υποχρεωτικές να δίνουν το όνομα του παππού στο αγόρι και της γιαγιάς στο κορίτσι. Τα υπόλοιπα τα διάλεγαν μαζί ο πατέρας και ο νονός.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Βοηθούσαν τον άνδρα σε όλες τις αγροτικές δουλειές. Φρόντιζαν τα οικόσιτα ζώα, τα έβοσκαν και οι γυναίκες. Κουβαλούσαν ξύλα που τα έκοβαν οι άνδρες.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Θερισμός - αλανισμός σιτηρών. Σπορά και σκάλισμα καλαμποκιών, τσάπισμα των αμπελιών, κορφολόγημα τρύγο. Φρόντιζαν τον κήπο.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Έβοσκαν τα ζώα. Άρμεγαν τις αγελάδες, παρασκεύαζαν το γιαούρτι, τυρί, βούτυρο.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Μόνο το όργωμα των αγρών.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από τα 12 έτη και μετά βοηθούσαν τους γονείς τους στις αγροτικές δουλειές. Το αγόρια μόνο μετέφεραν καυσόξυλα.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Τα παιδιά μιας οικογένειας παντρεύοντνα ανάλογα με την ηλικία τους.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Ο άνδρας μετά τα 20 και η γυναίκα από τα 17. Δεν ήταν συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη από τον άνδρα.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Ήταν συνήθεια να είναι από το ίδιο χωριό ή από τα γύρω χωριά: Θέρμη, Πυλαία, Χαρτιάτης, Ασβεστοχώρι.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στο πατρικό του γαμπρού εγκαθίσταντο το νέο ζευγάρι όταν δεν είχε κατορθώσει να κάνει δικό του σπίτι.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Μετά το γάμο κάθε αγόρι δημιουργούσε δική του οικογένεια και εγκαθίσταν σε καινούριο σπίτι.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Η περιουσία μοιραζόταν σε όλα τα αδέλφια.
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Μετά το γάμο χώριζαν τα αδέλφια.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Δεν έμενε κανείς.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε αγόρι.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Όχι
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Για το μικρότερο.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Ήταν υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο όνομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Ο σώγαμπρος έπαιρνε το επώνυμο του πεθερού του. Ο κάτοικος του χωριού μας Φουντόπουλος που πήγε σώγαμπρος στον Παπαδόπουλο μεταονομάστηκε Παπαδόπουλος.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Δεν μπορούσαν να παντρευτούν τα απρώτα και δεύτερα εξαδέλφια
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Υπήρχε κώλυμα (παράδοση - θρησκεία).
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι. Μπορούσαν να παντρευτούν.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Μια περίπτωση διαζυγίου υπήρξε παλαιότερα λόγω ανικανότητας του άνδρα.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο το βάφτιζε ο κουμπαρος. Για τα άλλα έπαιρναν το νονό που πολλές φορές εκδήλωνε την επιθυμία να γίνει νονός μόνος του.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Προτιμούσαν φίλους, συγγενείς ή και πλουσίους.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν ο γάμος.
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Δεν μπορούσαν
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Στο Πανόραμα δεν υπήρχε ο θεσμός του αδελφοποιού.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Δεν υπήρχε, το κορίτσι έπαιρνε μόνο είδη ρουχισμού.
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Όχι
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Όχι
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Όχι
Χωράφια;
Ότι έδινε ο πατέρας του.
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Όχι
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Ότι αποφάσιζε ο πατέρας.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Παρέμενε στον άντρα της.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Μετά το θάνατο και των δύο γονέων
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Αποφάσιζε η Δημογεροντία και μοίραζε την περιουσία σε ίσα μερίδι.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Η κληρονομική μερίδα μετά το θάνατο των γονιών ήταν ίση για όλα τα παιδιά της.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Προφορικά.
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Όλη η περιουσία ήταν της γυναίκας του
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Κληρονομικά δικαίωματα είχα και τα αδέλφια του.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες του
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, όχι όμως και τον αδελφό της μητέρας του.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Παιδιά άγνωστων γονέων.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Ότι και το γνήσιο παιδί.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
