Φρούριο
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Φρούριο
Περισσότερα...
Αριθμός
817
Κοινότητα
Τρανοβάλτου
Νομός
Κοζάνης
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Νιζισκό, Παλιάλωνα
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Υπήρχαν οχτώ (8) εκκλησίες
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Ήταν οικογενειακές
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ενα(1)
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
1915
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γεωργία και κτηνοτροφία
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτάρι-κριθάρι-σίκαλη-καλαμπόκι
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Ολα για αυτοκατανάλωση
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Σιτάρι-κριθάρι Νέα καλλιέργεια είναι το τριφύλλι και άρχισε να καλλιεργείται μετά το 1960
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Τσιφλίκι
Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια;
1/10 της σοδειάς στους τσιφλικάδες
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
150 στρέμματα
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Πέντε κάτοικοι
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
53 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Υπήρχε
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
1920
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Όχι
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Μόνο κοινοτικά συμβούλια
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
1/10 της σοδειάς και το έδιναν στους μπέηδες
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
ΌΧΙ
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ναι για όλους τους άνδρες ηλικίας 20 ετών και πάνω Γυναίκες δεν συμμετείχαν
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Ναι
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Υπήρχε η αλληλοβοήθεια σε όλες τις γεωργικές εργασίες
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Στο κτίσιμο ενός σπιτιού και σε άλλες δουλειές
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Μόνο στις δουλειές του γάμου και στο νοικοκυριό
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Μέχρι 26 άτομα
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα και Μάνα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππούς
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Πάμπου
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Πάμπου
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Αγγόνια
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Αγγόνια
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Αδέλφια
Πώς τις αδελφές του;
Αδελφές
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
ΌΧΙ
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
ΌΧΙ
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Αδέλφια
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Λαλά, μπάρμπα
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θειάκου
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Λαλά και θειάκου
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Αμψίδια
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Γιόκα μ' κορίτσι μ'
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
ΌΧΙ
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Οπως ήταν
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Ντιντιμάρκα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Σμιρθιρέ
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Αφέντη
Πώς την πεθερά της;
Μάνα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Αφέντη, δερφή
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Παππού
Πώς την πεθερά του;
Μπάμπου
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Γυναικάδελφος, γυναικαδέλφη
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Γαμπρολιά
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Γαμπρούκα
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφ'
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νύφ'
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Χρίσταινα στο όνομα το δικό του
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Στου πατέρα και της μητέρας και τα άλλα όπως ήθελε ο νουνός
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Κουβαλούσαν το νερό, το γάλα από τα γίδια και βοηθούσαν και στις στάνες
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Θέριζαν, έσπερναν, έσκαβαν
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Την ώρα που άρμεγαν οι άνδρες πρόσεχαν τα γίδια να μην φύγουν και μετά κουβαλούσαν το γάλα και το έκαμναν αυτές τυρί, ή γιαούρτι
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Δεν υπήρχαν ήταν όλες(?) μαζί
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από 10 χρονων ίδιες
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Ανάλογα με την ηλικία τους
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
20 χρονών γυναίκες @ 18 οι άνδρες Ήταν συνηθισμένο να παίρνει ο άνδρας μεγαλύτερη γυναίκα
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
ΌΧΙ από τα γύρω χωριά Λαζαράδες Τρανόβαλτο και Μικρόβαλτο
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Στο σπίτι του γαμπρού.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Ναι τους έφερναν όλους μαζί μέσα στο πατρικό και έτρωγαν μαζί τα πάντα.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
ΌΧΙ
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Όταν δεν χωρούσαν άλλο στο σπίτι
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Όποιον ήθελαν οι γονείς
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε αγόρι
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
ΌΧΙ
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Όποιο ήθελε ο γονιός
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
ΌΧΙ εξίσου
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Κρατούσε ο γαμπρός το πατρικό του επώνυμο
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
ΌΧΙ
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Όχι
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Όχι
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Όλα τον ίδιο νονό
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Ή φίλο ή συγγενή
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Όχι
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Όταν ήθελαν αυτοί. Ορκίζονταν στο Ευαγγέλιο και ο παπάς τους ευλογούσε και φωνάζονταν Σταυραδελφέ, τον πατέρα Σταυροπατέρα @ την μάνα του Σταυρομάνα.
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Και απαγορευόταν να παντρέψουν τα παιδιά τους και ο ένας με τον άλλον
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Μόνο άνδρες αλλά έπαιρναν και ένα κορίτσι που το φώναζαν Σταυροαδελφή.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Όχι
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Επιστρεφόταν στην οικογένειά της
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα με τις περιστάσεις
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Όλοι εξ ίσου
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Προφορικά
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Έριχναν λαχνό
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Τα ίδια δικαιώματα
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Η γυναίκα
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Τα κορίτσια του τον κληρονομούσαν
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Όχι
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε παιδιά
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Για ορφανά αλλά και όπου έβρισκαν
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Όπως τα άλλα
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
