Μύρα Λάρισας
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Μύρα Λάρισας
Περισσότερα...
Αριθμός
948
Κοινότητα
Μύρων
Επαρχία
Λάρισας
Νομός
Λάρισας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Χατζή - Μπαϊράκι είναι η παλιά ονομασία που προέρχεται από την Τουρκοκρατία.
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Οι κάτοικοι του χωριού είναι κυρίως ντόπιοι γκαραγκούνιδες εκτός από λίγες εξαιρέσεις. Αρκετοί κάτοικοι όμως είναι βλάχοι.
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Μετά την κατοχή εγκαταστάθηκαν μόνιμα πλέον στο χωριό αρκετοί Σαρακατσάνοι που ήταν ομάδες μέχρι τότε και ελάχιστες πρόσφυγες.
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Οι σαρακατσαναίοι εξαιτίας του ότι ήρθαν πολύ αργότερα στο χωριό από τους υπόλοιπους κατοίκους έκαναν ξέχωρο οικισμό.
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Ο μεγαλύτερος αριθμός των κατοίκων μιλούσε την κανονική Ελληνική γλώσσα (Γκαρακούνιδες, Σαρακατσαναίοι) οι Βλάχοι μιλούσαν μια δική τους διάλεκτο. Τα Βλάχικα που έχουν ομοιότητες με τη Ρουμανική γλώσσα, Βλάχικα μιλούν λίγοι μέχρι σήμερα.
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Υπήρχε μια εκκλησία που χτίστηκε το 1886 στις 4 Μαρτίου. Το 1957 ξανακτίσθηκε λόγο του σεισμού. Υπάρχει επίσης ένα ξωκλήσι.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Δεν υπήρχαν εδώ οικογένειες με ιδιοκτήτες εκκλησίες τουλάχιστον μετά την Τουρκοκρατία. Η εκκλησία ανήκει σε όλο το χωριό.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Παλιότερα υπήρχε ένα νεκροταφείο και αυτό στα χωράφια που τα ονομάζανε "μνήματα".
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Το 1897 λειτούργησε ένα υποτυπώδες σχολείο.
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Η περισσότερη γη του χωριού ήταν βοσκοτόπια, γιατί λόγω των ταραγμένων καιρών ή λόγω της φτώχειας και άγνοιας των κατοίκων δεν καλλιεργόνταν παρά ελάχιστα χωράφια έτσι η βασική ασχολία ήταν η κτηνοτροφία και η γεωργία λίγο αργότερα.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Καλλιεργούνταν: σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, βίκος, τριφύλια, αμπέλια, καπνά, βρώμη, ρόβη.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Η μεγαλύτερη ποσότητα τις παραγωγής έμενε για τις ανάγκες της πολυμελούς (συνήθως) οικογένειας, καθώς και για τις ζωοτροφές εμπορίο γίνονταν λίγο, γιατί γίνονταν πολλές συναλλαγές σε είδος τουλάχιστον μεταξύ των κατοίκων του χωριού.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες, αλλά μετά την ίδρυση των συνεταιρισμών και αφού βρέθηκε αρτετσιανό νερό βελτιώθηκαν οι υπάρχουσες καλλιέργειες και έγιναν και νέες όπως: βαμπάκι, τεύτλα, πατάτες, φυστικιές, αμυγδαλιές, ελιές, με μικρή, όμως απόδοση, γιατί ο τόπος είναι σχεδόν ορεινός.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Τα χωριά ήταν Κεφαλοχώρι. Τα χωράφια ήταν μοιρασμένα σε πολλούς κατοίκους.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι δεν υπήρξαν.
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Από 150 - 200 στρέμματα και πάνω ο κλήρος θεωρείτο μεγάλος.
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Τέτοιους κλήρους είχαν γύρω στις 10 οικογένειες.
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
Κυμαίνετια γύρω στα 100 στρέμματα.
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Αν όχι η βασικότερη ήταν μια από τις βασικές ασχολίες των κατοίκων. Κυρίως γιδοπρόβατα και αγελάδες.
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Υπήρχε από πολύ παλιά. Από τότε όμως που ελλατώθηκαν τα τσελιγκάτα 1455-60 υπάρχι σε μεγαλύτερο βαθμό για ένα διάστημα και ελλατώνεται πάλι.
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Ζώα εκτρέφανε σχεδόν όλες οι οικογένειες, άλλα τσελιγκάτα υπήρχαν περίπου 10. Σήμερα ύπαρχουν 6. Μα ο αριθμός των ζώων πάντα αποτελούν είναι σχετικά μικρός, με σύγκριση με τα παλαιά τσελιγκάτα (200 ζώα).
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Η περιοχή που βρίσκεται το χωριό είναι βασικα ορεινή. Τα πεδινά μέρη είναι λίγα, και βρίσκεται τουλάχιστον σε απόσταση μιας ώρας από την κοντινότερη θάλασσα.
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Δεν υπήρξαν.
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Από το 1914 και μετά λειτουγεί η κοινοτική οργάνωση που έχουμε μέχρι σήμερα. Πριν από το 1914 υπήρχε ο θεσμός του Προέδρου. Αυτός ήταν ένας κάτοικος του χωριού συνετός, έξυπνος, λογικός, ώστε να τον σέβονται οι συγχωριανοί του. Ήταν σχεδόν ο αρχηγός του χωριού για ολες τις υποθέσεις, που θα υπήρχαν και ήταν εξουσιοδοτημένος από τον Δήμαρχο.
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Όταν έπρεπε να σφάξουν ζώα πλήρωναν ένα ποσό σαν φόρο γνωστό σαν "σφαγμό", επίσης πλήρωναν στην εφορία 1/10 της παραγωγής ετήσια.
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Υπήρχαν κτηματίες που είχαν τα χωράφια. Υπήρξαν όμως και όχι και πολύ κάτοικοι όπου δούλευαν στα κτήματα αυτών είχαν ειδική ονομασία "πρεκεντέδες". Υπήρξαν και αρκετοί που είχαν μια τέτοια περιου΄σια και ήταν ανεξάρτητοι, διάκριση γίνονταν από το μέγεθος της περιουσίας.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι συχνά οι κάτοικοι πρόσφεραν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για πολλούς λόγους στην περίπτωση των Δημοσίων Έργων. Γιατί δεν υπήρχαν ειδικευόμενοι τεχνίτες, αλλά όποιος μπορούσε ασχολούνταν, επίσης λόγω της κατάστασης (πόλεμος, Γερμανοί) έχτιζαν σχολείο κλπ.
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Υπήρχαν καταλόγοι στην κοινότητα. Αυτοί διάλεγαν τον αριθμό των αντρών που θα δουλεύανε, γυναίκες δεν συμμετέιχαν, τουλάχιστον η συμμετοχή δεν ήταν υποχρεωτική.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Δεν τον τιμωρούσαν ιδιαίτερα, αλλά αντμετώπιζε την περιφρόνηση των συγχωριανών του. Μερικές φορές επέβαλε πρόστιμο η κοινότητα.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Επειδή τα χωράφια χρειαζόταν πολλά εργατικά χέρια και επειδή δεν υπήρχαν οι οικονομικές δυνατότητες να πλήρωναν εργάτες, συνήθιζαν οι οικογένειες να αλληλοβοηθιούνται στις επείγουσες και εποχιακές εργασίες όπως ο τρύγος, ο θέρος και άλλα.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Τέτοιου είδους αλληλοβοήθεια ίσχυε αλλά σπάνια, περισσότερο γιατί δεν υπήρχαν μηχανικά μέσα για την δουλειά.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Δεν διακρίνεται κάποια τάση αλληλοβοήθειας πιο αναπτυγμένη στις γυναίκες. Βοηθιόταν συνήθως κατά οικογένειες οι άνθρωποι, ομαδικά και όχι ατομικά. Η αλληλοβοήθεια μεταξύ των γυναικών αφορούσε οικειακές δουλειές.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Οι οικογένειες ήταν πολυμελείς. Συνήθως αποτελούνταν από τους γονείς, τα οχτώ - εννιά παιδιά τους, τη μητέρα του άνδρα, ο πατέρας επίσης, κανένας ορφανός ανηψιός ή αδερφός της γυναίκας ανύπαντρος κλπ.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Τον πατέρα: πατέρα, τη μητέρα: μάνα. Οι Βλάχοι του πατέρα: αφέντη, την μητέρα: νταντά.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Τον έλεγε παππού, ενώ οι βλάχοι πάπλο.
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
"Βαβά" οι βλάχοι "μαϊα" οι σαρακατσαναίοι "γριά"..
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Τον έλεγε παππού οι βλάχοι πάπλο.
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Την έλεγε "βαβά" και βλάχοι "μαϊα".
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Τα φώναζε με τα ονόματά τους
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Και αυτή με τα ονόματά τους.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με τα ονόματά τους
Πώς τις αδελφές του;
Με τα ονόματά τους
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Όχι δεν υπήρχαν.
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Δεν υπήρχαν.
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με το όνομά τους ή "σαγγάρια"
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Τον φώναζε "λαλά".
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Την έλεγε θεία.
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Αντίστοιχα "λαλά" και "θειά".
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Με το όνομά τους.
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με το όνομά τους.
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Για τα μεγαλύτερα, όχι τα μικρότερα, τα έλεγαν "σουγγάρια".
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Ονομαζότνα "προγόνια".
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Ονομάζονταν "διπλάρικα"
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Τους προσφωνούσαν συμπεθέρους.
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Τον φώναζε "πατέρα"
Πώς την πεθερά της;
"Μάνα" ή "μητέρα".
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
"Αφέντη" και "κυρά" αντίστοιχα.
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
"Γέρο" ή "πατέρα".
Πώς την πεθερά του;
"Πεθερά" ή "γριά".
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Με τα ονόματά τους
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Με το όνομα ή "γαμπρέ"
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Όπως και ο πεθερός.
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Στο όνομα
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Την φωνάζανε "νύφη" ή "νυφάδια".
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Όπως και οι αδελφοί του γαμπρού.
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Ο σύζυγος τη φώναζε "μωρή" και η σύζυγος φώναζε τον άνδρα της "ρε".
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Το πρώτο αγόρι έπαιρνε το όνομα του παππού από τον πατέρα, το πρώτο κορίτσι της γιαγιάς από τον πατέρα. Τα άλλα ονόματα παίρνονταν από πεθαμένα αδέρφια ή συγγενείς των γονιών. Ο νονός έδινε όνομα μόνος του, όταν δεν είχαν προτίμηση οι γονείς.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Οι γυναίκες έκαναν όλες τις δουλειές του σπιτιού, φρόντιζαν και τα παιδιά αλλά έκαναν και όλες τις εξωτερικές δουλειές στα χωράφια, στην βοσκή με τα ζώα, ξύλα, νερό κλπ.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Έκαναν όλες τις δουλειές, όργωναν με τα βόδια, έσπερναν, θέριζαν, τάϊζαν τα ζώα, άρμεγαν, έκανα τα ίδια με τους άνδρες και τις σπιτικές δουλειές επιπλέον. Στους σαρακατσαναίους οι άνδρες δεν έκαναν τίποτα.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Όλες εκτός από την βοσκή μερικές φορές. Συνήθως όμως πήγαιναν και στην βοσκή από μικρά κοριτσάκια 8 - 10 χρονών. Όταν όμως ήταν γύρω στα 20 απαγορευόταν, στα 40 - 50 ξαναπήγαιναν πάλι.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την αλιεία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Δεν υπάρχει εδώ αλιεία.
Αν στο χωριό υπήρχαν βιοτεχνίες περιγράψτε, αν είναι δυνατόν, ποια ήταν η συμμετοχή των γυναικών:
Δεν υπήρχαν βιοτεχνίες.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Καμμία, σε μερικές περιπτώσεις μόνο η βοσκή (όχι πάντα).
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Άρχιζαν από πολύ νωρις 8-12 χρονών και οι δουλειές ήταν κοινές για αγόρια και κορίτσια. Αργότερα τα κορίτσια ασχολούνταν επιπλέον και με τις οικιακές εργασίες.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Πρώτα έπρεπε να αποκατασταθούν τα κορίτσια και μετά τα αγόρια κατά ηλικία.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Για τις γυναικες ηλικία γάμου ήταν γύρω στα 23 - 25, ενώ για τους άνδρες από 20 - 27, επιτρέπετο ήταν να είναι στην ίδια ηλικία ο άνδρας με την γυναίκα. Να είναι η γυναίκα μεγαλύτερη, σχεδόν ήταν απαγορευμένο.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Δεν υπήρχε περιορισμός ή προτίμηση, γινόταν από διπλανά χωριά, όπως Καλο Νερό, Περιβόλι κ.α. παντρεύτηκαν στο χωριό μου, και κοπέλες από εδώ πήγαν σε αυτά τα χωριά.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Συνήθως στο πατρικό του γαμπρού ή σε καινούριο που είχε ο γαμπρός. Σπάνια μένανε σε σπίτι που έπαιρνε η νύφη προίκα, εκτός και αν ήταν μοναχοκόρη ή πολύ πλούσια.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Αυτά ήταν θέματα που αφορούσαν τον πατέρα της οικογένειας εκείνος καλώς ήταν, κακώς αποφάσιζε τι θα γίνει, όταν τα αγόρια παντρευτούν αφού ελέγξει τις οικονομικές δυνατότητες της οικογένειας αν υπήρχαν σπίτια για την εγκατάσταση των παιδιών που θα παντρεύονταν ή την περίπτωση που είχε κάποια ιδίατερη αδυναμία σε κάποιο από τα παιδιά. Όταν δεν υπήρχαν άλλα σπίτια εκτός από το πατρικό, τότε ζούσαν και γύρω στα 25 άτομα κάτω από την ίδια στέγη και δούλευαν μαζί ή συνήθως όμως για λίγο καιρό.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Και αυτό εξαρτιόταν από την θέληση του πατέρα. Συνήθως τα ζούσε ο πατέρας, τα αγόρια κρατούσαν αδιαίρετη την περιουσία και δούλευαν μαζί (κοινά έσοδα, ταμία διατροφής). Τουλάχιστον μέχρι το γάμο τους ή και λίγα χρόνια μετά από αυτόν.
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Δεν υπήρχε κανόνας σε αυτήν την περίπτωση και ούτε έπρεπε να συντρέχαν πολύ ιδιαίτεροι λόγοι. Μετά το γάμο τους πιο πολλές φορές τα αγόρια χώριζαν την περιουσία και τα σπίτια τους και ένας τους θα έμενε με τον πατέρα και θα έπαιρνε μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας (όλα αυτά όσο υπήρχαν οικονομικές δυνατότητες).
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Όποιος γιός νόμιζε πως μπορούσε να μείνει με τον πατέρα, και όποιον γιο διάλεγε ο πατέρας για να τον γηροκομομήσει. Όταν υπήρχαν 4 - 5 αγόρια αυτό εξαρτιόνται αποκλειστικά από τον πατέρα. Αυτά τα αγόρια που ήταν μικρότερα, ο πατέρας έμενε συνήθως με το μικρότερο που παντρεύονταν και τελευταίο.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Σε περίπτωση που στην οικογένεια υπήρχαν μόνο κορίτσια. Τότε σε ένα από τα κορίτσια ο πεθερός έπαιρνε σώγαμπρο.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Όχι δεν πήγαιναν, εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων. Συνήθως σώγαμπροι πήγαιναν αγόρια από οικογένειες φτωχές και με πολλά αγόρια.
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Αυτό εξαρτιόταν από την προτίμηση που είχε σε κάθε γαμπρό. Συνήθως όμως σώγμαπρο έπαιρναν στην μικρότερη κόρη.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Έγραφε ο πεθερός το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του στην κόρη που είχε το σώγαμπρο.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Το επώνυμο ο γαμπρός κρατούσε το δικό του, το πατρικό. Τα ονόματα των παιδιών ήταν αυτά των πεθερικών που ήταν μέσα στο σπίτι που έπαιρνε το σώγμαπρο. Το επώνυμο όμως ήταν του πατέρα, δεν είχε καμία σχέση με το επώνυμο του πεθερού.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Η συγγένεια θεωρούταν σαν κάτι ιερό και απαραβίαστο. Γι αυτό και δεν σημειώθηκαν ποτέ γάμοι μεταξύ συγγενών.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Υπήρχε κώλυμα, γιαυτό ποτέ δεν παντρεύτηκαν δύο δεύτερα ξαδέλφια.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Αν δεν ήταν συγγενείς ή ήταν πολύ μακρινοί δεν υπήρχε λόγος να μην παντρευτούν επειδή είχαν κοινό επώνυμο.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Αν και σπάνια γινόταν λόγος για διαζύγιο, επειδή οι κάτοικοι ήταν αυστηροί σε θέματα ηθικής και επειδή κάθε λύση με διαζύγια ήταν απαράδεκτη, υπήρξαν διαζύγια συνήθως επειδή υπήρχε ασυμφωνία μεταξύ πεθεράς και νύφης.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού σχεδόν πάντα. Σε κάποια ειδική περίπτωση κάοοιος φίλος του ζευγαριού κοινός γνωστός. Ποτέ όμως ο νονός της νύφης.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Το πρώτο παιδί το βάφτιζε ο νονός του γαμπρού που στεφάνωνε κι όλας το ζευγάρι. Στι περισσότερες περιπτώσεις όλα τα παιδιά είχαν τον ίδιο νονό. Διαφορετικά τα άλλα παιδιά τα βάφτιζαν αντίστοιχα συγγενείς του νονού.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Για να αλλάξει μια οικογένεια κουμπάρο χρειαζόταν μια ολόκληρη διαδικασία. Προτιμούσαν συνήθως κουμπάρο που να ανήκει στο στενό φιλικό του περιβάλλον, που είχε πολλές συναλλαγές με την οικογένεια.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν και μάλιστα αυστηρά. Ο νέος θεωρούταν πνευματικός πατέρας και ήταν ανήκουστο να συμπεθεριάσουν δύο οικογένειες που συνδέονταν με κουμπαριά.
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Δεν μπορούσαν με κανένα τρόπο τα παιδιά που είχαν βαπτησθεί από τον ίδιο νονό, θεωρούνταν αδέρφια.
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Αυτά που γίνονταν αδελφοποιτοί λέγονταν στον τόπο μας "βλάμηδες". Ήταν σπάνιο φαινόμενο. Οι άνδρες που γίνονταν βλάμηδες έπρεπε να συνδεθούν με πολύ δυνατή φιλία και ήταν συνήθως σε νεαρή ηλικία. Λεγόταν επίσης και σταυραδέρφια.
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Οι βλάμηδες ήταν συνδεδεμένοι περισσότερο και από κανονικά αδέρφια. Έπρεπε ο ένας να υποστηρίζει τον άλλο πάντα σε καυγάδες σε φασαρίες. Στα γλέντια έπρεπε να είναι μαζί, υποστηρίζονταν σε καυγάδες για θέματα τιμής και αλληλοβοηθιόντουσαν στις δουλειές τους.
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
"Βλάμηδες" γινόντουσαν μόνο οι άνδρες. Οι γυναίκες εξαιτίας του ότι ήταν στο σπίτι από τα 20 και πάνω, δεν είχαν την ευκαιρία για αυτό. Γυναίκα με άνδρα δεν γινόντουσαν βλάμηδες ποτέ.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Δεν υπήρχε πριν από το 1930, γιατί οι ανθρώποι ήταν φτωχοί και το πολύ πολύ να γίνονταν κάποια ανταλλαγή δώρω (ζώα, ρουχισμός). Η προικοδοσία άρχισε μετά τον πόλεμο.
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Στην αρχή γινόταν προφορικά, αργότερα όμως έκαναν προικοσύμφωνα που δεν είχαν καμιά ιδιαίτερη ονομασία τα έλεγαν "συμφωνητικά".
Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων;
Σε σπάνιες περιπτώσεις γίνονταν και δωσιτήρια, ένα συμβόλαιο με το οποίο ο πεθερός δώριζε την προίκα στην κόρη ή τον γαμπρό.
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Η διαδικασία με τα προικοσύμφωνα γινόντουσαν με παρουσία συμβολαιγράφου. Ο γονιός που έδινε την προίκα στην κόρη και η κόρη υπέγραφε το συμβόλαιο. Ποτέ η προίκα δεν γραφόταν κατευθείαν στον γαμπρό.
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Συνήθως όταν ο πατέρας είχε χωράφια έδινε χωράφια, εάν όχι έδινε χρήματα.
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Σπάνια δινόταν και σπίτι, όχι επιπλωμένο, και μόνο αν δεν υπήρχαν χωράφια.
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Πάντα σε κάποια γειτοινκή πόλη, όταν ήταν από εκεί ο γαμπρός.
Χωράφια;
Σχεδόν πάντα έπαιρνε γύρω στα 30 - 40 στρέμματα, εκτός αν ο πατέρας ήταν πλούσιος.
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ζώα μερικές φορές. Καϊκια δεν είχαμε στον τόπο μας. Δέντρα δεν είχαμε.
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Όλα τα κορίτσια έπαιρναν το ίδιο μερίδιο. Μόνο στις περιπτώσεις που κάποιο είχε κάποια αναπηρία ή αν υστερούσε σε οτιδήποτε έπαιρνε παραπάνω προίκα για να καλυφθεί η "αδυναμία".
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Ποτέ δεν γινόταν αυτό. Ήταν ανεπίτρεπτο για κάθε οικογένεια. Αν και σε πολλές φτωχές οικογένειες τα αγόρια δεν έπαιρναν καθόλου περιουσία για να μπορέσουν να παντρέψουν τις αδερφές, ποτέ ένα κορίτσι δεν έπαιρνε όλη την πατρική περιουσία.
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Όχι δεν υπήρχε κανένα τέτοιο έθιμο. Δεν έπαιρναν οι κόρες την προίκα της μάνας τους, εκτός αν τύχαινε συμπτωματικά στην μοιρασιά. Αν απαιτούσε γιός, έδινε την προίκα σε όλους τους γιούς. Ρουχισμό, κοσμήματα κλπ. Τα μοίραζε στις νύφες της.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Κατά κανόνα αυτό συνέβαινε μόνο όταν ο πατέρας είχε πεθάνει. Αν όμως η οικογένεια ήταν φτωχή, τότε τα αγόρια υποχρεούταν να δουλέψουν για να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών. Και μερικές φορές έδιναν και μέροι από το δικό τους μερίδιο.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Όχι δεν είχε τέτοιο δικαίωμα γι' αυτό άλλωστε γινόταν και τα προικοσύμφωνα, για να μην μπορεί η παντρεμένη κόρη να ζητήσει μερίδιο από την κληρονομία που κατά κανόνα ανήκε στα αγόρια της οικογένειας που μοίραζαν τελευταία την περιουσία που είχε απομείνει.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Έμενε η περιουσία στον άνδρα της και η οικογένειά της δεν είχε κανένα δικαίωμα πάνω σε αυτήν.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι δεν αναφέρεται τέτοια συνήθεια τουλάχιστον από το 1850 και μετά.
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Κατά πλειοψηφία ανάλογα με τις περιστάσεις. Αλλά σε αρκετές πάλι περιπτώσεις τα αγόρια τις οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε όταν παντρεύονταν και έφευγαν από το σπίτι. Στο μερίδιο αυτό δεν συμπεριλαμβανόταν το δικαίωμα που είχαν τα παιδιά σε ένα τμήμα της περιουσίας, ανεξάρτητο από αυτό που κρατούσαν για να τους γηροκομήσουν.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Συνήθως όλα τα αγόρια κληρονομούσαν ίδια μερίδια. Ο γιός όμως που ήθελε να μείνει με τους γονείς, να τους γηροκομήσει, δικαιούταν ένα επιπλέον τμήμα της περιουσίας που θα του έδιναν οι γονείς αφού προηγουμένως γινόταν η μοιρασιά και στα άλλα αδέρφια.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Όταν η πατρική περιουσία ήταν αρκετά μεγάλη, όλα τα παιδιά της οικογενείας κληρομούσαν το ίδιο μερίδιο (εντός εξαιρέσεων) που η πατρική περιουσία ήταν μέτρια, τότε τα κορίτσια έπαιρναν μεγαλύτερο μερίδιο για να μπορέσουν να παντρευτούν όπως συνήθιζαν να λένε.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Προφορικά γινόταν μόνο την ώρα που κανονιζόταν το θέμα της προίκας. Τότε ο πεθερός έδινε μια υπόσχεση. Αργότερα όμως ήταν υποχρεωμένος να κάνει επίσημη διαθήκη (μετά τον γάμο).
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Ο τρόπος που μοιραζόταν η περιουσία δεν ήταν καθορισμένος. Σε αρκετές περιπτώσεις η μοιρασιά γινόταν με λαχνό όταν μοιραζόταν χωράφια. Αυτό (μοιρασιά με λαχνό) το έκανε ο πατέρας για να μοιράσει δίκαια όταν τα κτήματα ήταν της ίδιας αξίας.
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Αναλογούσε το 1/4 της περιουσίας που τα ονόμαζαν "ανδραμίδι". Τα υπόλοιπα τα έπαιρναν υποχρεωτικά τα παιδιά μόλις ενηλικιωθούν.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Σε αυτή την περίπτωση, αυτή η γυναίκα έπαιρνε ένα μέρος (μικρό σχετικά) της περιουσίας ενώ τα υπόλοιπα έπαιρναν τα αδέρφια ή οι γονείς του συζύγου.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Τον κληρονομούσαν οι κόρες του. Τα αδέρφια δεν είχαν δικαίωμα στην περιουσία, όταν υπήρχαν παιδιά.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Όχι δεν μπορούσε να κληρονομήσει απευθείας από τους θείους του, εκτός αν υπήρχε διαθήκη προηγουμένως. Διαφορετικά κληρονομούσε πρώτας ο πατέρας ή η μητέρα του παιδιού και ύστερα το παιδί.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Μόνο σε περίπτωση που δεν είχε καθόλου παιδιά. Στην περίπτωση κοριτσιών οι γονείς έμεναν με κάποιον από τους γαμπρούς. Άλλωστε στα χωριά οι γυναίκες δούλευαν πάντα ίσα ή και περισσότερο από τους άνδρες.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Μπορούσαν να υιοθετήσουν και παιδιά συγγενών, αλλά συνήθως προτιμούσαν παιδιά ορφανά ή με άγνωστους γονείς, για να μην μάθει το παιδί και να μην έχει επαφές με τους πραγματικούς γονείς του.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Είχε όσα και ένα κανονικό παιδί. Το πρόβλημα στην περίπτωση αυτή ήταν ότι οι συγγενείς έλεγαν το παιδί "ξένο" και ότι δεν πρέπει να κληρονομήσει αυτό.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
