Καστανέα Μεσσηνίας
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Καστανέα Μεσσηνίας
Περισσότερα...
Αριθμός
1095
Κοινότητα
Καστανέας
Νομός
Μεσσηνίας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Μεγάλη Καστανέα, νεώτεορ όνομα, παλαιότερα την έλεγαν και θεούσα.
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Ναι από Πόντιους, Μικρασιάτες, Επτανίσιους και τελευταίους Κρητικούς.
Αν όχι, υπάρχουν μήπως οικογένειες που ανήκουν σε κάποια ή σε κάποιες από τις παραπάνω ομάδες; Πόσες περίπου;
Όχι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Την Κρητική
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Επτά ενορίες είχε, μας έλεγαν οι παλαιώτεροι και θυμήθηκαν 7 παπάδες, 5 εκκλησίες, το (900) εννιακόσια.
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Οι δύο σε μονές, οι άλλες κοινοτικές, υπήρχε και δεσποτικό, οι δύο είναι οικογενειακές.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Τρία νεκροταφεία.
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
Το 1890.
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γεωργία και κτηνοτροφία, ελαιομάζεμα, οικόσιτα όλων των μορφών. Γενικά όλα τα είδη που παρήγαγε ο τόπος.
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σίτος, κρίθος, βρόμη, λουπίνα και ελιές.
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Λουπίνα, βρόμης και ελαιών περισεύματα για αυτοκατανάλωση.
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Ελλαιοκομία μόνο.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Κεφαλοχώρι
Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια;
Υπήρχαν ολίγα μοναστηριακά και όσα κτήματα ενοικιάζονταν από μεγαλύτερους επιχειρηματίες ήτο αγορασμένα σε μεταβατική περίοδο. Και αν ήτο πάνω του έτους μεσιακά και εποχειακά τριτιάρικα. Δύο μερτικά αν έβαζε τον σπόρο ο ενοικιαστής.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Από (100) εκατό.
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
0,2
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
40 με 50 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Πριν (200) διακόσια χρόνια.
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Υπήρχαν αιγοτρόφοι 2-3 ενώ είχαν […] δύο φορές τώρα δεν υπάρχουν.
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Ναι υπήρξε γερουσία και άρχοντες. Από τους ως άνω καθορίζοντο και επίτροποι και ασχολούνταν με τα ήθη και με τους τύπους των λειτουργιών. Παρακαλώ, παραθέτω το σατιρικό αυτό στοίχο που ελέγετο στην Γονιά: ["έτσι αν μάζευτο ακού τα εγγόνια από την γιαγιά"]
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Τα δημοτικά και κοινοτικά τέλη ήρχετο εισπράκτορας και ένα τρια της εκατό για τους εργάτες, αγροφύλακες το εισέπραταν από την σοδειά, δημητριακά. Ένα ήθελαν να φτιάξουν κοινοφελή έργα μερικοί προσέφεραν ανάλογο ποσό τα δε υπόλοιπα έβαζαν ένα μικρό φωρολόγημα και τα εισέπραταν από την σοδιά για να συμπληρώσουν το ποσό των εξόδων, έβγαινε επιτροπή, υπήρχαν πρωτοστάτες και καλοπροαίρετοι.
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Σε τρεις και ανάλογα με την ισχύ χρήμα, πλήθος, κακούς, σκληρούς, καλούς και τιποτένιους. Στους τελευταίους ανήκαν οι κλέφτες, ψεύτες και άτιμοι, το φτωχό και τίμιο αδύναμο τον προστάτευαν.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι κατ' επίδειξη και ορισμένοι πρόσφεραν και χρήμα. Σχεδόν η πλεονότης και όσοι δε πρόσφεραν, τους το χτυπούσαν στα μαγαζιά ότι δεν ήταν καλοί.
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Ναι στους άνδρες ανώ τον 18 και κάτω των 70 για τις γυναίκες όχι.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Παλιά πριν τα 30 πρώτα τον σχολίαζαν υποτημιτικά και τον προκαλούσαν για να τον κτυπήσουν.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Ναι, όταν έχτιζε σπίτι όλοι όσοι είχαν τα κτήνη: μουλάρια, άλογα τους κουβαλούσαν την άμμο, τα καλάμια και βοηθούσαν στην μεταφορά των ξύλων. Συνεργασία στο σκάψιμο και στο θέρος.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Και όταν πάθενε ζημιά να του καεί το σπίτι να του ψοφήσουν ζώα το έκαναν έρανο.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Όχι δεν εζήτητο όυτε καν γνώμη. Αν η γυναίκα είχε συμπάθεια για να πάει κάπου εσυζητήτο και αν είχαν σχέσεις της το επέτρεπαν.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Ο πατέρας, ο παππούς, η γιαγιά, η μητέρα, τα τέκνα ανάλογα. Αποτελούντο συνήθως από […] Αν ήτο μοναχογιός συζούσαν με τους γονείς όπως και ο σώγμαπρος όταν είχε και άλλα παιδά μόλις τα τακτοποιούσε διάλεγε με ποιον θα πάει.
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα και μάνα πολύ παλιότερα αφέντη.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Πάπο
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Κυρά
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Γιαγιά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Από το γενός της μητέρας τα επώνυμά τους.
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Το αυτού γένους,γκόνια.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Αδερφό
Πώς τις αδελφές του;
Αδερφές
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Ναι τον βοηθούσε να αποκατασταθεί για να πάρουν σειρά στις σχέσεις.
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Αβαρία ήτο ζήτημα τιμής τιμής έπρεπε να φύγει καλός από το σπίτι.
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Μικρούς
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Μπάρμπα
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θειά
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Θεία και θείο
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Ανήψια
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Παιδί και κοπέλα.
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Ναι του παπού από πατέρα, τα άλλα των μπαρμπάδων και σπάνια εξαιρείτο το χατήρι του νονού.
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Από πατέρα δυλαδέρφια, από μητέρα αδέρφια.
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Δίδυμα ή διπλάρια.
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπεθέρους
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Μπροστά του πατέρα ή στον πεθερό.
Πώς την πεθερά της;
Το ίδιο, πεθερά και μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Κουνιάδους
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πεθερό
Πώς την πεθερά του;
Πεθερά
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδους
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Γαμπρό
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Ο γαμπρός μας
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφη
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νύφη
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Ο άντρας μου και η γυναίκα μου
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Εδώ είναι ο κληρονόμος αδιαφυλονίκτητα του παπού από πατέρα, της γιαγιάς των καλών συγγενών. Διαφορετικά όριζε ο νονός.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Το θέρος της ελιάς είχαν προτεραιότητα οι γυναίκες. Αν είχαν παιδιά πήγαιναν αυτά από 8 ετών, αν όχι φρόντιζε κατά πλείστον ο άντρας, γιαυτό την ξεχώριζαν γυναικίες και αντρικές.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Μόνον δεν όργωναν και δεν κουβαλούσαν: θέριζαν, λύχνιζαν, αυτά ήτο στην φροντίδα τους. Κατ' έκτασι αλληλοβοηθούντω.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Σκούπιζαν, άρμεγαν και φρόντιζαν τα μικρά κατσίκια, αρνιά.
Αν στο χωριό υπήρχαν βιοτεχνίες περιγράψτε, αν είναι δυνατόν, ποια ήταν η συμμετοχή των γυναικών:
Όλα τα σπίτια είχαν λάκους υφάνσεως, χοντρά ψιλά προίκες τσουβάλια […] ήτο απαραίτητος κανόνας να ξέρουν να υφαίνουν, να ράβουν των μικρών τα ρούχα, πολλές και τα δικά τους με το χέρι, καθαρά γυναικία δουλειά.
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Όργωμα, σπάσιμο πετρών, κτησίματα πάσης φύσεως, φορτώματα ζώων, βάρη όλων των κατηγοριών.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Τα αγόρια να μεταφέρουν τα οικόσιτα από μακρινά κτήματα και τα κορίτσια από τα κοντινά, τα αγόρια τα έπερναν σε εργασίες από 10 ετών και τα κορίτσια από 15.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Εάν είχαν μια, πρώτα έπρεπε να βγεί αυτή, αν παραπάνω επαντρεύεται το αγόρι και μετά σχέσεις οικονομικά έπαιρναν.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Για το αρσενικό έπρεπε να γυρίσουν από τον στρατό, περίπου 22 - 25 ετών. Για το θυληκό μέσος όρος 18 - 22 ετών, όταν ήτο μικρή διαφορά δεν εγένειτω παρατηρητή στον ένα ή στον άλλο.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Ναι, παπούτσι από τον τόπο σου. Στο άλλο εδώ πέπτη το [...]μοναχό κληρονομήση όταν δεν είχε αγόρια και είχε επιφυλάξεις για τους χωριανούς του ζήτημα σχέσεων και εκτημήσεως, όμορφες ή αρχόντισσες για τα αγόρια.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Όταν ήτο ευκατάστατος έφτιαχνε σπίτι για το κάθε παιδί, αγόρια το ίδιο, ίσχυε και για τις κοπέλες, όμως διάλεγαν τίμιους, μεσαίων ή φτωχών τάξεων.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Ναι έπρεπε να τους δώσουν προίκα, να τα νοικοκυρέψουν όπως έλεγαν κάνοντας οικονομία και παραδιγματισμό να συμβάλουν με όλες τις δυνάμεις για απόθεμα και να τους αναστήσουν τα πρώτα παιδιά 3-5 χρόνια, αρκετά έμεναν στο πατρικό και οι γονείς έδιωχναν τα υπόλοιπα.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Όχι, μόνο όταν ζούσε ο πατέρας και το θεωρούσε απαραίτητο το μαζικό εισόδημα για κεφάλωμα όπως έλεγαν για αγορές όσο μπορούσε και όσο του επέτρεπαν οι όροι.
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Κατά το πλείστον μεριμνούσε ο πατέρας και αυτό κατά το πνεύμα του, αν ήτο μονιασμένα όποιο πάντρευε για αγόρια τους έδινε με αναλογία κτήματα και τους έταζε χόρια. Το αυτό έκανε και για τα υπόλοιπα όταν έμενε με ένα, δύο μεριμνούσε γενικά, οι περισσότεροι κρατούσαν ένα μέρισμα μέχρι τα τελευταία τους.
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Όποιο παιδί θα διάλεγαν, με όποιο μπορούσαν να συμβιώσουν ή το αδύναμο για να το φροντίζουν ή μόνοι τους κρατώντας και αναλογία του κλήρου για εισόδημα.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε αγόρι ή ένα κορίτσι έπαιρνε γαμπρό καλόν και τίμιον και ήτο φτωχός και συζούσαν.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Ναι πήγαιναν όταν είχε μεγάλη περιουσία και ήτο καλός και τίμιος ο πεθερός, το έλεγαν (μεγάλο Μουζούλι) αυτό.
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Ανάλογα με τις σχέσεις που είχε ο πατέρας των κοριτσιών και της συμφωνίας μεταξύ των συμπεθέρων.
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Από παρατήρηση υπήρχαν δύο άξονες, ο ένας του έδεινε δικαοδοσία και διαχείρηση και τα έπαιρναν μετά τον θάνατό του, ο άλλος αφού νουθετούσε την κόρη του έγραφε μέρισμα, θα σου γράψω κατά το πλέιστον κατέφευγαν σε μυστική διαθήκη παραχωρητήριον συμφωνία.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Πάνω από 150 χρόνια, μοναδική μια τέτοια περίπτωση. Ποτέ ένας γαμπρός δεν θα έγραφε άλλο επώνυμο στα παιδιά του και ούτε ο πεθερός ή η κόρη του δεχόντουσαν το επίθετο του ξένου στην γενειά τους, τους διαχώριζαν. Αυτοί δεν είναι αυτοί αλλά έτσι.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Εκ της αυτής οικογένειας ήταν σαν αδέλφια ή όταν τάχε βαπτίσει ένας νονός εθεωρούντο πνευματικά αδέρφια και από εξαδέλφια ένα με δύο της εκατό. Τα παιδιά τους τα θεωρούσαν αμαρτολά, δεν είχε αξία του γένους εθεωρείτο αιμομιξία.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Δεν ήτο απόλυτος ένας τέτοιος γάμος από το ίδιο σόϊ. Οι πολλοί συνετοί το απόφευγαν, έλεγαν μπορεί να βγούν παράλυτα παιδιά και ήτο πάνω από τους μισούς από άλλη οικογένεια, στην συγγένεια και τιμιότητα (τα παιδιά) από προκατάληψη το απόφευγαν.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι δεν υπήρχε κώλυμα γιατί ήτο εξακριβωμένο αν είχαν συγγένεια.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Πρώτος και κύριος λόγος ο πόθος των κληρονόμων αν ήτο υπερβολικός εν συνεννόηση χώριζαν. Σχεδόν όλοι παραδέχωντο τη μοίρα τους και ζούσαν καρτερικά.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Ο νονός του γαμπρού.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Ο κουμπάρος εδιαλέγετο να είναι της αυτής σειράς, υπήρχε και περίπτωση όχι. Σπάνια δεύτερο της εκκλησίας, έβαζαν το παιδί μπροστά στην εικόνα και όποιος προλάβαινε.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Γενικά ο κουμπάρος επιθυμούσε να είναι καλύτερος τους διότι επικρατούσε η γνώμη πως το παιδί έπαιρνε και χαρίσματα από τον νονό, έμοιασε του νονού του έλεγαν.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Μόνο το παιδί που είχαν βάλει λάδι εξερήτο, τα υπόλοιπα επιτρέπετο.
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι, θεωρόντουσαν συναδέρφια και ούτε δια της σκέψεως επιτρέπετο.
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Στο μέρος μας καμία τέτοια περίπτωση δεν είχε παρατηρηθεί. Μόνο καλές σχέσεις, φιλία και εγένωντω κουμπάροι οι συμπεθέροι, παρημία αν δεν μοιάζαν δεν συμπεθεριάζανε.
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Ναι ο μεγαλύτερος βραχνάς ήτο βλέπεις η τιμή. Ένα βαρέλι μπαρούτι έχουμε, έλεγαν τα αδέρφια και ο πατέρας, αν πάρει φωτιά και τίναξε στον αέρα.
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Μετά το τριάντα έκαναν και προικοσύμφωνο. Προικοσύμφωνο. Τα συμφωνούσαν και ήτο συμβόλαιο και νόμος.
Μήπως εκτός απο τα προικοσύμφωνα γνωρίζετε να υπήρχε και κάποιο άλλο είδος γαμηλίων συμβολαίων;
Ο λόγος και η μαρτυρία για τα συμφωνηθέντα.
Ποιοι συνέτασσαν και ποιοι υπέγραφαν τα προικοσύμφωνα;
Ο πρόεδρος ή ένας γραμματιζούμενος, λίγοι τελευταία κατέφευγαν στον συμβολαιογράφο. Συγγενείς ή εκτμητέοι.
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Ότι έδιναν εκτός τον ρουχισμό εθεωρείτο πόσον, 5 χιλιάδες, πιο παλιά 1-2 χιλιάδες.
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Εδίνοντω και σπίτια στο ποσόν. Έπιπλα σπάνια τα έβαζαν όμως, πως θα ανήξεις σπίτι;
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Πολλοί λόγοι έδειναν στο ξένο μέρος τον άνθρωπό τους, εκτός περίπτωση μακρινής συγγένειας.
Χωράφια;
Επι το πλήστον πλουσίου και καλού.
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ζώα και δέντρα συνηθισμένο.
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Εξαρτάτο στο ποιόν του γαμπρού αν ήτο διαλεχτός του έδιναν της νύφης περισοτ και στην εκτήμηση του γονιού ζήτημα αδυναμίας ή ασχήμιας είχαμε και πανωπροίκι μηλημένης.
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι. Αυτό ισχούσε στην αναζήτηση του πατέρα αν τα παιδιά δεν τον άκουγαν "θα σας αποπαιδίσω όλα και θα τα γράψε στο τάδε όνομα" από τα παιδιά ή στην τάδε δια την αδερφή. Λίγοι και μικροί κλήροι επαίρνοντω και έφευγαν.
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Αν ήτο χρήματα αγοράζονταν κτήματα και δεν αποτελούσαν εξαίρεση και αν ακόμα από ψευδαίσθηση γράφωντω στο όνομά τους πάλι ο πατέρας δεν τα ξεχώριζε ρούχα κοσμήματα τους τα παραχωρούσαν, αν τα έβαζαν στην τράπεζα δεν είχε κλήρο.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Όλοι είχαν υποχρεώσεις και με όλες τους τις δυνάμεις. Αν επέμενε ο γαμπρός (λίγες φορές) έδιναν την διαφορά, ο γέρος και η γριά, έτσι έλεγαν τον παππού και τη κυρά τους, από το κατακράτημα γεροτρόφι.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Όχι παλιά δεν θα τολμούσε όσο και ανεδής αν ήτο ο γαμπρός και δύο πράγματα κυριαρχούσαν, το φιλότιμο και ο φόβος. Στα χρόνια μας τακτοποιούνται μη παραιτήσεις.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Επιστρεφόταν μέχρι και το κουτάλι αν είχαν δώσει.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Σε αυτό το σημείο ελέγετω από αυταρέσκεια "μωρέ εμένα θα μου τις πληρώσουν για να την πάρουν" δεν εθεωρήτο εντιμότης το τσάμπα.
Ποιος ακριβώς έδινε; Ο γαμπρός ή ο πατέρας του;
Δεν εκαταδέχωντο οι συγγνεείς στενοί, μόνο ο συμπέθερος, λόγος που το υπόσχονταν.
Πότε έδιναν την προσφορά; Πρίν απο το γάμο ή κατά τη στιγμή του γάμου;
Και πριν και μετά. Ο προξενητής παρών και πρώτος στο γάμο, ήτο και τραγούδι που ελέγετο μόλις χόρευε το ζευγάρι των νεώνυμφων "Ποιος ήτο ο προξενητής που να έχει φάει κανέλα, που ταίριαξε αυτόν τον γιό με αυτήν την περιστέρα".
Ποιοι μοιράζονταν την προσφορά;
Η προσφορά εγένετο και από τους δύο ήταν έναν όταν υπήρχε διαφωνία και ήτο επακόλουθο να μην γίνει ο γάμος, έδειναν στον μεσολαβητή συμπέθερο προξενητή λόγο.
Αν μια γυναίκα πέθαινε χωρίς να προλάβει να αποκτήσει παιδιά, μπορούσε ο γαμπρός να ζητήσει πίσω ο,τι είχε δώσει;
Αυτό δεν έχει ακουσθεί ποτέ.
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα ή αν πάθενε ο πατέρας και ήτο ανύπαντρα καθόντουσαν μαζί με την μητέρα και όταν παντρεύονταν το πρώτο αγόρι ή κορίτσι μοίραζαν. Και η μάνα κάθονταν με αυτό που θα διάλεγε, και την έβγαζαν μέρος των εισοδημάτων. Για τροφή ή κάποιο κτήμα και όταν πέθαινε το μοίραζαν ή το παραχωρούσαν πριν τον θάνατο.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Όλα ίσα σχεδόν, εκτός αν είχε κορίτσια και ζούσε ο πατέρας. Στο μεγάλο έπεφταν περισσότερα βάρη για την αποκατάσταση των μικρότερων, ζήτημα δουλειάς - προσφοράς.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Δεν εμοίραζαν αμέσως ή άφηναν την περιουσία μαζεμένη και φρόντιζαν να αποταμιεύσουν χρήμα και αν δεν ήταν έδιναν και μέρισμα. Λίγες φορές μικρότερο, εξαρτάτο από την ζήτηση, η κόρη δεν είχε δικαίωμα, ότι πήρε, πήρε ως κλήρος μερίδια και μεγαλύτερο και μικρότεορ εξαρτάτο στην αξία της.
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Παλιά προφορικά, νεώτερα και με τις δύο περιπτώσεις.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Των πιο στενών τα αδέλφια όταν ήτο πεθαμένος ο πατέρας και διαφωνονούσαν έκαναν λαχνό. Όταν προέρχετο η κληρονομιά από τρίτους παράγοντες το κανόνιζαν με την αξία του είδους.
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Εάν ήτο ανήλικα την περιουσία την διαχειρίζονταν η μητέρα μέχρι το 18 έτος των παιδιών, αν ήτο αγόρια, εάν ήτο κορίτσια μέχρι που να το παντρέψει, βοηθούμενη από τους συγγενείς. Τα παιδιά κανόνιζαν για αυτήν.
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Αν σέβοντω την χηρεία τους οι γονείς του ανδρός της την είχαν σαν το παιδί τους, εάν ήτο νέο και ήθελε να αποκατασταθεί την έπερναν οι δικοί της χωρίς να πάρει τίποτε εκτός της προίκας της.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες του, εκτός μόνο εάν είχαν κτήματα, αξιόλογα σπίτια που προέρχοντο από τον πάπο οικογένεια τότες τα έδινε στα ανήψια να μένει το όνομα. Μερικοί κανόνιζαν να πάρει και μέρος της αξίας η κόρη ή κόρες.
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Ναι αυτός ήτο ο νόμιμος κληρονόμος και οι μακρότεροι συγγενείς αποσύρωντο. Αυτός ήτο και ο φυσικός κληρονόμος μόνο αν τα παραχωρούσε πριν τον θάνατό τους στους απομακρισμένους της οικογένειας του η μητέρα.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Το πλείστον το απέφευγαν και ζούσαν έτσι. Άλλοι πάλλι όταν ήτο ψιχραμένοι με τους αδελφούς έπαιρναν ανήψια από τους συγγενείς της γυναικώς, ποτέ ένα παιδί δεν ήθελε να φύγει από το σπίτι που γεννήθηκε. Αν είχαν κόρες ήτο και παιδιά και αυτές.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Όχι κορίτσια του αδελφού. Αυτά δεν τον διαχώριζαν από τον πατέρα τους, τον μεριμνούσαν αφού βέβαια η περιουσία θα αφηνόταν στον πατέρα του. Αυτοί εδιναν και κτήματα κατά προτίμηση στον τόπο μας.
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Σπάνια περίπτωση και αμα δεν ήτο της αυτής επωνυμιάς και ήτο εκτ της γυναικός του, αφού ασπάζετο αυτό το όνομα, κανείς δεν του τα διεκδικούσε όλος ο τόπος το συμπάρίστατο πλην των δικαιούχων που δεν μπορούσαν να ξανακάνουν.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
