Αξός Πέλλας
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Αξός Πέλλας
Περισσότερα...
Αριθμός
1184
Κοινότητα
Αξού
Επαρχία
Γιαννιτσών
Νομός
Πέλλας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Έσκιτζε, Νέο-Παλαιό
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Μόνο πρόσφυγες
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Αξότικη γλώσσα-και Τούρκικα
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Αγία Μακρίνη(?), Άγιος Δημήτριος
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Στο χωριό
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ενα
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
1925
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Γεωργία κτηνοτροφία
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Σιτάρια βαμβάκια
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Σιτάρια για αυτοκατανάλωση και εμπόριο βαμβάκια για εμπόρι
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Ναι παλιές και νέες καπνοκαλλιέργεια Berley από το 1955. Δενδροκαλλιέργειες από το 1955.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Ήταν τσιφλίκι.
Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια;
Δεν έδιναν τίποτε
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Από 24 στρέμματα
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
Κανένας.
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
40 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Πότε άρχισε να υπάρχει οικόσιτη κτηνοτροφία στο χωριό;
Ποτέ
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
1)Ναι 2)ένα τσελιγκάτο 3)ΌΧΙ
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Μήπως οι παλαιότεροι θυμούνται ή γνωρίζουν στοιχεία σχετικά με προηγούμενη κοινοτική οργάνωση, τυχόν ύπαρξη κοινοτικών αρχόντων και κοινοτικών συμβουλίων;
Ναι από το 1932
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
1)Κοινοτικούς φόρους 2)στην Κοινότητα
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Όχι
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
1)Ναι από ηλικία 20-60 ετών 2)ΌΧΙ
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
1)Ναι 2)Με πρόστιμο
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Όχι
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
ΌΧΙ.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
ΌΧΙ
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
1)Πέντε μέλη και οι γονείς και των δύο συζύγων
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Πατέρα-Μητέρα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιαγιά
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Γιαγιά
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Με το όνομα
Πώς τις αδελφές του;
Με το όνομα
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
ΌΧΙ
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
ΌΧΙ
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Θείο
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θεία
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Θείο θεία
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με το όνομα
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
ΌΧΙ
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Ξένο παιδί
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Δίδυμα
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπέθεροι
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Πατέρα
Πώς την πεθερά της;
Μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Πατέρα
Πώς την πεθερά του;
Μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Γαμπρέ
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Με το όνομα
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφη
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νύφη
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Με το όνομα
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
1)Του παππού από τον πατέρα 2)Σε όλες τις περιπτώσεις ο νονός αν ήθελε έβαζε δικό του όνομα.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
Σε όλες τις δουλειές τις αγροτικές συμμετείχαν οι γυναίκες.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Ολες
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Αρμεγμα
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Καμμία.
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από 15 ετών όλες τις δουλειές εκτός από όργωμα στα κορίτσια.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Πρώτα τα κορίτσια.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
1)18 κορίτσια 2)20 για άνδρες 3)Ναι
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
1)ΌΧΙ 2)Από τα γύρω 3)Μυλότοπο-Γιαννιτσά.
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
1)Ναι του γαμπρού
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
1)Ναι 2)Ναι
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Ναι
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
1)Ναι όταν πέθαινε ο πατέρας
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Ο μικρός γιός
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Οταν δεν είχε αγόρι
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
ΌΧΙ
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Εξαρτιόταν από το χαρακτήρα των κοριτσιών
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Επρεπε να γράψει μέρος της περιουσίας
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
1)ΌΧΙ 2)του πατέρα τους
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
1)Μέχρι δεύτερα ξαδέλφια 2)ΌΧΙ.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Ναι εκκλησιαστικό
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Όχι
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
1)Ναι 2)ασυμφωνία χαρακτήρων
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Του γαμπρού
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
1)Ο κουμπάρος 2)ΌΧΙ
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Κάποιος πλούσιος
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Όχι
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Όχι
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Για να διατηρήσουν ισχυρή τη φιλία τους.
Ποιες ήταν τότε οι αμοιβαίες υποχρεώσεις τους;
Οι ίδιες προς τα φυσικά αδέλφια.
Αδελφοποιτοί μπορούσαν να γίνουν μόνον οι άνδρες μεταξύ τους; Γυναίκα με γυναίκα ή γυναίκα με άνδρα μπορούσαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
1)Ναι
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Ναι
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Προφορικά
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Όχι
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Όχι
Χωράφια;
Ναι
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ζώα
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Ναι
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
1)ΌΧΙ 2)Σε οποιοδήποτε παιδί.
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Μόνο στις περιπτώσεις θανάτου
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Αν ήταν ορφανή
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Ο άνδρας
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Μετά το θάνατο του πατέρα
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Όχι
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Δεν είναι απόλυτο(?)
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Με διαθήκη
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Όχι
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Το 1/4
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Τα αδέλφια του άνδρα
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
1)Ναι 2)Ναι
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδιά
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Αδελφών
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Τα ίδια με το φυσικό
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
