Προφήτης Ηλίας
Ενότητα:
Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών
Όνομα χωριού
Προφήτης Ηλίας
Περισσότερα...
Αριθμός
1199
Κοινότητα
Προφήτης Ηλίας
Επαρχία
Έδεσσας
Νομός
Πέλλας
Ποιό είναι το παλαιότερο όνομα του χωριού (αν υπάρχει);
Σφητ Ηλίας και παλαιότερα Μιτσικλή
Μήπως το χωριό κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες (πχ.χ Ποντίους, Μικρασιάτες ή άλλους - ποιούς; ) ή Σαρακατσάνους, Αρβανίτε, Πομάκους ή άλλες ομάδες;
Πόντιοι-Ντόπιοι-Βλάχοι-Θρακιώτες-Καρανταγλιώτες.
Οι ομάδες αυτές κατοικούσαν, παλαιότερα, σε ιδιαίτερους οικισμούς (μαχαλάδες);
Ναι
Ποιές διαλέκτους μιλούσαν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού;
Ποντιακή-Ντόπικη-Βλάχικη
Πόσες εκκλησίες υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό; Μήοως ξέρετε πότε είχε χτιστεί η πρώτη;
Δύο: του Προφ.Ηλία και του Αγίου Αθανασίου
Σε ποιούς ανήκαν; Μήπως ήταν οικογενειακές;
Στους κατοίκους του χωριόυ.
Πόσα νεκροταφεία υπήρχαν παλαιότερα στο χωριό;
Ένα.
Πότε για πρώτη φορά λειτούργησε σχολείο στο χωριό;
1912
Ποιές ήταν οι κυριότερες ασχολίες των κατοίκων γύρω στα 1940;
Κτηνοτροφία-Δημητριακά-Οπωροκηπευτικά
Αν υπήρχε γεωργία, ποια κυρίως προϊόντα καλλιεργούντο;
Ναι-Δημητριακά-Οπωροκηπευτικά
Ποιά από τα γεωργικά προϊόντα προορίζονταν για αυτοκατανάλωση και ποιά για το εμπόριο;
Δημητριακά για αυτοκατανάλωση Ωποροκηπευτικά για εμπόριο
Σήμερα ποιά προϊόντα καλλιεργούνται στην περιοχή; Εξακολουθούν οι παλιές καλλιέργειες; Αν υπάρχουν νέες, από πότε περίπου έχουν αρχίσει;
Ροδάκινα-Ντομάτες-Άρχισε η καλλιέργεια τους περίπου από το 1955.
Παλαιότερα το χωριό ήταν τσιφλίκι, βακούφι ή κεφαλοχώρι;
Ναι: Ήταν κονάκι δύο Μπέηδων.
Αν ήταν τσιφλίκι ή βακούφι ποιές οικονομικές υποχρεώσεις (δοσίματα) είχαν οι καλλιεργητές προς τους γαιοκτήμονες (τσιφλικούχους) ή τα μοναστήρια;
Ήταν εργάτες στους Μπέηδες.
Υπήρξαν μήπως ποτέ τα χτήματα της περιοχής εθνικές γαϊες;
Όχι
Απο πόσα στρέμματα και πάνω ένας κλήρος εθεωρείτο μεγάλος;
Πάνω από 40.
Πόσοι απο τους κατοίκους του χωριού είχαν τέτοιους μεγάλους κλήρους;
1/3 των κατοίκων
Σήμερα ποιο είναι το μέγεθος ενός μέσου γεωργικού κλήρου;
20 στρέμματα
Υπήρχε στο χωριό κτηνοτροφία;
Ναι
Υπήρχαν τσελιγκάτα στην περιοχή; Πόσα; Εξακολουθούν να υπάρχουν;
Όχι
Μήπως οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με την αλιεία;
Όχι
Μήπως παλαιότερα υπήρχαν στο χωριό οργανωμένες βιοτεχνίες; (εννοείται ως κύρια και συστηματική απασχόληση μιας μερίδας των κατοίκων του χωριού). Τί είδους βιοτεχνίες ήταν;
Όχι
Ποιους φόρους πλήρωναν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού; Σε ποιούς τους πλήρωναν;
Κοινοτικούς.
Σε πόσες κοινωνικές τάξεις χωρίζονταν παλαιότερα οι κάτοικοι του χωριού και πως διακρίνονταν μεταξύ τους;
Ήταν σε εύποροι και άποροι. Οι άποροι έπαιρναν και επίδομα.
Ηταν συνηθισμένο οι κάτοικοι του χωριού να προσφέρουν την εργασία τους χωρίς αμοιβή για την εκτέλεση έργων που τυχόν ήταν αναγκαία στην κοινότητα (π.χ. χτίσιμο σχολείου, εκκλησίας, κατασκευή δρόμου κ.α ;
Ναι
Η συμμετοχή ήταν υποχρεωτική για όλους τους άνδρες; Απο ποιά ήλικία; Γυναίκες συμμετείχαν;
Η συμμετοχή των ανδρών ήταν υποχρεωτική. Γυναίκες δεν συμμετείχαν.
Αν κάποιος αρνιόταν να συμμετάσχει, τον τιμωρούσαν; Πως;
Μέχρι φυλάκιση.
Ήταν η αλληλοβοήθεια συνηθισμένο φαινόμενο ανάμεσα στις οικογένειες της κοινότητας; Σε ποιες κυρίως εργασίες ίσχυε: στις πιο επείγουσες γεωργικές εργασίες όπως π.χ τρύγος, θέρος ή σε όλες ανεξαιρέτως τις γεωργικές εργασίες;
Η αλληλβοήθεια ήταν συνηθισμένο φαινόμενο.
Εκτός απο τις γεωργικές εργασίες σε ποιες άλλες περιπτώσεις ίσχυε η αλληλοβοήθεια (π.χ για το χτίσιμο των σπιτιών);
Ακόμα και κτίσιμο σπιτιών ή εκτάκτων αναγκών.
Μήπως η αλληλοβοήθεια ήταν περισσότερο αναπτυγμένη μεταξύ των γυναικών; Για ποιες κυρίως δουλειές;
Ήταν αναπτυγμένη και στις γυναίκες. Στο βάψιμο, στο καλλωπισμό του σπιτιού, στην τακτοποίηση της προίκας κλπ.
Πόσα μέλη αποτελούσαν συνήθως μιαν οικογένεια; Μπορείτε να τα ονοματίσετε (π.χ. ο πατέρας του άνδρα, ο αδελφός της γυναίκας κ.ο.κ.);
Συνήθως επτά(7). Ο πατέρας η μάνα, ο παππούς η γιαγιά τα παιδιά(ακόμα ο μπάρμπας=θείος. Η κοκόνα=κουνιάδα).
Πως προσφωνούσαν τα παιδιά τον πατέρα τους και πως τη μητέρα τους;
Μπαμπά.Μάννα.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον πατέρα του πατέρα του;
Παππού
Πώς τη μητέρα του πατέρα του;
Γιαγιά-ή Νενέ.
Πως τον πατέρα της μητέρας του;
Παππού
Πώς τη μητέρα της μητέρας του;
Γιαγιά-Καλομάνα
Πώς προσφωνούσε ο παππούς τα εγγόνια του;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσε η γιαγιά τα εγγόνια της;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τους αδελφούς του;
Πάσια-Μπράτ-αδελφέ.
Πώς τις αδελφές του;
Πατσί-αδελφή
Υπήρχαν μήπως ιδιαίτεροι όροι για το μεγαλύτερο αδελφό;
Μπέμπη
Για τη μεγαλύτερη αδελφή;
Ντότα
Πώς προσφωνούσαν τα μεγαλύτερα αδέλφια τα μικρότερα;
Με το υποκοριστικό τους όνομα.
Πώς προσφωνούσε ένα παιδί τον αδελφό του πατέρα του;
Τάϊ, θείος
Πώς την αδελφή του πατέρα του;
Θειά-θεία-θείτσα.
Πώς τον αδελφό και πώς την αδελφή της μητέρας του;
Θείο, Μπάρμπα.θεία.
Πώς προσφωνούσαν οι θείοι τα ανήψια τους;
Με το όνομά τους
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς το αγόρι τους και πώς το κορίτσι τους;
Με το όνομά τους
Υπήρχαν ειδικά ονόματα για τα πρωτότοκα παιδιά; Για τα υστερότοκα;
Ο Μάρλη-Νίκλο ή χάταλο
Πώς ονομάζοντν τα παιδιά απο άλλον πατέρα ή άλλη μητέρα;
Παραδέρφια-παραγιοί
Πώς ονομάζονταν τα δίδυμα;
Διπλάρικα, δίδυμα, πλισνάτσι
Πώς προσφωνούσαν οι γονείς του γαμπρού τους γονείς της νύφης;
Συμπέθερε Κούσκρο(?)+σφάτ
Πώς προσφωνούσε η νύφη τον πεθερό της;
Αφέντη-Ντέτο-Πατέρα
Πώς την πεθερά της;
Ντάτο-αφέντη-μητέρα
Πώς τον αδελφό και την αδελφή του άνδρα της;
Άφεντα-Μπάρμπα-Κοκόνα και το όνομα
Πώς προσφωνούσε ο γαμπρός τον πεθερό του;
Αφέντη
Πώς την πεθερά του;
Ντάτο
Πώς τον αδελφό και την αδελφή της γυναίκας του;
Κουνιάδε-κουνιάδα
Πώς προσφωνούσε ο πεθερός το γαμπρό;
Με το όνομα Ντζίνερα
Πώς προσφωνούσε το γαμπρό η πεθερά;
Ντζίναρη-και το όνομα
Πώς προσφωνούσαν το γαμπρό τα αδέλφια της νύφης;
Με το όνομά του
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφοί του γαμπρού;
Νύφη-Νύφε-Σβίαστα
Πώς προσφωνούσαν τη νύφη οι αδελφές του γαμπρού;
Νύφη-Σβιάστα.
Πώς προσφωνούσε ο σύζυγος τη σύζυγο και πώς αυτή τον άνδρα της;
Νύφε-Με το όνομα.
Πώς όριζαν τα βαφτιστικά ονόματα των παιδιών; (του παππού απο τον πατέρα;), ποιό στο πρώτο κορίτσι; Πώς διάλεγαν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών της οικογένειας; Σε ποιες περιπτώσεις μπορούσε ο νονός να δώσει όποιο όνομα ήθελε ο ίδιος;
Του Παπού και της γιαγιάς.
Μπορείτε να περιγράψετε σε γενικές γραμμές πώς μοιράζονταν οι δουλειές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες δηλαδή οι γυναίκες, εκτός απο τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών, ποιές άλλες δουλειές έκαναν (π.χ κουβαλούσαν τα ξύλα, το νερ
(ακατανόητο) Δούλευαν μαζί με τους άνδρες στα κτήματα και επι πλέον είχαν και τις φροντίδες του σπιτιού.
Ποιες απο τις αγροτικές δουλειές έκαναν οι γυναίκες;
Αλώνισμα-Κούρεμα-άρμεγμα θέρισμα. Μάζεμα φρούτων.
Ποιες απο τις δουλειές που είχαν σχέση με την κτηνοτροφία εκτελούσαν οι γυναίκες;
Τάϊσμα-άρμεγμα-κούρεμα
Ποιες θεωρούσαν αποκλειστικά ανδρικές δουλειές;
Το όργωμα, το σκάψιμο
Τα παιδιά απο ποια ηλικία άρχιζαν να βοηθούν στις δουλειές; Ποιες δουλειές ανέθεταν στα αγόρια και ποιες στα κορίτσια;
Από 12 ετών-Φύλαξη ζώων οικοσίτων και βοηθοί των γονέων. Τα κορίτσια κέντημα και βοήθεια στο σπίτι.
Ποιες ήταν οι συνήθειες του τόπου σχετικά με τους γάμους; Τα παιδιά μιας οικογένειεας παντρεύονταν ανάλογα με την ηλικία τους ή έπρεπε πρώτα να παντρευτούν όλα τα κορίτσια και έπειτα τα αγόρια της οικογένειας;
Το αγόρι έπρεπε να περιμένει να παντρευτούν οι αδελφές.
Ποια θεωρούσαν ως κανονική ηλικία γάμου για τις γυναίκες και ποια για τους άνδρες; Ήταν επιτρεπτό ή συνηθισμένο η γυναίκα να είναι μεγαλύτερη απο τον άνδρα;
Όπως τύχαινε το συμπεθεριό καμιά φορά η νύφη ήταν μεγαλύτερη.
Η συνήθεια ήταν ο γαμπρός και η νύφη να είναι απο το ίδιο χωριό; Αν όχι απο ποια χωριά διάλεγαν συνήθως τους γαμπρούς και απο ποια τις νύφες; Μπορείτε να τα ονοματίσετε;
Συνήθως από το χωριό ή το διπλανό χωρίς να αλλάζουν μυλέτι=σόϊ
Που εγκαθίστατο το νέο ζευγάρι μετά το γάμο; στο πατρικό του γαμπρού; στο πατρικό της νύφης; σε κάποιο καινούριο σπίτι; αποτελούσε το σπίτι αυτό προίκα της νύφης;
Συνήθως στο πατρικό.
Συνέβαινε μήπως όλα τα αγόρια μιας οικογένειας, όταν παντρεύονταν, να φέρνουν τις γυναίκες τους στο πατρικό τους; Τι γινόταν τότε; Ζούσαν όλοι μαζί, εργάζονταν, έτρωγαν μαζί, κοιμόνταν κάτω απο την ίδια στέγη;
Ήταν συνηθισμένο φαινόμενο να διαμένουν στο πατρικό σπίτι.
Κρατούσαν τα αδέλφια την περιουσία αδιαίρετη;
Την κρατούσαν αδιαίρετη
Πότε χώριζαν τα αδέλφια; Όταν πέθαινε ο πατέρας; Όταν γίνονται πολλοί και δεν τους χωρούσε πια το σπίτι; Ποιοι λόγοι μπορούσαν να επισπευσουν το χωρισμό των αδελφών;
Όταν δεν συμφωνούσαν ή δεν χωρούσαν στο σπίτι ο πατέρας τους έδινε το μερίδιό τους
Όταν όλα τα παιδιά άνοιγαν δικό τους σπιτικό, ποιος παρέμενε στο πατρικό μαζί με τους γονείς; Ο μεγαλύτερος γιος; Η μεγαλύτερη κόρη; Ο μικρότερος γιος; Η μικρότερη κόρη; Οποιο παιδί θα διάλεγαν οι γονείς;
Συνήθως ο μικρότερος γιός ή η μικρότερη κόρη.
Σε ποιες περιπτώσεις μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο;
Όταν δεν είχε αγόρι στο μικρότερο κορίτσι έπαιρνε σώγαμπρο.
Πήγαιναν ποτέ σώγαμπροι άνθρωποι που διέθεταν οι ίδιοι περιουσία;
Όχι
Τι γινόταν στις περιπτώσεις που η οικογένεια είχε δύο ή τρια κορίτσια; Για ποιο έπαιρναν το σώγαμπρο; Για το μεγαλύτερο; Για το μικρότερο;
Το μικρότερο
Αν μια οικογένεια έπαιρνε σώγαμπρο πώς μοιραζόταν η πατρική περιουσία; Ήταν μήπως υποχρεωμένος ο πεθερός να γράψει στο ΄πονομα του γαμπρού μέρος της περιουσίας του;
Έδινε στα πρώτα κορίτσια κατ'αρχή και το υπόλοιπο στο μικρότερο.
Τι γινόταν σ αυτές τις περιπτώσεις με τα επώνυμα; Μήπως έπαιρνε ο γαμπρός το επώνυμο του πεθερού; Τα παιδιά ποιανού το επώνυμο έπαιρναν; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;
Όχι, ο σώγαμπρος διατηρούσε το δικό του επώνυμο.
Πότε δυο άτομα δεν μπορούσαν, λόγω συγγένειας, να παντρευτούν μεταξύ τους; Υπήρξε ποτέ στο χωριό περίπτωση γάμου μεταξύ πρώτων εξαδέλφων; Αν ναι, ήταν εξαδέλφια απο πατέρα ή απο μητέρα;
Στα τρίτα. Στενότερη συγγένεια ποτέ.
Για τα δεύτερα εξαδέλφια, αν ήθελαν να παντρευτούν, υπήρχε κώλυμα;
Δεν ήταν δυνατό.
Μήπως δύο άτομα δεν μπορούσαν να παντρευτούν αν είχαν κοινό επώνυμο;
Το επώνυμο δεν αποτελούσε κώλυμα.
Υπήρξαν παλαιότερα στο χωριό περιπτώσεις διαζυγίων; Αν ναι για ποιους κυρίως λόγους;
Υπήρχαν-ασυμφωνία χαρακτήρων, Αλλά-Πολύ σπάνια. Υπόφερνα αλλά υπέμενα στο δεσμό του γάμου.
Ποιος συνήθως στεφάνωνε το ζευγάρι; Ο νονός του γαμπρού ή ο νονός της νύφς;
Συνήθως ο νόνός.
Ποιος βάφτιζε το πρώτο και ποιοι τα υπόλοιπα παιδιά του ζευγαριού; Μήπως όλα τα παιδιά μιας οικογένειας είχαν τον ίδιο νονό;
Ο Νονός ή κάποιος άλλος.
Στις περιπτώσεις που μια οικογένεια άλλαζε κουμπάρο ή ήθελε να βρει έναν καινούριο, προτιμούσαν να είναι κάποιος συγγενής ή φίλος ή κάποιος πλούσιος και κοινωνικά ανώτερος;
Ο καινούριος κουμπάρος ήταν φίλος ή συγγενής χωρίς να γίνεται η εκλογή του από την κοινωνική του θέση.
Μεταξύ οικογενειών που συνδέονταν με κουμπαριά, επιτρεπόταν ή απαγορευόταν ο γάμος;
Απαγορευόταν ο γάμος.
Δυο παιδιά που είχαν τον ίδιο νονό μπορούσαν ποτέ να παντρευτούν μεταξύ τους;
Δεν μπορούσαν
Σε ποιες περιπτώσεις δυο άνθρωποι αποφάσιζαν να γίνουν αδελφοποιτοί;
Δεν γνωρίζω τέτοιο περιστατικό
Υπήρχε παλαιότερα στο χωριό ο θεσμός της προίκας;
Ναι
Η προικοδοσία γινόταν προφορικά ή με προικοσύμφωνα; Πως ελέγοντο τα προικοσύμφωνα;
Προφορικά.
Εκτός απο τα είδη οικοσυσκευής και το ρουχισμό τι άλλο έπαιρνε συνήθως ένα κορίτσι ως προίκα; -Χρήματα; Πόσα περίπου;
Ναι-300 λίρες
Σπίτι; Επιπλωμένο;
Ναι
Που; Στο χωριό; Σε κάποια γειτονική πόλη;
Στο χωριό
Χωράφια;
Ναι
Δέντρα; ζωα; καϊκια;
Ναι
Όλα τα κορίτσια μιας οικογένειας έπαιρναν την ίδια προίκα; Μήπως κάποιο απο αυτά (λ.χ η πρωτότοκη) έπαιρνε κατ έθιμο μεγαλύτερο μερίδιο;
Έπαιρναν την ίδια προίκα.
Μήπως κάποιο απο τα κορίτσια της οικογένειας έπαιρνε προίκα ολόκληρη την πατρική περιουσία, ανεξάρτητας απο την ύπαρξη αλλων παιδιών, αγοριών ή κοριτσιών;
Όχι
Μήπως η προίκα της μητέρας ( σπίτι, χρήματα ή άλλα αγαθα) μεταβιβαζόταν ως προίκα στις κόρες της; Στην περίπτωση αυτή, αν μια γυναίκα αποκτούσε μόνο γιους, σε ποιον μεταβιβαζόταν η προίκα της;
Όχι
Εκτός απο τον πατέρα είχαν μήπως και οι αδελφοί υποχρέωση να συνεισφέρουν στην προίκιση των κοριτσιών της οικογένειας; Μήπως αυτό συνέβαινε μόνο στις περιπτώσεις θανάτου του πατέρα;
Είχαν υποχρέωση και οι αδελφοί.
Μια γυναίκα που έπαιρνε προίκα, είχε δικαίωμα να ζητήσει και κληρονομικό μερίδιο;
Ήταν στην κρίση του πατέρα.
Αν μια παντρεμένη γυναίκα πέθαινε άτεκνη, η προίκα της επιστρεφόταν στην οικογένειά της ή παρέμενε στον άνδρα της;
Δεν συνέβει τέτοιο περιστατικό.
Μήπως στα μέρη σας υπήρχε η συνήθεια ο γαμπρός να δίνει ζώα ή αλλά πράγματα στον πεθερό πρίν απο το γάμο; Πως λεγόταν η προσφορά αυτή;
Όχι
Πως γινόταν η μεταβίβαση της πατρικής περιουσίας στα αγόρια της οικογένειας; Πότε, με άλλα λόγια, τα αγόρια της οικογένειας έπαιρναν το μερίδιο που τους αναλογούσε; Κατά τη στιγμή του γάμου τους; Υστερα απο το θάνατο του πατέρα; Ύστερα απο το θάνατο και τ
Ανάλογα με τις περιστάσεις. Αμέσως μετά το γάμο ένα μερίδιο και όποιος έμενε με το πατέρα έπαιρνε το μερίδιο του πατέρα.
Ολα τα αγόρια της οικογένειας κληρονομούσαν ίσα μερίδια ή μήπως κάποιο απο αυτά, π.χ ο πρωτότοκος ή ο υστερότοκος κληρονομούσε μεγαλύτερο μερίδιο της πατρικής περιουσίας;
Ο τελευταίος έπαιρνε το μερίδιο του πατέρα.
Το μερίδιο που έπαιρναν τα κορίτσια της οικογένειας (είτε ως προίκα είτε ως κληρονομική μερίδα) ήταν ίσο, μικρότερο ή μεγαλύτερο απο το μερίδιο που έπαιρναν τα αγόρια;
Τα κορίτσια έπαιρνα μικρότερο μερίδιο
Η μεταβίβαση της περιουσίας γινόταν συνήθως προφορικά ή με διαθήκη;
Προφορικά κατ'αρχή και προ του θανάτου του πατέρα με διαθήκη.
Μήπως το μοίρασμα της κληρονομιάς γινόταν με λαχνό; Σε ποιες περιπτώσεις ίσχυε αυτός ο τρόπς και μεταξύ ποιων συγγενών γινόταν το μοίρασμα;
Όχι
Αν πέθαινε πρώτα ο σύζυγος, τι μερίδιο της περιουσίας αναλογούσε στη γυναίκα, στην περίπτωση που υπήρχαν παιδιά απο το γάμο;
Ότι όριζε η διαθήκη του άνδρα της
Αν δεν υπήρχαν παιδιά, εκτός απο τη γυναίκα, ποιοι άλλοι είχαν κληρονομικά δικαιώματα και σε ποιες περιπτώσεις;
Ο πεθερός της Νϋφης.
Αν κάποιος αποκτούσε μόνο κόρες, όταν πέθαινε τον κληρονομούσαν οι κόρες του ή οι αδελφοί του;
Οι κόρες του
Ένα παιδί μπορούσε να κληρονομήσει τον αδελφό του πατέρα του, στην περίπτωση που αυτός δεν είχε παιδιά; Συνέβαινε το ίδιο και με τον αδελφό της μητέρας του;
Εάν υπήρχε διαθήκη.
Σε ποιες περιπτώσεις ένα ζευγάρι αποφάσιζε να υιοθετήσει ένα παιδί; Αν δεν είχε καθόλου πιαδιά ή αν είχε μόνο κορίτσια;
Αν δεν είχε καθόλου παιδί.
Ποια παιδιά προτιμούσαν σ αυτές τις περιπτώσεις; Παιδιά αδελφών; Μακρινών συγγενών; ορφανά;
Συγγενών
Τι κληρονομικά δικαιώματα είχε ένα υιοθετημένο παιδί;
Όλα
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA