Look inside pdfβλέφαρο
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
βλέφαρο
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Ουδέτερο
Τυπολογία
βλέφαρο τό, βλέφαρον Πόντ. βλέφαρο κοιν. βλέφαρου βόρ. ἰδιώμ. γλέφαρον Κύπρ. Πόντ. γλέφαρο πολλαχ. γλέφαρου πολλαχ. βορ. ἰδιωμ. gλέφαρο Μέγαρ. gλέφαρου Μακεδ. Σάμ. gλιˬέφαρου Μακεδ. bλέφαρο Εὔβ. (Κάρυστ. Πλατανιστ.) bλέφαρου Θεσσ. φλέβαρο Ἀθῆν. (παλαιότ.) γλέφαρους ὁ, Θρᾴκ. (Αἶν. Μάδυτ. Μαρών.) Μακεδ. (Σέρρ. Χαλκιδ.) κ.ἀ. gλέφαρους Θεσσ. Σάμ. ἀγλέφαρους Εὔβ. (Ἄκρ. Ψαχν.) Μακεδ. (Χαλκιδ.) ἀgλέφαρους Θεσσ. ἀγκλιˬέφαρους Μακεδ. (Ἀρν.) ἀγκρέφαλους Μακεδ. (Χαλκιδ.) κλέφαρος Μέγαρ. ἀbλέφαρος Εὔβ. (Αὐλωνάρ.)
Χρονολόγηση
Αρχαίο
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ ἀρχ. οὐσ. βλέφαρον, παρ’ ὃ καὶ Δωρ. γλέφαρον. Διὰ τὸ γλέφαρο, bλέφαρο ἰδ. γράμμα β5α καὶ 4.
Σημασιολογία
1) Δερματομυώδης πτυχὴ ἀποτελοῦσα κινητὸν παραπέτασμα πρόσθεν τοῦ βολβοῦ τοῦ ὀφθαλμοῦ κοιν. καὶ Πόντ.: Ποίημ. Ἔχω τὰ μάτιˬα ὁλάνοιχτα καὶ δὲ σὲ βλέπ’ ὁ μαῦρος, μοῦ κόψανε τὰ βλέφαρα ἐψὲς μὲ τὸ μαχαίρι καὶ μοῦ τὰ σκοτιδιˬάσανε μὲ σίδερο ἀναμμένο ΑΒαλαωρ. Ἔργ. 2, 107. β) Μεταφ. ἡ ἔκφρασις τῶν ὀφθαλμῶν Κέρκ.: Κατάλαβα τὴν ὄρεξί του ἀπὸ τὸ βλέφαρό του. 2) Συνεκδ. τὸ μέτωπον Ἀθῆν. (παλαιότ.) Εὔβ. (Ἄκρ. Αὐλωνάρ. Κάρυστ. Κουρ. Ὄρ. Στρόπον.) Ἤπ. Θεσσ. (Ἁλμυρ. Ζαγορ. Ὄλυμπ. κ.ἀ.) Θρᾴκ. (Αἶν. Μάδυτ. Μαρών.) Ἴμβρ. Μακεδ. (Ἀρν. Βελβ. Θεσσαλον. Σέρρ. Χαλκιδ. κ.ἀ.) Μέγαρ. Σκῦρ. Στερελλ. (Ἀράχ. Εὐρυταν.) κ.ἀ.: Φύτρουσι ἕνα κέρατου ’ς τοὺ γλέφαρου τ᾿ ἀπ’ πάν’ ἀπ᾽ τοὺ φρύ’ τ᾽ (ἐκ παραμυθ.) Αἶν. || Φρ. τό ’χου γυˬαλὶ ἢ παστρικὸ τοὺ γλέφαρου μ᾿ (δὲν δύναται κἀνεὶς νὰ μὲ ψέξῃ διὰ κακὴν πρᾶξιν) Ἀράχ. Τοὺ γλέφαρου μ’ εἶνι παστρικὸ (συνών. τῇ προηγουμένῃ) 'Ιμβρ. ᾽Ε’ τ᾽ ἀστέρ’ ’ς τοὺ γλέφαρου (εἶναι εὐδιάκριτος) Ἁλμυρ. ‖ ᾌσμ. Ἔχει τοὺ γλέφαρου πλατὺ ǀ σὰν ἕνα Τούρκικου χαρτὶ Χαλκιδ. 3) Ἡ κορυφὴ τῆς κεφαλῆς Σάμ. 4) Τὸ λίθινον ἐπιστύλιον θύρας ἢ παραθύρου Πελοπν. (Λακων. κ.ἀ.) Ἡ λ. ὑπὸ τὸν τύπ. Γλέφαρο καὶ ὡς τοπων. Νάξ. (Φιλότ.)
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
