Look inside pdfἀνέβασμα
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀνέβασμα
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Ουδέτερο
Τυπολογία
ἀνέβασμα τό, ἀνέβαγμαν Πόντ.(Κερασ.) ἀνήβαγμαν Πόντ. (Κερασ.) ἀνέβασμα κοιν. καὶ Πόντ. (Οἰν.) ἀνέβασμαν Πόντ. (Κερασ. Οἰν.) ἀνἠβασμα Κυδων. ἀνήβασμαν Ποντ (Κερασ. Σάντ. Τραπ. Χαλδ.) ἀνήασμα Μεγίστ. ᾽νέβασμα Ρόδ. ’νήβασμα Σύμ.
Ετυμολογία
᾿Εκ τοῦ ρ. ἀνεβάζω. Πβ. καὶ μεσν. ἀνάβασμα. Ὁ τύπ. ἀνέβασμα καὶ παρὰ Βλάχ. Τὸ ἀνήβασμα καὶ παρὰ Γερμ.
Σημασιολογία
1) Τὸ νὰ ἀναβιβάσῃ τις πρᾶγμά τι. εἰς ἓν μέρος κοιν. : Τὸ ἀνέβασμα τῆς κάσσας ᾽ς τό βαπώρι. Το ἀνέβασμα τῶν ἐπίπλων ᾽ς τ᾽ ἀπάνω πάτωμα. 2) ᾿Ανάβασις, ἄνοδος σύνηθ: Τ᾿ ἀνέβασμα ’ς τὴν κορυφὴ τοῦ βουνοῦ. Κουράζομαι ᾽ς τ᾽ ἀνέβασμα τῆς σκάλας. Τὸ ἄλογο δυσκολεύεται πεˬὸ πολύ ᾽ς τ᾿ ἀνέβασμα παρὰ ᾿ς τὸ κατέβασμα. ǁ Φρ. Κρῖμα ᾿ς τ᾿ ἀνεβάσμα τα καὶ ’ς τὰ κατεβάσματα. (ἐπὶ κόπων ἀτελεσφορήτων) σύνηθ. Πρῶτο ἀνέβασμα (κατασκευὴ πίθου μέχρι τοῦ μέσου ὕψους), δεύτερο ἀνέβασμα (προέκτασις πίθου μέχρι πέρατος) Σίφν. β) Ὁδὸς ἢ τόπος ἀνωφερὴς Μῆλ. κ. ἀ.-Λεξ. Δημητρ. : Ἕν’ ἀνέβασμα θὰ περάσῃς κι’ ἔπειτα εἶν᾽ ὅλο κατήφορος Λεξ. Δημητρ. Ἡ σημ. καὶ παρὰ Γερμ. γ) Μέρος διὰ τοῦ ὁποίου δύναταί τις νὰ ἀναβῇ Πελοπν. (᾿Αρκαδ.)-Λεξ. Πρω. : Ἐδῶ εἶναι ἀνέβασμα ᾿Αρκαδ. Ἀνέβασμα γιˬὰ τὸ βουνὸ Λεξ. Πρω. 3) Αὔξησις τῆς ἀξίας πράγματός τινος, ὑπερτίμησις Ζάκ. Σῦρ. κ.ἀ. : Τὸ ἀνέβασμα τῆς ζάχαρης-τοῦ νοικιˬοῦ-τοῦ ψωμιˬοῦ κττ. Συνών. ἀβγάτισι 2, ἀβγάτισμα 2, ἀβγάτωμα. 4) Τὸ φούσκωμα τῆς ζύμης Πόντ. (Κερασ. Οἰν Σάντ. Τραπ. Χαλδ.)-Λεξ. Αἰν Δημητρ.: Κόπηκε τ᾽ ἀνέβασμα τοῦ ψωμιˬοῦ Λεξ. Δημητρ. Τῆ ζουμαρί’ τ’ ἀνήβασμαν Χαλδ. 5) Δυσκολία εἰς τὴν ἀναπνοήν, δύσπνοια, ἆσθμα Πελοπν. (Κορινθ. Λακων.)-Λεξ. Δημητρ.: Ἔτρεξα γρήγορα ᾿ς τὸν ἀνήφορο καὶ μ᾿ ἔπιˬασ’ ἕν᾿ ἀνέβασμα Λακων. Τὸν ἄρρωστο τὸν ἔπιασε ἀνέβασμα, δὲν πάει καλὰ Κορινθ. Ὑποφέρει ἀπὸ ἀνέβασμα Λεξ. Δημητρ. Συνων ἰδ. ἐν λ. ἀνέβασι 3. Πβ. ἀνέβα, ἀνέβασι, ἀνεβασιˬά.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
