Look inside pdfἀνεμοδούρα
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀνεμοδούρα
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θηλυκό
Τυπολογία
ἀνεμοδούρα ἡ, πολλαχ. ἀνιμουδούρα Ἤπ. (Ζαγόρ. κ. ἀ.) Θεσσ. Θρᾴκ. (Αἶν.) Μακεδ. (Καταφύγ. Σισάν.) Σάμ. Στερελλ.(Λεπεν.) ἀνεμεδούρα Πελοπν. (Βούρβουρ.) ἀνιμιδούρα Στερελλ (Αἰτωλ.) ἀνεμοτούρα Λεξ. Γαζ. (λ. ἀνεμοστρεφὴς) ἀνιμουτούρα Μακεδ. (Σιάτ.)
Ετυμολογία
᾿Εκ τοῦ οὐσ. ἀνεμοδούρι κατὰ τύπ. μεγεθυντικόν.
Σημασιολογία
1) Ταινία ἀναρτωμένη ἐπὶ τῆς κορυφῆς τῶν οἰκοδομῶν πρὸς δήλωσιν τῆς πνοῆς τοῦ ἀνέμου πολλαχ.: Φρ. Γυρίζει σὰν ἀνεμοδούρα ἢ σὰν τὴν ἀνεμοδούρα (ἐπὶ τοῦ ἀνησύχου καὶ ἀεικινήτου ἢ ἐπὶ τοῦ ἀσκόπως περιφερομένου ἢ ἐπὶ τοῦ εὐμεταβλήτου καὶ ἀσταθοῦς. Πβ. Δίων. 74,397R «ὥσπερ γὰρ αἱ τὸν ἄνεμον σημαίνουσαι ταινίαι κατὰ τὴν στάσιν ἀεὶ τοῦ πνεύματος αἰωροῦνται, νυνὶ μὲν οὕτω, πάλιν δ᾽ ἐπὶ θἄτερα, τὸν αὐτὸν τρόπον ἡ τῶν φαύλων διάνοια πρὸς πᾶσαν φορὰν οὕτως ἔχει») πολλαχ. Συνών ἀνεμοδείχτης, ἀνεμοδούρι 1, ἀνεμολόγος 1, ἀνεμούρι. 2) Τὸ ταλασιουργικόν ὄργανον ἀνέμη Θρᾴκ. (Αἶν.) Μακεδ. (Καταφύγ. Σισάν.) Στερελλ. (Αἰτωλ.)-Λεξ. Περίδ. Ἤπιτ Βλαστ. : ’Ρχέτι γυρ’βουλιˬά σὰν ἀνιμιδούρα (᾿ρχέτι= ἔρχεται) Αἰτωλ. Συνών. ἰδ. ἐν λ. ἀνέμι 1. 3) Μηχανὴ διὰ τῆς ὁποίας ἐκκοκκίζουν τὸν βάμβακα πολλαχ : Περνῶ τὸ βαμπάκι ἀπὸ τὴν ἀνεμοδούρα Βούρβουρ. Κάθισα ᾽ς τὴν ἀνεμοδούρα νὰ βγάλω βαμπάκι ΑΚαρκαβίτσ. ἐν Ἠμερολ. Μ. Ἑλλάδ. 1922 σ. 350 ǁ Φρ. Τὰ πόδιˬα του πάν σὰν ἀνεμοδοὑρα (τρέχει ταχέως) Πελοπν. (Τρίκκ.) ’Ανεμοδούρα πάει ἡ γλῶσσα τον (ἐπὶ φλυάρου) Πελοπν. (Σουδεν.) ǁ ᾎσμ. Τρίζ’ ἣ ἀνεμοδούρα σου καὶ πάει σὰν τ’ ἀηˬδόνι Πελοπν. Συνών. μαγγάνι, μάγγανο. 4) Ἄθυρμα παιδικὸν περιστρεφόμενον ὑπὸ τοῦ ἀνέμου Μακεδ. (Σιάτ.) Προπ (Ἀρτάκ.) 5) Βιαία τοῦ ἀνέμου πνοή, ἀνεμοστρόβιλος Ἤπ. Κῶς Πελοπν. (Μαντίν.) Στερελλ (Λεπεν.): Ἔχουμ᾿ ἀνιμουδούρα σήμιρα, κἀνεὶς δὲν κουτἀει νὰ ξιμ’τίσ’ Λεπεν. Συνών. ἰδ. ἐν λ. ἀνεμικὸς Β 1. Πβ. ἀερικὸ 2, φυσούρα. 6) Ὁ ὑπὸ τοῦ ἀνέμου προσβαλλόμενος τόπος Λεξ. Δημητρ.: Σὲ τέτο͜ια ἀνεμοδούρα πῆγε κ᾿ ἔχτισε σπίτι.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
