γιˬαραντίζω

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

γιˬαραντίζω

Τύπος

Λήμμα

Μέρος του λόγου

Ρήμα

Τυπολογία

γιˬαραντίζω (Ι) Πελοπν. (Δημητσάν. κ.ἀ.) γιˬαραdίζω Θρᾴκ. (Κόσμ. Μάδυτ. Τσακίλ.) γιˬαραdίζου Ἴμβρ. Λέσβ. (Πάμφιλ.) Μ. Ἀσία (Κυδων.) Σάμ. γιˬαρατίζω Κάρπ. (Μεσοχώρ.) Κάσ. Κύπρ. Μεγίστ. Ρόδ. γεραdίζω Κρήτ. γιραdίζω Κρήτ.

Ετυμολογία

Ἐκ τοῦ Τουρκ. yaramak = εἶμαι ὠφέλιμος, ἀξίζω, ὑπηρετῶ.

Σημασιολογία

1) Ὠφελῶ, χρησιμεύω Θρᾴκ. (Κόσμ. Μάδυτ Τσακίλ.) Ἴμβρ. Κάσ. Κρήτ. Κύπρ. Λέσβ. (Πάμφιλ.) Μεγίστ. Μ. Ἀσία (Κυδων.) Ρόδ.: Γέρασις τσὶ δὲ γιˬαραdί’ς πλιˬὰ Κυδων. Τὸ ξύλον τοῦτο ᾽ὲγ-γιˬαρατίζει Κύπρ. Τὸ γιˬατρ’κό, ποὺ μ᾿ ἔδουσις, δὲ μὲ γιˬαράd’σι Πάμφιλ. Οὕλα τὰ γιˬατρικὰ τὰ δουκίμασα κὶ κανένα δὲ γιˬαράd’σι Ἴμβρ. ᾽Αφοῦ ’ὲγ-γιˬαρατίζω τίποτα πιόν, νὰ μὲ γώκῃς μιὰβ-βίτσαν νὰ κάτσω κε͜ιὰ ’ς τὴμ πόρταν νὰ ’παντῶ τὲς ποῦλ-λες (γώκῃς = δώκῃς, δώσης, ποῦλ-λες = ὄρνιθες) Ρόδ. Τὸ ἀστάρι τοῦ καπότου σου ’ὲγ-γιαρατίζει, θέλει πουμπούλι (ἀστάρι = φόδρα, πουμπούλι = συμπλήρωμα) αὐτόθ. Δὲ σὲ γιˬαράd’σε ἡ παdρειὰ Τσακίλ. Ἐγιˬαράτ’σε μὲ τὸ γιˬατρικὸ Μεγίστ. || ᾎσμ. Τὰ κανόνιˬα τους ἐβάλ-λου καὶ ’ς τὶς τάπιˬες των τὰ βάλ-λου τοῦ Μιˬαούλη τὶς χαρίζου, γιὰ bουρλότα γιˬαρατίζου Κάσ. Συνών. γιˬαραεύω (ΙΙ). β) Ἀξίζω Ἴμβρ. Κάρπ. (Μεσοχώρ.) Κάσ. Κρήτ. Λέσβ. (Πάμφιλ.) Μ. Ἀσία (Κυδων.) Σάμ.: Ἡ κόρη αὐτὴ τοῦ γιˬαρατίζει Μεσοχώρ. Αὐτὸ τὸ πρᾶμα δὲ γιˬαραdίζ’ τίπουτα Πάμφιλ. Οἱ γ-ἐλιˬὲς φέτου δὲ γιˬαραdίζιν Πάμφιλ Αὐτὸ τὸ τσικούρ’ δὲ γιˬαραdί’ τίπουτα Κυδων. Κρῖμα ζ-dοὺ κόπου μ᾿, δὲ γιˬαράd’σι πέdι παρᾶδις (ἐνν. τὸ ἔργον μου) Ἴμβρ. Δὲ σοῦ γεραdίζει αὐτὴ ἡ κοπελιὰ νὰ τὴ bάρῃς Κρήτ. Συνών. γιˬαρανεύω (Ι). 2) Εὐδοκιμῶ, εὐεκτῶ Κρήτ. (Ἀχεντρ.) Κύπρ. Πελοπν (Δημητσάν. κ.ἀ.) Νὰ ἰδοῦμε πῶς θὰ γιαραντίσῃ ὁ φίλος Δημητσάν. Ἐγὼ ’ὲγ-γιˬαρατίζω Κύπρ. Μωρέ, βγάλε μου κ’ ἕνα ὀζῶ νὰ γιραdίζῃ· σαφὶ γροdόζουλα θὰ μοῦ φορτώσῃς; (ὀζῶ = ζῷον, σαφὶ = ἐντελῶς, γροdόζουλο = γηρασμένον ζῷον) Ἀχεντρ.

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/