Look inside pdfἀρχίζω
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀρχίζω
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ρήμα
Τυπολογία
ἀρχίζω κοιν. καὶ Πόντ. (Κερασ.) ἀρχίζου βόρ. ἰδιώμ. ἀρκίζω Θρᾴκ. Ἰκαρ. Κύπρ. Χίος (Μεστ. Πυργ.) κ.ἀ. ἀρσίζω Πόντ. (Χαλδ.) ἀρσίζω Κάλυμν. ἀρχῶ Κέρκ. Νάξ. (Ἀπύρανθ. κ.ἀ.) Πελοπν. ἀρχάω Κέρκ. ἀρσῶ Μεγίστ. Μετοχ. ἀρχιˬῶντας Σῦρ.
Ετυμολογία
Τὸ μεσν. ἀρχίζω.
Σημασιολογία
1) κάμνω ἀρχήν, ἔναρξιν, ἄρχομαι ἔνθ᾿ ἀν.: Ἀρχίζω τὴ δουλε͜ιὰ - τὸ γράψιμο - τὸ διˬάβασμα- τὸ ἐργόχειρο - τὴν κάλτσα κττ. Ἀρχίζω νὰ γελῶ - νὰ γράφω - νὰ νυστάζω - νὰ τρώγω κττ. Ἀρχίζω ἀπὸ τὴν ἀρχὴ -ἀπὸ τὴ μέση -ἀπὸ τὸ τέλος κττ. Ἄρχισε τοῖς ζήλε͜ιες - τοὶς πονηρίες - τὰ μαλώματα κττ. κοιν. Ἄρχιξε κ᾿ ἐφώναζε Κρήτ. Ἤρχιξε κ᾿ ἤκλαιε αὐτόθ. || Φρ. Τὸν ἄρχισε ᾿ς τὸ ξύλο ἢ ᾿ς τὰ χαστούκιˬα (ἤρχισε νὰ τὸν δέρνῃ). Ἄρχισε τὰ δικά του (τὰς ἐπιμέμπτους ἐνεργείας καὶ πράξεις) κοιν. || Παροιμ. Αὐτὸς θέλει ἕναν παρᾶ ν᾿ ἀρχίσῃ κ᾿ ἑκατὸν νὰ τελε͜ιώσῃ (ἐπὶ ἐκείνου ὅστις δυσκολεύεται μὲν ν᾿ ἀρχίσῃ, ἀλλ᾿ ἅμα ἀρχίσῃ δὲν τελειώνει. Πβ. ἀρχ. «Ἀράβιος αὐλητὴς ὀβολοῦ ἀρχόμενος καὶ δραχμῆς καταπαυόμενος») Σῦρ. Ἀκόμα δὲν ἀρχίσαμε, αὔριο πόσες ἔχουμε (ἐπὶ ὀκνηροῦ ὁ ὁποῖος μόλις ἀρχίσῃ τι ἀδημονεῖ νὰ φθάσῃ εἰς τὸ τέλος) Θρᾴκ. (Αὐδήμ.) || ᾌσμ. Κιˬ ἀρχεῖ νἀ παρατραουδῇ κιˬ ἀρχεῖ νὰ παραψάλλῃ Ἀπύρανθ. Κ᾿ ἐκεῖ πρὸς τσοὶ βαθε͜ιὲς αὐγὲς δυ᾿ ὧρες νὰ ξημερώσῃ ᾿ρχίσεν ἡ κόρη κ᾿ ἤκλαιἷε καὶ βαρυˬαναστενάζει αὐτόθ. Παίρνει ὁ μακρὺς τὴν ὄμορφη καὶ ᾿ς τὸ καράβι πάει ἀρχεῖ νὰ τὴ τζιbοφιλῇ καὶ νὰ τὴ βυζοπιάνῃ αὐτόθ. Ἀφίν᾿ ὁ νεˬὸς τ᾿ ἀλάτρεμα κιˬ ἀρχάει τὸ μοιρολόγι Κέρκ. Τσαὶ μέσα τὴ βαθε͜ιὰν αὐγὴ ἀρσεῖ τσαὶ μετανο͜ιώνει, ἀρσεῖ τσαὶ μετανο͜ιώνει, κλαίει νεὸς τσαὶ δὲ μορώνει Μεγίστ. Καὶ ἀπροσ : Ἀρχίζει νὰ βρέχῃ - νὰ καλωσυνεύῃ -νὰ νυχτώνῃ-νὰ ξημερώνῃ κττ. κοιν. Ἄρχιξε κ᾿ ἔβρεχε Κρήτ. Καὶ ἀμτβ.: Ἄρχισε ἡ βροχὴ - ὁ ἀέρας - τὸ κούνημα - ἡ τρικυμία κττ. Ἄρχισαν τὰ γεράματα - τὰ μαλώματα κττ. κοιν. Συνών. ἰδ. ἐν λ. ἀρχάζω . 2) Ἔχω ἀρχὴν κοιν.: Τὸ βιβλίο ἀρχίζει καλά.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
