Look inside pdfἀντιμάμαλο
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀντιμάμαλο
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Ουδέτερο
Τυπολογία
ἀντιμάμαλο τό, Ἤπ. Κάρπ. Κάσ. Κίμωλ. Μεγίστ. Πειρ. Πελοπν. (Λακων.) Σαλαμ. Τῆλ. Χίος (Καρδάμ. κ. ἀ.) ἀdιμάμαλο Ἄνδρ. Κάλυμν. Κέρκ. Κεφαλλ. Κρήτ. Κύθηρ. Κύθν. Λευκ. ἀdιμάμ-μαλον Σύμ. ἀd᾽μάμαλο Πάρ. (Λεῦκ.) ἀdιμάμαλος ὁ, Μῆλ. Σέριφ. Σῦρ (Γαλισ.)
Ετυμολογία
᾿Εκ τῆς προθ. ἀντὶ καὶ τοῦ οὐσ. μάμαλο.
Σημασιολογία
1) Τὸ παλινδρομοῦν κῦμα, ἰδίᾳ κατὰ τὰς βραχώδεις ἀκτὰς Κέρκ. Κεφαλλ. Κίμωλ. Κρήτ. Κύθν. Σαλαμ. Σέριφ.: Φρ. Βρῆκε τὸν ἀντιμάμαλό του (τὸν ἀντίπαλον, τὸν ἀνταγωνιστὴν του) Μῆλ. β) Ὁ παρὰ τὴν ἀκτὴν ἥσυχος σάλος τῶν κυμάτων Λευκ 2) Θαλασσοταραχὴ προερχομένη ἐκ συγκρούσεως κυμάτων ἀντιθέτου φορᾶς Ἄνδρ. Κάλυμν. Κάρπ. Κάσ. Κρήτ. Κύθηρ. Πάρ. (Λεῦκ.) Πειρ. Σύμ. Χίος : Μᾶς ἔπιˬασε ἔνα ἀντιμάμαλο ποῦ δὲ σταυρώσαμε ψάρι Πειρ. Μ’ ἤbτσαε τὸ ἀντιμάμαλο (μ᾽ ἔπιασε κτλ.) Κάρπ. Τὰ βράχιˬα καὶ τὸ ἀντιμάμαλο νὰ σὲ φάνε! (ἀρὰ) Χίος «Πρὸς ἐπιτυχίαν τοῦ κυνηγίου τῶν ἀγριοπεριστεριῶν ἀπαιτεῖται . . . οὐδὲ τὸ ἐλάχιστον ἀντιμάμαλον νὰ ὑπάρχῃ» (Κυθηρ. ’Επετ. 1, 427). β) Μεταφ. δυσκολία, περιπέτεια, περισπασμὸς Κεφαλλ. Σύμ. Χίος (Καρδάμ.): Δὲ μὲ δοικᾶνε τὰ δικά μου βάσανα, παρὰ θά ’χω καὶ τὰ δικά σου ἀdιμάμαλα Κεφαλλ. Τώρα νὰ περάσῃ τὸ ἀdιμάμαλο (νὰ παρέλθουν αἱ δύσκολοι περιστάσεις) αὐτόθ. || Φρ. Ἔπεσα ’ς τ’ ἀντιμάμαλο (εἰς τὸ ἀδιέξοδον) Καρδάμ. || Παροιμ. Ἐπάνω ᾽ς τ᾿ ἀdιμάμμαλον ἦβγεν τὸ καλαγκάτ-τιν (ἐπὶ δυστυχῆματος συμβάντος εἰς δυσκόλους περιστάσεις) Σύμ. 3) Σίφων ἀτμοσφαιρικὸς ἐν τῇ ξηρᾷ Σῦρ. (Γαλισ.) 4) Τὸ παρὰ τὴν βραχώδη ἀκτὴν ἀνευρισκόμενον λεπτότατον ἅλας Πελοπν. (Λακων.) β) Συνεκδ. λεπτοτάτη κόνις καὶ ἡ ἀποτριβόμένη ἀπὸ τῶν τοίχων ἄσβεστος Πελοπν. (Λακων.) 5) Ἡ ἀντίστασις τὴν ὁποίαν προβάλλει τις στηριζόμενος κάπου, μετὰ τοῦ ρ. βάλλω Κρήτ.: Ἐπίλωθέ με αὐτὸς νὰ μὲ ρίξῃ, μὰ ’γὼ ἤβαλα ἀdιμάμαλο μὲ τὴ χέρα μου ’ς τὸ dοῖχο. Μὴ βάνῃς ἀdιμάμαλο νὰ δῇς πότε σὲ ρίχτω ᾿γὼ κάτω! Ἡ λ. ὑπὸ τὸν τύπ. Ἀdιμάμαλα τά, τοπων. Κρήτ. (Σητ.)
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
