Look inside pdfγιˬορτινὸς
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
γιˬορτινὸς
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Επίθετο
Τυπολογία
γιˬορτινὸς ἐπίθ. σύνηθ. γιˬουρτινὸς Στερελλ. (Ἅγιος Κωνσταντ.) γιˬουρτ’νὸς βόρ. ἰδιώμ.
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ οὐσ. γιορτὴ καὶ τῆς παραγωγ. καταλ. -ινός.
Σημασιολογία
Ὁ εἰς ἑορτἡν ἀνήκων ἡ ἀναφερόμενος ἑορτάσιμος, ἑορταστικὸς σύνηθ.: Γιˬορτινὴ μέρα-φορεσιˬά. Γιˬορτινὰ ροῦχα-φορέματα σύνηθ. Ἔβαλε τὴ γιˬορτινή του τὴ φωνὴ (εἰρων., τὴν ὡραιοτέραν φωνήν του, τὴν καλή του) Πελοπν. (Ἀρκαδ.) Πουδιˬὰ β’λουδένιˬα, κό’ν’, γιˬουρτινὴ Στερελλ. (Ἅγιος Κωνσταντ.) Δὲν ἔπαυε ’ς τοὺς δρόμους ἡ γιˬορτινὴ ἀλαλαγὴ Γ. Βλαχογιάνν. εἰς Προπύλ., 1, 241. Τριγύριζαν τώρα ’ς τὰ δυˬὸ σαλόνιˬα καὶ ’ς τὸ διάδρομο μὲ φορέματα γιˬορτινὰ Γ. Ξενόπ., Ἀφροδ., 263 || ᾊσμ. Γιˬαννάκη, τί τὰ φόρεσες τὰ γιˬορτινά σου ροῦχα, τὴν κόκκινη τὴ φέρμελη, τὸ πράσινο ταμπάρο; (φέρμελη=εἶδος ἀνδρικοῦ γελέκου. ταμπάρο=εἶδος ἐπανωφορίου ἀχειριδώτου) Πελοπν. (Δίβρ.) Θὰ στείλω βάγιˬα τῶν Βαγιˬῶν, λαλούδιˬα τοῦ Λαζάρου, καὶ τὸ Μεγάλο Σάββατο τὰ γιˬορτινά σου ροῦχα (μοιρολ.) Πελοπν. (Σκορτσιν.) β) Θηλ. ὡς οὐσ., νοουμένης τῆς λ. ἡμέρα, ἑορτάσιμος ἡμέρα, ἡ ἑορτἡ Κεφαλλ. γ) Οὐδ. πληθ. ὡς οὐσ., νοουμένου τοῦ οὐσ. φορέματα, ροῦχα, ἡ ἑορτάσιμος ἐνδυμασία σύνηθ.: Ἔβαλε-εφορε σε-ἦρθε (μὲ) τὰ γιˬορτινά του. Βάζω τὰ γιˬορτινά μου σύνηθ. Χόριβαν οἱ τσοῦπις μὶ τὰ γιˬουρτ’νά τ’ς κὶ τὰ φλωριˬὰ ἀρμαθιˬὲς ’ς τοὺ λιμό τ’ς Στερελλ. (Παρνασσ.) Ν-dυμένοι ’ς τὰ γιˬορτινά των ἐχορεύγασι μ-πάρα πολ-λὺν ὡραῖα Χίος || Ποιήμ. Κάθε λεβέντης, κάθε ταίρι τὰ γιˬορτινὰ λαμπροφοροῦνε καὶ μὲ λαμπάδ’ ἄσπρη ’ς τὸ χέρι Χριστὸς ἀνέστη ὅλοι ἀκοῦνε Φ. Πανᾶ, Λυρικ., 405. Κανεὶς διˬαβάτης δὲν περνᾷ, κἀνέν’ αὐτὴ δὲν καρτερεῖ, ποὺ ’ς τὰ μπαλκόνι ὀρθὴ φορεῖ τὸ γιˬορτινό της τὸ γκρενὰ Ζ. Παπαντων. εἰς Ἀνθολ. Η. Ἀποστολίδ., 336. 2) Ὁ ἑορτασίμως ἐνδεδυμένος πολλαχ.: Γιˬορτινὸ σὲ βλέπω σήμερα Κεφαλλ. κ.ἀ. || Ποίημ. Τριγύρω πᾶν οἱ ἄλλοι χωριˬανοί, φίλοι καὶ συμπεθέροι γιˬορτινοὶ κι ἀρματωμένοι Γ. Βλαχογιάνν., Λόγ. κι ἀντίλογ., 78.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
