Look inside pdfγιˬούλι
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
γιˬούλι
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Ουδέτερο
Τυπολογία
γιˬούλι τό, σύνηθ. γιˬού’ βόρ. ἰδιώμ. ἀγιˬούλι Ἤπ. Λευκ. (Φτερν.) -Α. Βαλαωρ. 2, 46 ἀγιˬού’ Θρᾴκ. (Αἶν.) Λευκ. (Ἀθάν.) Στερελλ. (᾽Αρτοτ.) γιˬούλιο Ζάκ. (Μαχαιρᾶδ. κ.ἀ.) Κεφαλλ. ἀγιˬούλιο Κεφαλλ. γκιˬούλιν Κύπρ. γκιˬούλι Κύπρ. gιˬου’ Ἴμβρ.
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ ἀρχ. οὐσ. ἴον καὶ τῆς ὑποκορ. καταλ. -ούλι.
Σημασιολογία
Ὁ τύπ. γιˬούλι ἐκ τοῦ ἰούλι μὲ ἀνάπτυξιν γ ἐκ συνιζήσεως τοῦ ἀρχικοῦ ι. Τὰ φυτά: 1) Ἴον τὸ εὔοσμον (Viola odorata) τῆς οἰκογ. τῶν Ἰωδῶν (Violaceae) σύνηθ.: Ποίημ. Ξύπνησε, ξύπνα, ἀγάπη μου, γλυκοχαράζει ἡ αὐγούλα, τὰ γιˬούλιˬα χύνουν εὔοσμη μαγευτικὴ πνοή ! Δ. Μαργαρ. εἰς ’Ανθολ. Η. Ἀποστολίδ., 229. Συνών. ἀγκίτσι, βιˬόλα 2, βιˬολέτα 2, γιˬουλιˬά, ἴτσι, μανουσάκι, μενεξές. 2) Ἴον τὸ τρίχρουν (Viola tricolora) τῆς οἰκογ. τῶν Ἰωδῶν (Violaceae). 3) Πελαργόνιον τὸ εὐοσμότατον (Pelargonium odoratissimum) τῆς οἰκογ. τῶν Γερανιδῶν (Geraniaceae ἣ Gruinales) Κύπρ. Πελοπν. (Ἑρμιόν.) Συνών. ἀρμπαρόρριζα 2, διὰ τὸ ὁπ. βλ. ἀρbαρόρριζα. 4) Ὑάκινθος ὁ ἀνατολικὸς (Hyacinthus orientalis) τῆς οἰκογ. τῶν Λειριιδῶν (Liliaceae) Π. Γενναδ., Φυτολογ. Λεξ., 972. Συνών ζουμπούλι. 5) Κυκλάμινον τὸ νεαπολιτανικὸν (Cyclamen neapolitanum) τῆς οἰκογ. τῶν Ἡρανθιδῶν (Prinulaceae) Στερελλ. (Σπάρτ.) Συνών. βιˬολετούλα, βουκάμενος, κυκλάμινον 1, πετρομάνουρο, σκυλλάκι, τρίμερο.6) Ὑπὸ τῆν κοινὴν ὀνομασία ἄγριˬο γιˬούλι τὰ φυτά: α) Κάτοπτρον τὸ κοινὸν (Specularia speculum) τῆς οἰκογ. τῶν Κωδωνανθῶν (Campanulaceae) Ζάκ. Θεσσ. (Καστράκ.) Κεφαλλ. -Π. Γεννάδ., 484 Δ. Δημάδ., Ζιζάν. Θεσσ. ἀγρ., 18, β) Χιτὼν ὁ λεπυρώδης (Tunica glumacea) τῆς οἰκογ. τῶν Καρυοφυλλιδῶν (Caryophyllaceae) Π. Γενναδ. Φυτολογ. Λεξ., 1034 Α. Μηλιαρ., 248. Συνών. ἀγριογαρίφαλο 2. γ) Κωδώνιον τὸ κλαδῶδες (Campanulla ramosissima) τῆς οἰκογ. τῶν Κωδωνανθῶν (Campanulaceae) Ζάκ. -Π. Γενναδ. Φυτολογ. Λεξ., 590.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
