γουργούρισμα

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

γουργούρισμα

Τύπος

Λήμμα

Μέρος του λόγου

Ουσιαστικό

Γένος

Ουδέτερο

Τυπολογία

γουργούρισμα τό, κοιν. καὶ Πόντ. γουργούρισμαν Πόντ. (Τραπ. κ.ἀ.) γουργούρ᾽σμα Ἤπ. (Κουκούλ. Πλατανοῦσ.) Μακεδ. (Δρυμ.) γουργούισμα Τσακων. (Πραστ.) γουργούλισμα Κρήτ. γουργού᾽σμα Λέσβ. ᾽ουργούρισμα Νάξ. (Ἀπύρανθ.) γοργόρισμαν Πόντ. (Κερασ. κ.ἀ.) κουρκούρισμαν Κύπρ. Πόντ. (Τραπ.) κουρκούλ-λισμαν Κύπρ.

Ετυμολογία

Ἐκ τοῦ ρ. γουργουρίζω.

Σημασιολογία

1) Γουργούρα 1, τὸ ὁπ. βλ., ἔνθα καὶ συνών. Πόντ. (Κερασ. Οἰν. Τραπ.) Τσακων. (Πραστ.) - Λεξ. Δημητρ.: Ἀρχίσανε πάλι τὰ γουργουρίσματα τῆς κοιλιˬᾶς κοιν. Ὤ, μάτι μὴ σὲ πιˬάσῃ, πεῖνα ποὺ τὴν ἔχεις! Μουρέ, μὰ εἶdα ᾽ουργούρισμα ᾽τονε ᾽φτὸ! Νάξ. (Ἀπύρανθ.) Τσὶ γουργούισμα ᾽ν᾽ ἔγκι μὲ τὰ φούκα ντι; (τὶ γουργούρισμα εἶναι αὐτὸ μὲ τὴν κοιλιά σου;) Πραστ 2) Γουργούρα 2, τὸ ὀπ. βλ., ἔνθα καὶ συνών. - Λεξ. Δημητρ. 3) Ὁ ἰδιάζων ἦχος ὁ παραγόμενος κατὰ τὴν πόσιν ὑγροῦ, τὸ κροτάλισμα ὑγροῦ ἐντὸς τοῦ στόματος Κρήτ. (Σητ.) - Λεξ. Δημητρ.: Πιˬέ, ἂν θὰ πιˬῇς κιˬ ἄσ᾽ τὸ γουργούρισμα ποὺ κάνει ὁ χοῖρος ᾽ς τ᾽ ἁπόπλυμα Σητ. Συνών. γουργούριση 2. 4) Ἡ φωνὴ τῆς ἄρρενος περιστερᾶς Τσακων. (Πραστ.) - Νεοελλ. Ἀνάλ. Παρνασσ. 1, σ. 377: Ὄ᾽σι νίου γουργούισμα, ἔγκι τὸ ἄκλερε τὸ πειστέι! (δὲν ἀκοῦς γουργούρισμα ποὺ ἔχει, αὐτὸ τὸ ἄκληρον, τὸ ἀναθεματισμένον περιστέρι!) Πραστ. Τὸ γουργούρισμα τῶν περιστερῶν εἶναι γρουσουζιˬὰ Νεοελλ. Ἀναλ. Παρνασσ., ἔνθ᾽ ἀν. 5) Ἡ φωνὴ ἄρρενος καμήλου κατὰ τὴν ἐποχὴν τοῦ ὀργασμοῦ Κύπρ. 6) Θόρυβος ὅμοιος πρὸς βορβορυγμὸν Κρήτ. - Ν. Ἑστ. 20 (1936), 1440, 21 (1937), 450: Τὸ γουργούρισμα τοῦ νεροῦ Κρήτ. Ἀκουόντανε τὰ γουργουρίσματα τῆς βρύσης Ν. Ἐστ. 20 (1936), 1440. Τὸ μακρόσυρτο γουργούρισμα ποὺ ἔκαναν οἱ σιδερένιοι κρίκοι κυλῶντας μέσ᾽ ἀπὸ τὰ ὄκκιˬα (= αἱ ἐπὶ τῆς πλώρης τοῦ πλοίου ὀπαί, δι᾽ ὧν διέρχονται αἱ ἁλύσεις τῆς ἀγκύρας) αὐτόθ. 21 (1937), 450.

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/