Look inside pdfγκίζα
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
γκίζα
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θυληκό
Τυπολογία
γκίζα ἡ, (Ι) Ἤπ. (’Αρτοπ. Βίτσ. Δερβίτσ. Δρόβιαν. Δωδών. Ἑλληνικ. Ζαγόρ. Κοκκιν. Κουκούλ. Λάκκα Σούλ. Μαργαρ. Μέγα Περιστ. Πάργ. Παραμυθ. Πλατανοῦσ. Πρέβ. Σχωρ. Χιμάρ. κ.ἀ.) Θεσσ. (Δρακότρ. Φάρσαλ.) Μακεδ. (Βλάστ. Καστορ.) -Ν. Ζυγούρ., Βούτυρ. 32, 43 Χ. Χρηστοβασ., Διαγων., 53 -Λεξ. Πρω Δημητρ. gίζα Ἤπ. (’Ιωάνν.) γκίζντα Θεσσ. (Κρυόβρ.) τζίζα Ἤπ. (Χιμάρ.) κίζα Ἤπ. (Δρόβιαν.)
Ετυμολογία
᾿Εκ τοῦ Κουτσοβλαχ. giza=τυρὸς τελευταίας ποιότητος ἢ ἐκ τοῦ ᾽Αλβαν. gjize=εἶδος τυροῦ παρασκευαζομένου ἐξ ὀξυγάλακτος.
Σημασιολογία
1) Εἶδος μυζήθρας παρασκευαζομένης ἐκ βρασμένου ὀρροῦ γάλακτος Ἤπ. (’Αρτοπ. Αὐλότοπ. Βίτσ. Δερβίτσ. Δρόβιαν. Δωδών. Ζαγόρ. ᾽Ιωάνν. Ἑλληνικ. Κοκκιν. Κουκούλ. Λάκκα Σούλ. Μαργαρ. Μέγα Περιστ. Παραμυθ. Πλατανοῦσ. Πρέβ. κ.ἀ.) Μακεδ. (Βλάστ. Καστορ.) -Ν. Ζυγούρ., ἔνθ᾽ ἀν., 32 Χ. Χρηστοβασ., ἔνθ’ ἀν.: Πο͜ιός θέλει τὴν τρώει χλωρὴ τὴ γκίζα, πο͜ιός θέλει τὴν ἁλατάει Δερβίτσ. Γκίζα ἁλατ’σμέ’, χλουρὴ Ζαγόρ. Πίττα ἀποὺ γκίζα (συνών. γκιζόπιττα) αὐτόθ. Ψάριμα μὶ γκίζα (ὡς δόλωμα) αὐτόθ. Ἔχου ἕνα ἀσκὶ γκίζα γιˬὰ ὅ᾿ τ᾽ χρουνιˬὰ Ἑλληνικ. Τυρί, ξινόγαλο, ἄς εἶν’ ’ς τὸ τέλος καὶ γκίζα Χ. Χρηστοβασ., ἔνθ’ ἀν. || Φρ. Μοῦ ξίνισ’ ἡ γκίζα Ἤπ. Συνών. φρ. μοῦ ξίνισε ὁ τραχανᾶς (Πβ. τὸ ἀρχ. «οὐ φροντὶς Ἱπποκλείδῃ»). Συνών. οὔρδα. 2) Εὐτελὴς ἀποβουτυρωμένος τυρός, ὁ ὁποῖος παρασκευάζεται ἀπὸ βρασμένον ὀξυγάλα Ἤπ. (Κουκούλ. Πάργ. Σχωρ. κ.ἀ.) Θεσσ. (Δρακότρ. Φάρσαλ. κ.ἀ.) Μακεδ (Καστορ) -Ν. Ζυγούρ., ἔνθ’ ἀν., 43: Θέλου νὰ στραγκίσου τ᾽ γκίζα κὶ κατόπ’ νὰ φύγου γιˬὰ τοὺ χουράφ’ Κουκούλ. Ἔβραζαν τοὺ τ᾿ρόγαλου κ᾽ ἔβγαναν τ’ γκίζα, τοὺ κλουτσουτύρ’ Φάρσαλ. Συνών ἀβδάλι, κλοτσοτύρι, πρίντζα. 3) ᾿Ασβεστόλιθος Μακεδ. (Βλάστ.): Θὰ πάρου καμμιˬὰ γκίζα (ἐνν. νὰ σοῦ ἐκσφενδονίσω). Ἡ λ. καὶ ὡς ἐπών. ὑπὸ τοὺς τύπ. Γκίζας ᾽Αθῆν. Θεσσ. (Τρίκερ.) Στερελλ. (Φθιῶτ.) Γκιζᾶς Ἤπ. καὶ ὡς τοπων. ὑπὸ τοὺς τύπ. Gίζα Θεσσ. G’ζᾶδες Ἤπ. (᾿Ιωάνν.) Gι’ζάτ’κα αὐτόθ.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
