γοφάρι

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

γοφάρι

Τύπος

Λήμμα

Μέρος του λόγου

Ουσιαστικό

Γένος

Ουδέτερο

Τυπολογία

γοφάρι τό, κοιν. γοφάρ᾽ Ψαρ. γουφάρι πολλαχ. γουφάρ᾽ πολλαχ. βορ. ἰδιωμ. γουβάρι Πελοπν. (Λακων.) gοφάρι Ἄνδρ. Ἀντίπαξ. Ἐρεικ Κέρκ. (Αὐχιόν. Κάβ. Καρουσ. Κασσιόπ. Περουλ. Ρόδ. κ.ἀ.) Παξ. Πελοπν. (Μάν. Μεσσην.) γκουφάρι Χίος gουφάρ᾽ Μακεδ. (Βλάστ. Γρεβεν. Ρουμλ.) γλοφάρ᾽ Θρᾴκ. (Τσακίλ.) λουφάρι Θήρ. Κάλυμν. Κάρπ. Κάσ. Κρήτ. (Χαν.) Κωνπλ. Λέρ. Μῆλ. Χάλκ. - Γ. Δροσίν. Ψάρεμ., 85 Γ. Ψυχάρ., Ὄνειρ. Γιαννίρ., 482 Α. Μαμμέλ., Θαλασσιν., 104 Κ. Ἀνανιάδ., Θαλασσ. Ἐγκυκλοπ. 2, 208 - Λεξ. Περίδ. Βυζ. Λεγρ. Μπριγκ. Βλαστ. 480 λουφ-φάρι Μεγίστ. λουφάρ᾽ Θρᾴκ. (Συληβρ.) Προπ. (Πάνορμ.) Σάμ. ᾽οφάρι Τσακων. ᾽ουφάρ᾽ Προπ. (Μηχαν.) ᾽οφάὶ Τσακων. (Μέλαν. Πραστ. Τυρ.)

Ετυμολογία

Ἐκ τοῦ οὐσ. γόφος καὶ τῆς ὑποκορ. καταλ. -άρι. Ἡ λ. ὑπὸ τὴν σημ. εἴδους ἰχθύος ἤδη Βυζαντ. Βλ. Ε. Κριαρᾶ, Λεξ. Μεσν. εἰς λ. γομφάριον. Ὁ τύπ. λουφάρι ἐκ τοῦ Τουρκ. lüfer = εἶδος σκόμβρου. Πβ. Μ. Vasmer, Études Greco - slaves 3 (1909), 117.

Σημασιολογία

1) Τὸ ἰσχίον Μακεδ. (Βλάστ. Γήλοφ. Γρεβεν. Δεσκάτ. Ρουμλ.): Γιˬόμουσιν τὰ gουφάριˬα τ᾽ μὶ τ᾽ς ζῶστρις Ρουμλ. 2) Ὁ ἐσφηνωμένος ἐντὸς τοῦ ἐδάφους λίθος Τσακων. (Μελαν. Πραστ. Τυρ.): Ἀγκωνάα ταὶ ᾽οφάα (ἀγκωνάρια καὶ γοφάρια, εἰς μεγάλα, δηλ. κομμάτια νὰ κοπῇ τὸ σαπούνι) Μέλαν. Νὰ ρᾶρε κἄτσι ᾽οφάα ᾽ἐμπάητσε σάμερε ὁ Νιχάλη (νὰ ἰδῇς κάτι μεγάλες ριζιμιὲς πέτρες πού ἔβγαλε σήμερα ὁ Μιχάλης) Πραστ. 3) Ὁ ἰχθύς Τραχύνωτος ὁ λευκὸς (Trachinotus glaucus) τῆς οἰκογ. τῶν Καραγκιδῶν (Caragidae) σύνηθ.: Ἔπιˬακα μιˬὰ σμέρνα κ᾽ ἕνα gοφάρι Ἐρεικ Μ᾽ τσαπαρὶ ψαρεύουν παλαμύδες, γουφάριˬα κὶ σαυρίδιˬα Προπ. (Πέραμ.) Ἔνα βαρελάκι λακέρδα καὶ γουφάριˬα Προπ. (Πάνορμ.) Οἱ πονηριˬὲς τοῦ γουφαριˬοῦ δὲ μο͜ιάζουνε μὲ τοῦ κεφάλου Κ. Μπαστ., Ἁλιευτ., 33 || Παροιμ. Ἐδώσαμι τοὺ δόλουμα κὶ πήραμι λουφάρ᾽ (ἐπὶ τῶν διὰ μικρῶν μεγάλα ὠφελουμένων) Σάμ. || ᾎσμ. Ψάριˬα σ᾽ ἔστειλα γουφάριˬα, | γιˬὰ νὰ μ᾽ ἀγαπᾷς καθάριˬα Λῆμν.

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/