Look inside pdfἀστραπόβολο
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀστραπόβολο
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Ουδέτερο
Τυπολογία
ἀστραπόβολο τό, ἀστραποβόλι - Λεξ. Βλαστ. Δημητρ. ἀστραπόβολο σύνηθ. καὶ Πόντ. (Τραπ.) ἀστραπόβουλου βόρ. ἰδιώμ. ᾿στραπόβουλου Μακεδ κ.ἀ. ἀστροπόβολο Πελοπν. (Καλάβρυτ.) ἀστραπόβολος ὁ, Εὔβ. (Αἰδηψ.) - ΓΒλαχογιάνν. Τὰ παληκάρ. 36 ΚΠαλαμ. Δωδεκάλ. Γύφτ.2 27 ΠΒλαστοῦ Κριτικ. ταξίδ. 115 -Λεξ. Βλαστ. Δημητρ. ἀστραπόβουλους Μακεδ. (Βλάστ. Σισάν.) Στερελλ. (Αἰτωλ. Εὐρυταν. Μεσολόγγ.)
Ετυμολογία
᾿Εκ τῶν οὐσ. ἀστραπὴ καὶ βόλι.
Σημασιολογία
1) ᾽Αλλεπάλληλοι ἀστραπαὶ Κρήτ. (Σφακ.) - Λεξ. Δημητρ: Ἀρχίνηξε bάλι τ᾿ ἀστραπόβολο Σφακ. Τί ἀστραποβόλι καὶ κακὸ ἔκανε χτὲς τὴν νύχτα! Λεξ. Δημητρ. 2) Κεραυνὸς σύνηθ.: Ἔπεσε-ἔρριξε ἀστραπόβολο. Τὸν χτύπησε ἀστραπόβολο σύνηθ. Πέθανε σὰ νὰ τόνε χτύπησε ἀστραπόβολος ΓΒλαχογιάνν. ἔνθ᾽ ἀν. Κακὸ ἀστραπόβολο νὰ σὲ κάψῃ! (ἀρὰ) Αἰδηψ. Ἀστραπόβουλου νὰ σὶ βαρέ’.’ Αἰτωλ. Χάι ᾽ς τὸν ἀστραπόβολο! (ἔρρ’ ἐς κόρακας) Πελοπν. (Κερτ.) || ᾌσμ. Ἡ μάννα μου ’ναι ἀστραπὴ κιˬ ἀφέντης μου τὸ βόλι κ’ ἐγώ ’μαι τ’ ἀστραπόβολο ὁποὺ χαλῶ τὸν κόσμο Πελοπν. (Καλάβρυτ.) Κ’ ἐγὼ εἶμαι τ᾽ ἀστραπόβολο, ἀστράφτω καίω τοὺς δράκους Ἤπ. (Τζουμέρκ.) Κι ἐγὼ εἶμαι τ᾽ ἀστραπόβολο ποῦ πέφτω καὶ βροντάω Πελοπν. (Λάστ.) Συνών. ἰδ. ἐν λ. ἀστραπὴ 2. β) ᾿Αερόλιθος ὅστις κατὰ τὰς λαϊκὰς δοξασίας προέρχεται ἀπὸ κεραυνὸν Πελοπν. ('Αλωνίστ. 'Αρκαδ. Κυνουρ. κ.ἀ.) Στερελλ. (Αἰτωλ. ᾿Αράχ. Μεσολόγγ. κ.ἀ.) -ΔΛουκοπ. Ποιμεν. Ρούμελ. 204 - Λεξ. Δημητρ.: Ἔπεσε ἀστραπόβολο ᾿Αρκαδ. Ὁ ἀστραπόβολος πάει σαράντα ὀργυ͜ιὲς μέσ' ’ς τὴ γῆ κιˬ, ἀπάνω ᾽ς τοὶς σαράντα θὰ ξανάβγῃ ΔΛουκόπ. ἔνθ'ἀν. Τὸ ποτίσανε... σβουνιˬὰ μέσα σὲ νερὸ ἀπὸ ἀστραπόβολο παρμένο Ἁλωνίστ. Σᾶς κυνηγάει ἡ τσακμακόπιτρα κιˬ οὑ ἀστραπόβουλους κὶ βγᾶτι ἀποὺ τοὺ κουρμὶ τοῦ δεῖνα! (ἐπῳδ.) Μεσολόγγ. 3) Πληθ., ρωγμαὶ βράχων διερρωγότων ὑπὸ κεραυνοῦ εἰς τοὺς ὁποίους ἀποδίδονται ἰαματικαὶ ἰδιότητες Πελοπν. Πόντ. (Τραπ.)
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
