γυροκλώθω

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

γυροκλώθω

Τύπος

Λήμμα

Μέρος του λόγου

Ρήμα

Τυπολογία

γυροκλώθω Πελοπν. (Κλειτορ.) Πόντ. (Ἀμισ. Κοτύωρ. Οἰν. Σταυρ. Τραπ. Χαλδ.) ᾿υροκλώθω Πόντ. (Κερασ. Σταυρ.) Μέσ. γυροκλώκομαι Πόντ. (Ἀμισ.) γυροκλώκουμαι Πόντ. (Ἀμισ. Ἀργυρόπ. Ἴμερ. Τραπ.) ᾿υροκλώκομαι Πόντ. (Ἀντρεάντ. Κοτύωρ. Χαλδ.) ᾿υροκλώσκουμαι Πόντ. (Κοτὐωρ. Τραπ.) Ἀορ. ἐγυροκλῶστα.

Ετυμολογία

Ἐκ τοῦ ἐπίρρ.. γῦρο καὶ τοῦ ρ. κλώθω.

Σημασιολογία

Α) Ἐνεργ. 1) Γυρίζω, περιφέρομαι, τριγυρίζω Πελοπν. (Κλειτορ.) : Τί γυροκλώθεις; (διατί περιφέρεσαι ἀργοσχόλως;) 2) Περιβάλλω κἄτι κυκλικῶς Πόντ.: Αἴνιγμ. Πλατύς, πλατὺς καλόερος τὸν κόσμον ᾿υροκλώθει (ἡ θάλασσα). 3) Ἀναστρέφω, ἀναποδογυρίζω κἄτι Πόντ. (Σταυρ.) : Γυρόκλωσον τὰ τζιριχτὰ νὰ μὴν καίουνται (τζιριχτὰ = τηγανίτες). Συνών. ἀναποδογυρίζω. Β) Μέσ. 1) Περιέρχομαι, περιφέρομαι Πόντ. (Ἀμισ. Ἀργυρόπ. Κοτύωρ. Σταυρ. Χαλδ. κ.ἀ.) Ἐγυροκλῶστεν ὅλ τὰ μαχαλᾶδες Κοτύωρ. Γυροκλώκεται ὁλόερα ᾿ς σ᾿ ὀσπίτ᾿ Πόντ. Θὰ γυροκλώκεται τὴν ἐκκλεσίαν τρία φορὰς Ἀργυρόπ. || Φρ. Σ᾿ ἐκείνεν ἀποπίσ᾿ γυροκλώκεται (τὴν πολιορκεῖ πρὸς δημιουργίαν σχέσεων) Χαλδ. || Παροιμ. Ἐσὺ ἐκεῖ ᾿κ᾿ ἔ᾿νε, ἄμαν τ᾿ ὠβὸ σ᾿ ἐκεῖ ἐγυροκλώκουντον (ἐπὶ τῶν δρώντων παρασκηνιακῶς) Πόντ. 2) Στριφογυρίζω Πόντ. (Ἀμισ. Ἀντρεάντ. Κοτύωρ.): Ἐγυρωκλῶστα πολλὰ κ᾿ ἐζαλίγα Ἀμισ. Ἡ πιρπιλίκα σίτα ᾿υροκλώκεται ᾿ς σὴ λάμπαν κέσ᾿, χαπάρ᾿ φέρ᾿ ἢ τέλ᾿ (ὅταν ἡ πεταλούδα γυρίζῃ γύρω ἀπὸ τὴ λάμπα, φέρει εἴδησιν ἢ σημαίνει γέννησιν ζῴου) Ἀντρεάντ. || Φρ. Ἀμὸν καρμάνα ᾿υροκλώκεται (ὡς ἡ ἄδρακτος στριφογυρίζει, ἐπὶ ζωηροῦ παιδὸς) Κοτύωρ. 3) Περιποιοῦμαι Πόντ. (Ἴμερ. κ.ἀ.) Γυροκλώκονμαι τὸν ἄρρωστον. Ἐγυροκλῶστα τον κ᾿ ἐκεῖνος διγενὴς ᾿κ᾿ ἐγέντον (τὸν ἱκέτευσα, ἀλλ᾿ ἐκεῖνος δὲν ἤλλαξε γνώμην) Πόντ. || Φρ. Γυροκλώκεταί με (προσπαθεῖ μὲ περιποιήσεις ν᾿ ἀποκτήσῃ τὴν εὔνοιάν μου) Πόντ. 4) Συντηροῦμαι οἰκονομικῶς, διευθετῶ τὰ τοῦ οἴκου μου Πόντ. (Ἴμερ. Τραπ.): Γυροκλώκουμαι τ᾿ ὀσπίτ᾿ Τραπ.

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/