γκρεμίλα
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
γκρεμίλα
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θηλυκό
Τυπολογία
γκρεμίλα ἡ, Θρᾴκ. (Ἐπιβάτ. Σηλυβρ. κ.ἀ.) Πελοπν. (Ἀρκαδ. Δυρράχ. Καλάβρυτ. Κοντογόν. Λακεδ.) - Λεξ. Βλαστ. 372 Δημητρ. κριμίλα Α. Ρουμελ. (Φιλιππούπ.) -Λεξ. Βλαστ. 372 γκριμνίλα Στερελλ. (Ἀράχ.) gριμίλα Α. Ρουμελ. (Στενήμαχ.) γκριμίλα Εὔβ. (Ἁγία Ἄνν. Αἰδηψ. Στρόπον.) Στερελλ. (Αἰτωλ. Ἀκαρναν. Ἀρτοτ. Ἀχυρ. Λεπεν. Φθιῶτ. Φωκ.)
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ ρ. γκρεμίζω καὶ. τῆς παραγωγ. καταλ -ίλα. Βλ. Γ. Χατζιδ. ΜΝΕ 2, 246-53 καὶ Μ. Φιλήντ. Γλωσσογν. 3, 102-103.
Σημασιολογία
1) Ἀπόκρημνος τόπος Εὔβ. (Στρόπον.) Πελοπν. Ἀρκαδ. (Δυρράχ. Καλάβρυτ. Κοντογόν. Λακεδ.) Στερελλ. (Αἰτωλ. Ἀκαρναν. Ἀράχ. Ἀρτοτ. Ἀχυρ. Λεπεν.) - Λεξ. Βλαστ. 372 Δημητρ.: Δὲν εἶι καλὸ χουράφ᾽, νιˬὰ γκριμίλα εἶι, κἄτι λαγου᾽λίστρις εἶι (λαγου᾽λίστρις = μικρὰ χωράφια ὅσο νὰ χωροῦν τοὺς λαγούς νὰ κυλιοῦνται) Στρόπον. Ἀπουκεῖ θὰ διˬαβῇς; Εἶνι οὕλου γκριμίλα! Λεπεν. Ἔ᾽ νιˬα γκριμίλα ἰκεῖ ᾽ς τοὺν Ἀκατ᾽ Ἄντ᾽ γου! Ἀχυρ. Κατέβα ἐδῶ ἀπὸ τὸ μουλάρι, γιˬατὶ εἶναι πολὺ γκρεμίλα Πελοπν. (Καλάβρυτ.) Συνών. ἀπόγκρεμος 3, γκρεμὸς 1, γκρεμοτόπι, γκρεμοτοπιˬά, γκρεμότοπος, κακόβολο (εἰς λ. κακόβολος), κακοπετριˬά, κακοτοπιˬά, χάλαρο. Ἡ λ. καὶ ὡς τοπων. ὑπὸ τὸν τύπ. Γκρεμίλα Πελοπν. (Ἀχαία Ὀλυμπ.) καὶ Γκρεμίλες Πελοπν. (Ἀρκαδ. Τριφυλ.) 2) Πτῶσις ἀπὸ κρημνοῦ, κατακρήμνισις Στερελλ. (Ἀράχ.): Ἔφαγι μιˬὰ γκριμνίλα. Συνών. γκρέμισμα, γκρεμοτσάκισμα. 3) Ἀντὶ τῆς προστ. τοῦ ρ. γκρεμίζω, εἰς δήλωσιν ἀγανακτήσεως, ἀποστροφῆς Α. Ρουμελ. (Στενήμαχ. Φιλιππούπ.) Εὔβ. (Αἰδηψ.) Θρᾴκ. (Ἐπιβάτ. Σηλυβρ. κ.ἀ.) Στερελλ. (Ἀράχ. Ἀχυρ. Φθιῶτ. Φωκ.): Ἄι, γκριμνίλα! Γκριμνίλα ντέ! (γκρεμίσου, γκρεμοτσακίσου) Ἀράχ. || Φρ. Σάρα κὶ γκριμίλα νὰ γέ᾽ (ἀρὰ) Φθιῶτ. Φωκ. Γκριμίλα, ἔλα γλήγουρα ς᾽τοὺ σπίτ᾽, θὰ σὶ δείρου! Αἰδηψ. Συνών. ἀρατίλα, γκρεμοτσακιˬά, γκρεμοτσάκισμα, γκρεμούλα, ξεκουμπίσου (εἰς λ. ξεκουμπίζω).
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA