Voir le fichier PDFἀμαλαγι̮ὰ
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀμαλαγι̮ὰ
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θηλυκό
Τυπολογία
ἀμαλαγι̮ὰ ἡ, ἀμαλαγία Κύθηρ. ἀμαλαγι̮ὰ Ἄνδρ. Ἤπ. Κρήτ. Κύθν. Μῆλ. Πάρ. Στερελλ. (Αίτωλ.)Σάμ. Σέριφ. Σιφν. Σῦρ. Τῆν. Χίος — Λεξ. Βλαστ. ἀμαλαϊὰ Ἤπ. (Ζαγορ.)Στερελλ. (Αἰτωλ. Ακαρναν.)— Λεξ. Μ.Εγκυκλ. ἀμελαγι̮ὰ Σίφν. ἀμαλαγὴ Κρήτ. Κύθηρ. Κύθν. ἀναμαλαγι̮ὰ Χίος ἀνεμαλαγι̮ὰ Κάρπ. Νίσυρ. Χίος(Νένητ.)ἀνεμαλαϊὰ Κάρπ. ἀνιμαλαϊὰ Σάμ.
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ ἐπιθ. ἀμάλαγος, παρ΄ ὅ καὶ ὁ ἀνεμάλαγος, δι΄ἅ ἰδ. ἀμάλαχτος. Ὁ τῦπ. ἀμαλαγή ἐκ τοῦ πληθ. ἀμαλαγι̮ές.
Σημασιολογία
Α)Κυριολ. 1)Νομὴ ἀνέπαφος καὶ δὴ βρίθουσα χόρτου ὡς μὴ εἰσελθόντων ζῴων, βοσκὴ ἀπάτητος Ἤπ. (Ζαγόρ. κ.ἀ.)Κάρπ. Κρήτ. Κύθηρ. Κύθν. Μῆλ. Νίσυρ. Πάρ. Σίφν. Στερελλ. (Ἀκαρναν. κ.ἀ.)Χίος — Λεξ. Μ.Ἐγκυκλ. Βλαστ.: Ὅλο ΄ςτσ΄ ἀμαλαγι̮ὲς τὰ πααίνεις τὰ χτήματά σου καὶ γι̮ὰ ταῦτο εἶναι παχε̮ὰ. Μῆλ. Τὰ ζῷα ηὗραν ἀμαλαϊὰ Ζαγόρ. κ.ἀ. Ἔδεσε τὸ βασταγὸ εἰς τὲς ἀμαλαγίες (βασταγὸ=ὄνον)Κύθηρ. 2)Ὅ μετὰ τὸν θερισμὸν μεστὸς καλάμης ἀγρὸς Ἤπ. Σῦρ. Χίος : Τό ΄χω ἀκόμη ἀμαλαγι̮ὰ τὸ χωράφι Σῦρ. 3)Τροφὴ ἄθικτος, ἐπὶ τροφῆς ἀνθρώπου Κρήτ. 4)Τόπος ἔν τε τῇ ξηρᾷ καὶ τῇ θαλάσσῃ ἔχων τι ἐν ἀφθονίᾳ, οἷον δένδρα, ἰχθῦς κττ. Σέριφ. Σῦρ. Στερελλ. (Αἰτωλ.) : Ἡ ξέρα εἶναι ἀμαλαγι̮ὰ (ὁ σκόπελος ἔχει άφθονίανἰχθύων)Σέριφ. Τ΄νἔρριξι μέσα σὶ νι̮ὰ ἀμαλαϊὰ ἀποὺ ἔλατα κὶ τὴν σκέπασι ἀπ΄ ΄πάν΄(ἐνν. τὴν γυναῖκα (Ἐκ παραμυθ.)Αίτωλ. Β)Μεταφ. 1)Πλησμονὴ ἐδεσμάτων Στερελλ. (Ἀκαρναν.) : ἁμαλαϊὰ βρήκαμι σήμιρα κὶ φάγαμι καλά. 2)Ἀφθονία κληρονομιάς Ἤπ. 3)Τόπος ἔρημος Σίφν. β)Ἠσυχία Σάμ. Σίφν. Χίος (Νένητ.)Συνών. καταλαγι̮ὰ γ)Ἔλειψις , στέρησίς τινος (ἐκ τῆς σημ. τῆς ἡσυχίας καὶ ἀπραξίας ἐν τῷ ἐμπορίῳ προέρχεται ἡ σημ. τῆς έλλείψεως)Σάμ.: Ἀμαλαγι̮άἔχουμι ΄ςτὰ πιπόνι̮α 4)Εὐκαρία κατάλληλος, ἔκτακτος περίπτωσιςΚάρπ. Κύθν. Σάμ. Στερελλ.(Αἰτωλ.)Σῦρ. Τῆν. Χίος: Βρίσκω ἀμαλαγι̮ὰ Σῦρ. Τῆν, Χίος : Ἀμαλαγι̮ὰ μοῦ ΄ρτε (ἐν καιρῷ εὐθέτῳ ἔγινε τι χάριν ἐμοῦ)Σάμ. Ἡ λ. ὑπὸ τὸν τύπ. Ἀμαλαγι̮άδες καὶ ὥς τοπων. Ἤπ. Πβ ἀμαλαγάδα.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
