ἀμύγδαλο
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀμύγδαλο
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Ουδέτερο
Τυπολογία
ἀμύγδαλο τό, κοιν. ἀμύγdαλο Ἀστυπ. Κάλυμν. Κῶς Λέρ. ἀμύγδαλο Ἀθῆν. (παλαιότ.)ἀμύγδαλου βόρ. ἰδιώμ. ἀμύγδαλο Θήρ. Μῆλ. Σέριφ. Φολέγ. Χίος ἀμύργαλο Κεφαλλ. Χίος ἀμύβdαλο Καλαβρ. (Χωρίο Ροχούδ.)ἀμύddαλοΚαλαβρ. (Μπόβ.)'μύγδαλο σύνηθ. 'μύδγαλου βόρ. ἰδιώμ. ‘μύδγαλο Ἀθῆν. (παλαιότ.)‘μύδγαλου Ἤπ. (Ζαγόρ.)'μύργαλο Ἄνδρ. 'νύγδαλε Τσακων.
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ ἀρχ. οὐσ. ἀμύγδαλον.
Σημασιολογία
1)Ὁ καρπὸς τῆς ἀμυγδαλῆς κοιν. καὶ Καλαβρ. (Μπόβ. Χωρίο Ροχούδ.)Τσακων. : Ἀμύγδαλο ἀφρᾶτο - γλυκὸ - μαλακὸ - πικρὸ - σκληρὸ -κττ. κοιν. || Φρ. Καλῶς τονε κι̮ ἀμύγδαλα! (ἔκφρασις χαρᾶς ἐπὶ τῇ ὑποδοχῇ τινος)Κρήτ. Πελοπν. (Λακων.)|| ᾎσμ. Ἀμύγδαλο ἐτσακισα | καὶ μέσα σὲ ζωγράφισα Χίος. Συνών. ἀθάσι 1γ, ἀμυγδάλα 1. Ἡ λ. καὶ ὡς τοπων. Κρήτ. 2)Ποτὸν ἐξ ἐκχυλίσματος ἀμυγδάλου Λεξ. Ἠπίτ. Συνών. ἀθάσι 2, ἀθασόγαλο, ἀμεγδαλάδα 1, ἀμυγδαλόγαλα, σουμάδα. 3)Λουκούμιον περιέχον ἀμύγδαλον Μακεδ. (Σέρρ.)4)Νόμισμά τι (πιθανῶς ἐκ τοῦ ἀμυγδαλοειδοῦς σχήματός του)Ἀθ. 5)Εἶδος κοσμήματος ἀμυγδαλοειδοῦς ἐπὶ σανίδος ἢ ὑφάσματος Ἄνδρ. Θεσσ. (τρίκερ.)Μακεδ.: Κορδονάκι ἀμύγδαλο Ἄνδρ. β)Τὸ εἶδος τῆς ρυκάνης, διὰ τῆς ὁποίας κατασκευάζεται τὸ ἐπὶ σανίδος ἀμυγδαλοειδὲς κόσμημα Ἄνδρ. 6)Μικρὸν τεμάχιον ὡς δεῖγμα χρησιμοποιούμενον (ὡς ἔχον δηλαδὴ τὸ μέγεθος ἀμυγδάλου)Σύμ. Συνών. ἀμυγδαλάκι 2. 7)Ἐν τῷ πληθ. ἀμύγδαλα τά, παιδιὰ παιζομένη ὡς ἑξῆς. Ἐπὶ τοῦ ἐδάφους ἀνοίγεται μικρὸς λάκκος, παρὰ τὸν ὁποῖον μένει ὁ ὁριζόμενος ἐκ τῶν παικτῶν μάννα καλούμενος, ἑνῷ οἱ ἄλλοι παῖκται ἀπὸ ἀποστάσεώς τινος ρίπτουν ἐντὸς αὐτοῦ διὰ τῆς δρακὸς ἀμύγδαλα. Ἄν τὰ ἐν τῷ λακκίσκῳ ἐμβληθέντα ἀμύγδαλα εἶναι περιττά, κερδίζει ταῦτα ἡ μάννα, ἄβ δὲ ἄρτια, τὰ ἐπιστρέφει αὐτὴ πρὸς τὸν ρίψαντα πληρώνουσα πρὸς αὐτὸν ἴσον ἀριθμὸν ἀμυγδάλων καὶ ἀνταλλάσσουσα μὲ αὐτὸν τὴν θέσιν της Πελοπν. (Μεγαλόπ.)Σύμ. κ. ἀ. Πβ. ζυγός.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA