Voir le fichier PDFἀργαδινὸς
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀργαδινὸς
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Επίθετο
Τυπολογία
ἀργαδινὸς ἐπίθ. Κρήτ. Σίφν. κ.ἀ. ἀργατινὸς Ἀστυπ. Καππ. (Σίλ.) ἀργαδινὴ ἡ, Κρήτ. Σίφν. Σκῦρ. κ.ἀ. ἀργατινὴ Ἀστυπ. Κάρπ. Κρήτ. (Βιάνν. κ.ἀ.) -Λεξ. Δημητρ. ἀργατ’νὴ Μακεδ. (Βελβ. κ.ἀ.) ἀρgατινὴ Κῶς ἀργακινὰ Τσακων. ἀρgακινὰ Τσακων. ἀγραδινυˬὰ Νάξ. ἀργαδινὸ τό, Ἄνδρ. ἀργατινό Λεξ. Δημητρ.
Ετυμολογία
᾿Εκ τοῦ ἐπιρρ. ἀργὰ καὶ τῆς παραγωγικῆς καταλ. -δινός ἀποσπασθείσης ἐκ τοῦ βραδινός. ᾿Ιδ. ΓΧατζιδ. ΜΝΕ 1,65. Πβ. καὶ ἀργαδυˬάζω. Τὸ ἀγραδινυˬὰ παρεξετάθη κατὰ τὸ βραδυˬά.
Σημασιολογία
1) Ὁ ἀνήκων εἰς τὸν περὶ τὴν ἑσπέραν χρόνον, ἑσπερινὸς Καππ. (Σίλ.) Κρήτ. Σίφν. κ.ἀ. Καφὲς ἀργαδινὸς (ὁ πινόμενος κατὰ τὴν ἑσπέραν) Κρήτ. Γάλα ἀργαδινὸ (τὸ ἀμελχθὲν κατὰ τὴν ἑσπέραν) Κρήτ. Ἀργαδινὸ τυρὶ (τὸ παρασκευαζόμενον ἐκ γάλακτος τῆς ἑσπερινῆς ἀμέλξεως) Κρήτ. Συνών. βραδινός. 2) Τὸ θηλ. καὶ οὐδ. οὐσ., ἡ ἑσπέρα, τὸ βράδυ Ἄνδρ. Κάρπ. Κρήτ. Κῶς Μακεδ. (Βελβ. κ.ἀ.) Σίφν. Σκῦρ. Τσακων. κ.ἀ. -Λεξ. Δημητρ.: Δὲν ἐπέρασε ἀργατινὴ νὰ μη dῶνε φέρω ἕνα ᾽μιγόμι φύλλα νὰ τρώνε Κρήτ. Κάθ’ ἀργατινὴ ἔρχουdαι ’ς τὸ σπίτι μας καὶ γειτονεύγομε αὐτόθ. ᾿Εκιˬοῦβε νιˬ’ ἀρgακινὰ ὰν τζέα νάμου (ἐκοιμήθη μιὰ βραδειὰ ’ς τὸ σπίτι μας) Τσακων. β) Ὁ εὐθὺς μετὰ τὴν ἑσπέραν χρόνος τῆς νυκτὸς Κρήτ. Νάξ. κ.ἀ.: Τὸ χειμῶνα οἱ -- ἀργατινὲς εἶναι μεγάλες καὶ ξεβαρε͜ιέται κἀνεὶς νὰ κάθεται Κρήτ. Μιˬὰν ἀργατινὴ θά ’ρθω ν’ ἀποσπερίσωμε αὐτόθ. Εἶdα μοῦ γίνεσαι τόσες ἀγραδινυˬές; Νάξ. Ἀφικρᾶται ὁ πλούσιος, περνᾷ μιὰν ἀγραδινυˬά, περνᾷ ἄλλη, περνοῦνε τρεῖς, μηδὲ λυράκι πεὰ ἤκουενε μηδὲ ’έλιˬα μηδὲ χορὸ τῶ bαιδιˬῶ (ἐκ παραμυθ.) αὐτόθ. γ) Ἡ νύξ καθόλου ’Αστυπ. Κρήτ. κ.ἀ.: Ὥσπου νὰ ξημερώσῃ ’κείνη ἡ ἀργατινὴ εἶδαν καὶ πάθαν Ἀστυπ. ’Επέρασα ἀπόψε κακὴ ἀργατινὴ Κρήτ. Δυˬὸ ἀργατινὲς ἔχω νὰ κοιμηθῶ αὐτόθ. || ᾎσμ. Ὦ Παναγιˬά μου, κάμε το τσ᾽ ἀγάπης νὰ ξεχάσω, νὰ θέσω μιˬὰν ἀργατινή, τὸν ὕπνο νὰ χορτάσω αὐτόθ. Χελάλι σου τ’ ἀμύγδαλα τά ’χωμε φαγωμένα καὶ μιᾶς ἀργατινῆς φιλε͜ιὰ τά ’χουνε πλερωμένα αὐτόθ.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
