Voir le fichier PDFἀργία
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
ἀργία
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θηλυκό
Τυπολογία
ἀργία ἡ, κοιν. καὶ Πόντ (Κερασ. Σάντ. Τραπ. Χαλδ. κ.ἀ.) ἀρgία Καλαβρ. (Μπόβ.) ἀργιˬὰ Ἤπ. Ρόδ. Σύμ. κ.ἀ. ἀρκὰ Κύπρ. ἄργιˬα Ἤπ. (Ζαγόρ.)
Χρονολόγηση
Αρχαίο
Ετυμολογία
Τὸ ἀρχ. οὐσ. ἀργία.
Σημασιολογία
1) Ἔλλειψις ἐργασίας, ἀπραξία, ὀκνηρία Ἤπ. Πελοπν. (Δημητσάν.): Φρ. Ἡ ἀργία γεννάει κάθε ἁμαρτία (ὁ ἀργὸς εἶναι ἐπιρρεπὴς εἰς τὸ κακὸν) Δημητσαν. 2) Ἡ ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας ἐπιβαλλομένη ἀποχὴ ἀπὸ πάσης ἐργασίας καθ’ ὡρισμένας ἑορτὰς κοιν. καὶ Πόντ. (Κερασ. Σάντ. Τραπ. Χαλδ. κ.ἀ.): Σήμερα εἴναι-ἔχει ἀργία. Αὔριο θὰ δουλεύωμε, γιˬατὶ δὲν εἶναι ἀργία. Κάνεις κακὰ νὰ δουλεύῃς, εἶναι μεγάλη γεˬορτὴ κ’ ἔχει ἀργία κοιν. Αὐτὸς κάμνει τὰ ξανάστρουφα τῆς πίστις͵ δουλεύει τὴν ἀργιˬὰ καὶ κάθεται τὴν καματερή Ρόδ. Σήμερα ἔχουμεν ἀρκὰν Κύπρ. ᾿Οσήμερον ἔει ἀργίαν Κερασ. || Φρ. Δέν ἔχει ἀργία αὐτὸς ὁ λόγος (δὲν ἔχει σοβαρότητα, ἀξίαν, κῦρος κττ. ὅπως ἡ μικρὰ καὶ ἀσήμαντος ἑορτή, καθ᾿ ἣν ἡ ἐκκλησία δὲν ἐπιβάλλει ἀργίαν) ’Ιων. (Κρήν.) Ἀργία καὶ κατάλυσις (ἐκ τῆς ἐκκλησιαστικῆς φρ. «ἀργία καὶ κατάλυσις οἴνου καὶ ἐλαίου», ἡ ὁποία σημειώνεται εἰς τυπικὰς διατάξεις τῆς ἐκκλησίας πρὸς κανονισμὸν τῆς διαίτης τῶν Χριστιανῶν. Ἡ φρ. ἐπὶ τοῦ ἐν ἀφροντισίᾳ καὶ ρᾳστώνῃ διάγοντας τὸν βίον) Ἑπτάν. || Παροιμ. Αὐτουνοῦ ἡ ἀργιˬά του προφητε͜ιές δὲ γέμει (δηλ. δὲν ἀναγινώσκονται προφητεῖαι καθ᾽ ἣν ἑορτὴν θέλει ν᾿ ἀργῇ αὐτός, ὅπως συμβαίνει κανονικῶς κατὰ τὰς μεγάλας ἑορτάς. Εἰρων. ἐπὶ ὀκνηροῦ ἀποφεύγοντος τὴν ἐργασίαν ἐπὶ οἱᾳδήποτε προφάσει) Σύμ. Συνών. ἀργιˬοσκολιά, σκόλη. β) Ἑορτὴ Καλαβρ. (Μπόβ.): Ἡ ἀρgία τῶν ἀλαίω (τῶν ἐλαιῶν). Συνών. γεˬορτὴ. 3) Τιμωρία ἀποχῆς ἀπὸ πάσης ἱεροπραξίας ἐπιβαλλομένη εἰς ἱερέα ὑπὸ τῆς ἀνωτέρας ἐκκλησιαστικῆς ἀρχῆς κοιν.: Ὁ παππᾶς εἶναι σὲ ἀργία-εἶναι ἀργία. Τὸν ἔχει βάλει ὁ δεσπότης τὸν παππᾶ σὲ ἀργία κοιν. Ἡ σημ. καὶ μεσν. Πβ. Δουκ καὶ Sophocles. Συνών. ἄργεμα 2, ἄργητα 2, ἄργισμαν.
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
