ἀνθρωπινὸς

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

ἀνθρωπινὸς

Τύπος

Λήμμα

Μέρος του λόγου

Επίθετο

Τυπολογία

ἀνθρωπινὸς ἐπίθ. κοιν. καὶ Πόντ. (Κερασ. Σάντ. Τραπ. Χαλδ κ.ἀ.) ἀνθρουπ’νὸς βόρ. ἰδιώμ. ἀθρωπινὸς Κρήτ. Κῶν. Κύπρ. Πελοπν. (Ἀρκαδ. Λακων.) Ρόδ. κ.ἀ. ἀθρουπ’νὸς Θρᾴκ. (Αἶν. Ἀλμ.) Ἴμβρ. Προπ. (Μηχαν.) ἀρθωπινὸς Κύπρ. ἀνθρώπινος Θήρ. Πελοπν. (Λακων.) Σῦρ. Χίος (Καρδάμ.) ἀνθρώπ’νους Θεσσ. (Καρδίτσ.) Στερελλ. (Αἰτωλ. Εὐρυταν.) ἀνθρώκινε Τσακων.

Ετυμολογία

Ἐκ τοῦ ἀρχ. ἐπιθ. ἀνθρώπινος. Ἡ λ. καὶ παρὰ Πορτ.

Σημασιολογία

1) Ὁ ἀνήκων εἰς ἄνθρωπον ἢ προερχόμενος ἀπὸ ἄνθρωπον κοιν. καὶ Πόντ. (Κερασ. Σάντ. Τραπ. Χαλδ. κ.ἀ.: Ἀνθρωπινὸ κρέας (συνήθως ἐν παραμυθ.) κοιν. Ἐπέρναν ὁ ἄλτος ᾿ποὺ ἕναν δρόμον, ἐχτίζαν ἕναν πύργιˬον μ᾿ ἀνθρωπινὲς κεφαλὲς (ἐκ παραμυθ.) Ρόδ. || Παροιμ. Κάλλιˬο ἀπὸ φίδινη γλῶσσα παρ᾿ ἀπ᾿ ἀνθρωπινὴ (ἡ συκοφαντικὴ γλῶσσα τῶν ἀνθρώπων εἶναι χειροτέρα καὶ τῆς τοῦ δηλητηριώδους ὄφεως) Κεφαλλ. || ᾌσμ. Δὲν ἐκελάδε͜ιε σὰν πουλλὶ μουδὲ σὰν χελιδόνι, μόν᾽ ἐκελάδε͜ιε κ᾽ ἔλεγε μ᾿ ἀνθρωπινὴ φωνούλλα πολλαχ. Γιμίζ’ οὑ κάμπους γαίματα κιˬ ἀθρουπινὰ κιφάλιˬα Αἶν. Κελάδ’σεν, ἀπηλόγησεν ἀνθρωπινὴν λαλίαν ΙΙόντ. (Χαλδ.) Ὑπὸ τὸν τύπ. Ἀνθρωπινὴ Σπηλα͜ιὰ τοπων. Ζάκ. β) Τὸ οὐδ. ἀνθρωπινὸ οὐσ. (κατὰ παράλειψιν τοῦ οὐσ. πρᾶμα), ἡ συζυγικὴ σχέσις Πελοπν. (Μάν): Πλαγιˬάσανε νὰ κάνουνε τ᾿ ἀνθρωπινό. 2) Ὁ ἁρμόζων εἰς ἄνθρωπον καλόν, εὐάγωγον, εὐγενῆ σύνηθ. καὶ Πόντ. (Κερασ.) Τσακων.: Ἀνθρωπινὰ λόγιˬα. Ἀνθρωπινὴ κουβέντα. Ἀνθρωπινοὶ τρόποι σύνηθ. Ἕναν ἀνθρωπινὸν δουλείαν ’κ’ ἐποίκες (μίαν δουλε͜ιάν ἀνθρωπινὴν δὲν ἔκαμες) Κερασ. Χαλδ. 3) Ὁ ἄξιος λόγου πολλαχ. καὶ Πόντ. (Κερασ.) : Ἀνθρωπινὸ φαεῖ. Ἀνθρωπινὰ ψωμιˬά. Ἀνθρωπινὰ ροῦχα πολλαχ. Ἀνθρωπινὸν ἄλογον Κερασ. Ἀνθρωπινὰ καρβών αὐτόθ. 4) Ὁ ἀνήκων εἰς ἄνδρα. ἀνδρικὸς Κύπρ.: Ἀδρωπινὸς χορός. Συνών. ἀνθρωπήσιμος, ἀντρήσιˬος, ἀντρίκε͜ιος, ἀντίθ. γυναικήσιˬος.

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/