Voir le fichier PDFγνωστεύω
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
γνωστεύω
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ρήμα
Τυπολογία
γνωστεύω Δαρδαν. Εὔβ. (Πλατανιστ.) Νάξ. (Ἀπύρανθ.) Πάτμ. Πόντ. (Ἰνέπ. Οἰν. Σταυρ. Τραπ.) Χίος (Βροντ.) - Γ. Ψυχάρ., Ταξίδ., 148. Ὄνειρ. Γιαννίρ., 102 - Λεξ. Μ. Ἐγκυκλ. Ἐλευθερουδ. Πρω. Δημητρ. γνωστεύου Εὔβ. (Αὐλωνάρ.) Μακεδ. (Βόιον) γνωστεύγω Κρήτ. (Σητ.) γνωστεύγου Εὔβ. (Αὐλωνάρ.) γνουστεύου Θεσσ. (Ἀνατ.) Θρᾴκ. Εὔβ. (Στρόπον.) Μακεδ. (Βέρ. Βλάστ. Γήλοφ. Κολινδρ. Πάγγ. Πεντάλοφ. Σισάν. κ.ἀ.) γνουστεύγου Λέσβ. γνωστεύω ᾽μα Τσακων. (Χαβουτσ.) γνωστέγ-γουρ ἔνι Τσακων. (Μέλαν.)
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ ἐπιθ. γνωστός.
Σημασιολογία
1) Μεταβ., συνετίζω τινὰ καὶ ἀμτβ., συνετίζομαι, σωφρονίζομαι ἔνθ᾽ ἀν.: Τὸ ξύλο τὸν ἐγνώστιψι (= συνέτισε) Μακεδ. (Σισάν.) Δὲ gάνει τρέλλες, γνώστεψε τώρα Εὔβ. (Αὐλωνάρ.) Ἀντὶς νὰ γνωστέψῃ, μουρλαίνεται Εὔβ. (Βρύσ.) Ἐγνώστεψε καὶ δὲ gάνει bλˬιὸ κουζουλάδες Κρήτ. (Σητ.) Ἔπεσες; Δὲ bειράζει, τὸ ωὸ αἷμα θὰ βγῇ, θὰ γνωστέψῃς (= θὰ φρονιμεύσῃς) Νάξ. (Ἀπύρανθ.) Τώρα ποὺ μιλήθηκες, ἐγνώστεψες, μὰ τώρα ᾽ν᾽ ἀργὰ (μιλήθηκες = ἐσχολιάσθη τὸ ὄνομά σου δυσμενῶς) αὐτόθ. Πότι καρτιρεῖς νὰ γνουστέψῃς, ᾽πουτὶ θ᾽ ἀσπρίσ᾽ι τὰ μαλλιˬά σ᾽; Εὔβ. (Στρόπον.) Γιˬό μου ἄλλον ἐγνώστεψεν (ἄλλον = πλέον) Ποντ. (Οἰν.) Ἔπαθι πουλλά, μὰ δὲν ἐγνώστιψι Μακεδ. (Σισάν.) Δὲ γνουστεύγω τούνε! (δὲν συνετίζεσαι ἐσύ!) Τσακων. (Χαβουτσ.) Μὲ τὴ γνώση σου γνώστεψαν κιˬ αὐτοὶ Γ. Ψυχάρ., Ὄνειρ. Γιαννίρ., 102. Περιμέν᾽τε νὰ μεγαλώσῃ τὸ παιδί, νὰ γεράσῃ λιγάκι ἡ πατρίδα, νὰ γνωστέψῃ Γ. Ψυχάρ., Ταξίδ., 178. || Παροιμ. φρ. ᾽Σ τὰ εἴκουσι δὲ γνώστιψις, | ᾽ς τὰ τριˬάντα δὲ καζάντισις, οὕλα χαμένα τά ᾽χεις! (ἐπὶ τῶν ἐπιχειρούντων εἰς περασμένην ἡλικίαν ν᾽ ἀποκτήσουν περιουσίαν) Μακεδ. (Βέρ.) Ἂν ᾽κὲ πάθῃς, ᾽κὲ γνωστεύεις (ἐπὶ τῆς ἐκ παθημάτων προσκτωμένης πείρας) Πόντ. (Ἰνέπ.) Συνών. γνωστικεύω, μυαˬλώνω. 2) Συμβουλεύω Μακεδ. (Πάγγ.): Τούνι γνώστιψαν τὰ σόιˬα (τὸν συνεβούλευσαν οἱ συγγενεῖς).
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
