γουρλῆς

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

γουρλῆς

Τύπος

Λήμμα

Μέρος του λόγου

Επίθετο

Τυπολογία

γουρλῆς ἐπίθ. ὀγουρλοῦς Κρήτ. (Μεραμβ.) Λυκ. (Λιβύσσ.) ἀγουρλοῦς Λυκ. (Λιβύσσ.) γουρλοῦς Κρήτ. Λέσβ. (Μανταμᾶδ.) οὐγουρλῆς Θρᾴκ. (Μάδυτ.) Μακεδ. ὀγουρλῆς Ἀδραμ. Κρήτ. Ἰων. (Κρήν. κ.ἀ.) Κωνπλ. Πόντ. (Τραπ.) Προπ. (Ἀρτάκ.) - Λεξ. Μπριγκ. ὀουρλῆς Ρόδ. γουρλῆς κοιν. ἀγουρλῆς Ἤπ. (Πάργ.) γουριλῆς Πελοπν. (Κίτ. Μάν.) - Λεξ. Δημητρ. βουρλῆς Θήρ. Θηλ. οὐγουρλήδ᾽σσα Θρᾴκ. (Μάδυτ.) ὀουρλήδισσα Ρόδ. βουρλήδ᾽σσα Θρᾴκ. (Μάδυτ.) ὀουρλήδισσα Ρόδ. βουρλήδισσα Θηρ. ὀγουρλίσσα Πόντ. (Τραπ.) ὀγουρλῖνα Κρήτ. γουρλοῦ Λεξ. Δημητρ. γουρλήδισσα Θηρ. Κῶς (Πυλ.) Στέρελλ. (Αἰτωλ. Ἀκαρναν.) - Λεξ. Δημητρ. γουρλήτισσα Μέγαρ. Πελοπν. Οὐδ. οὐγουρλήδ᾽κου Θράκ. (Μάδυτ.) ὀγουρλήδικον Πόντ. (Τραπ.) ὀουρλήδικο Ρόδ. ὄγουρλὶν Πόντ. (Τραπ. Χαλδ.) γουριλήτικο Πελοπν. (Κίτ. Μάν. κ.ἀ.) γουρλήτικο Μέγαρ. γουρλήτ᾽κου Στερελλ. (Καλοσκοπ.) βουρλήδικο Θήρ.

Ετυμολογία

Ἐκ τοῦ Τουρκ. uurlu = τυχερός.

Σημασιολογία

1) Γουρλήδικος, τὸ ὁπ. βλ., ἔνθα καὶ συνών., κοιν. καὶ Πόντ. (Τραπ. κ.ἀ.): Κάτσε κοντά μου πού ᾽σαι γουρλῆς καὶ θὰ κερδίσω Νάξ. (Γαλανᾶδ.) Ἔλα σήμερα νὰ bῇς πρῶτος, πού ᾽ναι βουρλήδικο τὸ ποδαρικό σου Θήρ. 2) Ὁ ἔχων δι᾽ ἑαυτὸν εὔνουν τὴν τύχην, ὁ τυχερὸς κοιν. καὶ Πόντ. (Τραπ. Χαλδ.): Αὐτὸς ἔναι γουριλῆς, τοῦ ᾽ρχοdαι ὅλα δεξιὰ Πελοπν. (Κίτ. Μάν.) Γουρλῆς ἄθρωπος, πάdα του κερδίζει, ὅ,τι δουλειˬὰ κιˬ ἀνὲ βάλῃ bροστά dου Κρήτ. (Μαλάκ.) Ἅμα τέλειωι, ἤθιλι νὰ τὰ μοιράσ᾽ (ἐνν. τὰ κομμάτια τῆς βασιλόπιττας) τσὶ νὰ δοῦν ποῦ θὰ βριθῇ γ- ἡ παρᾶς. Ἔτσους πλιˬὰ ἦdαν γ- ἡ γουρλοὕς ἔτσει᾽ς τσ᾽ χρουνιˬᾶς Λέσβ. (Μανταμᾶδ.) || Φρ. Ὀγουρλὶν καὶ γατεμλὲν (καλορρίζικον καὶ εὐτυχισμένον· εὐχή πρὸς νεονύμφους) Πόντ. (Τραπ. Χαλδ.) Συνών. τυχερὀς, ἀντίθ. ἄτυχος. Ἡ λ. ὑπὸ τὸν τύπ. Γουρλῆς καὶ ὡς ἐπών. Ἀθῆν. Πειρ. Μακεδ. Στερελλ. Χίος.

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/