γκιˬόλι

Ενότητα:

Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών

Λήμμα

γκιˬόλι

Τύπος

Λήμμα

Μέρος του λόγου

Ουσιαστικό

Γένος

Ουδέτερο

Τυπολογία

γκιˬόλι τό, πολλαχ. gιˬόλι Θρᾴκ. (Μέτρ.) Κύθηρ. gιˬόλ’ Α. Ρούμελ. (Βοδεν. Καβακλ. Φιλιππούπ.) Ἤπ. (Πρέβ.) Θεσσ. (Βαμβακ. Ναθράκ.) Θρᾴκ. (’Αδριανούπ. Ἡρακλίτσ. Καρωτ. Μάδυτ. Μαρών. Σουφλ.) Μ. ’Ασία (Κυδων.) Μακεδ. (Ἄσσηρ. Βλάστ. Βόιον Βρασν. ’Ελευθερ.’Εράτυρ. Κίτρ. Χωριστ. κ.ἀ.) Προπ. (’Αρτάκ.) Σαμοθρ. κιˬόλι Πόντ. (’Αμισ.) κιˬόλ-λι Μεγίστ. κιˬόλ’ Πόντ. (Κὰρς Χαλδ.) κόλ’ Καππ. (Φλογ.) κέλ’ Πόντ. (Κοτύωρ) γκιˬόλα ἡ, Θρᾴκ. (Καβακλ. Σκόπ. κ.ἀ.) Μακεδ. (Δοξᾶτ. Ρουμλ.) gιˬόλα Θρᾴκ. (Μέτρ. Σαρεκκλ. κ.ἀ.) κιόλ-λα Μεγίστ. κιˬόλ-λιˬα Ρόδ.

Ετυμολογία

᾿Εκ τοῦ Τουρκ. göl=λίμνη.

Σημασιολογία

Λίμνη ἤ λάκκος ὀμβρίων ἤ ἀκαθάρτων ὑδάτων, τέλμα ἔνθ’ ἀν.: Ἡ βίδρα πάει κὶ ’ς τὰ γκιˬόλιˬα, πάει κὶ ᾿ς τά πουτάμιˬα (βίδρα=ἐνυδρίς) Προπ. (Ἡρακλίτσ.) Γκιˬόλα γί’κιν ἡ στράτα ’π’ τ᾽ βρουχὴ Μακεδ. (Ρουμλ.) Ἡ μαννίτσα μᾶς ἔφερε τὸ παιδί μας ’πὲ τὴ gιˬόλα (μαννίτσα=μαῖα. κατὰ τὰ λεγόμενα περὶ τῶν νεογνῶν) Θρᾴκ. (Σαρεκκλ.) Ὁ δρόμος ἔναι-γ-οὕλο gιˬόλις αὐτόθ. ’Σ σὸ κεπὶν ἀτ’ς ἀπέσ’ ἔχ’ ἕναν κέλ’ κιˬ ἀρδεύ’ τὰ λάχανά ’τ’ς (κεπὶν=κῆπος) Πόντ. (Χαλδ.) Εἶπεν ὁ βασιλgιˬὰς νὰ ρίξουν τήγ-γεναῖκαν του ’ς τὴν κιˬόλ-λαν κ’ ἐρρίχναν της τ’ ἀποφάγιˬα κ’ ἔτρωε (ἐκ παραμυθ.) Ρόδ. || Φρ. Εἶναι gιˬόλι ἀπὸ νερὰ (ἔχει πλημμυρίσει ὁ τόπος) Κύθηρ. Εἶι γκιˬό’ ἀπ’ τὴ βρουχὴ (συνών. μὲ τὴν προηγουμ.) Μακεδ. (᾿Εράτυρ.) Ἔγινα γκιˬὸ’ (διεβράχην ἐκ βροχῆς). Συνών. φρ. ἔγινα λούτσα-μούσκεμα-παπὶ) Ἤπ. (Πρέβ.) || Ἆσμ. ’Ακούσετέ με νὰ σᾶς πῶ, ’ς τσῆ Φάμπρικας τὸ γκιˬόλι οὔτε πεσἑτ’ ἀφήσανε οὔτε λινὸ σεντόνι ᾿Ιων. (Σμύρν.) β) Τεχνητὴ λίμνη Ἤπ. Θεσσ. Μακεδ. ᾿Ιων. (Σμύρν.) Ἡ λ. καὶ ὡς τοπων. ὑπὸ τοὺς τύπ. Γκιˬόλι Μακεδ. (Καβάλλ.) Gιˬό’ Θεσσ. ’ς τοῦ Gιˬόλη Πελοπν. (Μάν.) Gιˬόλλι Μεγίστ. Γκιˬόλιˬα Θρᾴκ. (᾽Αμόρ.) Μ. ’Ασία (Κυδων.) Μακεδ. (Βόιον Καστορ.) Στερελλ. (Νεοχώρ.) Gιˬόιˬα Λέσβ. Κιˬόλ-λιˬα Μεγίστ. Γκιό’ Γιˬακᾶς Μακεδ. (Στεφανιν.) Τρανὴ Γκιˬόλα Θρᾴκ. (Καρωτ.)

Creative Commons

Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/