Voir le fichier PDFγραβάτα
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
γραβάτα
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θηλυκό
Τυπολογία
γραβάτα ἡ, κοιν. κραβάτα Ζάκ. - Λεξ. Κορ., Ἄτακτ. 5, 134 Μπριγκ. κρεβάντα Ἰων. (Ἀλάτσατ. Βουρλ.) κρεβάτα Κύπρ. (Αἰγιαλ. Κυθρ. κ.ἀ.) gραβάτα Ρ. Kretschmer, Lesb. Dial., 414 γραβάντα πολλαχ. γραβάdα Θεσσ. (Ἅγιος Γεώργ.) Πελοπν. (Λάγ.) Σῦρ. gραβάντα Κύθηρ. - Α. Roussel, Contes de Mycono, 209 γρεβάτα Κύθηρ. Κύπρ. (Λευκωσ.) γρεβάντα Ἰων. (Σμύρν.) Καρ. (Ἁλικαρνασσ.) Κρήτ. Μῆλ. κ.ἀ. γκρεβάντα Ἰων. (Μπουρνόβ.) gρεβάντα Πελοπν. (Νεάπ.) Χίος (Βροντ.) γρεβέντα Κρητ. γριβάντα Σάμ. (Κουμαδαρ.) γρεγάνdα Σάμ. (Βαθ.) γρεβάδα Κάσ.
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ Ἰταλικοῦ cravatta, τὸ ὁποῖον ἀπὸ τὸ Κροατικὸν Krvat = ἡ περὶ τὸν λαιμὸν ταινία ὑφάσματος, τὴν ὁποίαν ἔφερον στρατιῶται Κροάται.
Σημασιολογία
Λαιμοδέτης κοιν.: Ντύνεται καὶ ἀντρίστικα μὲ κἄτι ζακέτες καὶ γρεβάντες, εἶναι κ᾽ ἡ φωνή τσης ἀντρίστικιˬα, κιˬ᾽ἀπὲ θέλει καὶ παντριγιˬά! Πο͜ιὸς ἄντρας παίρνει τέτο͜ια γυναῖκα; Ἰων. (Σμύρν.) Βρὲ τὸν ἀλειτούργητο, νὰ γυρίζῃ μὲ γραβάdα καὶ ξυπόλυτος! Πελοπν. (Λάγ.) Ὁ γαbρὸς εἶν᾽ ἄσιˬαχτος κιˬ οὔτε τὸ πουκάμισό dου καὶ τὴ γρεβάντα τ᾽ ἔβαλε Μῆλ. Δὲ συνηθίζου νὰ βαίνου γραβάντα. Δὲν εἴμαστι ἰδῶ μαθ᾽μέ᾽ μὶ τ᾽ς γραβάντις Ἁλόνν. Πααίνει ᾽ς τοῦ σπίτ᾽, νὰ ποῦμι τοῦ συβαστικοῦ μὲ καλούδιˬα, μαdήλιˬα, γραβάdις, π᾽κάμισα (συβαστικοῦ = ἀρραβωνιαστικοῦ) Θεσσ. (Ἅγιος Γεώργ.) Γιˬατί ᾽ὲν ἔβαλ-λες τὴν καλ-λήν σου τὴν κρεβάταν μὲ τὴν φορειάν σου; Κύπρ. Τοῦτ᾽ ἡ κρεβάτα ποὺ ἔβαλες πάει σου πολ-λὰ Κύπρ. (Κυθρ.) || ᾎσμ. Ἤθεα νά ᾽μου ροῦχο σου, γραβάτα τοῦ λαιμοῦ σου, κορδέα τοῦ καπέου σου, κλειδὶ τοῦ ροοιˬοῦ σου Νάξ. (Ἀπύρανθ.) Τὸ ᾆσμ. εἰς παραλλαγὰς κ.ἀ. β) Μεταφ., λωρὶς διαφορετικοῦ χρώματος εἰς τὸ στῆθος ζῴων ἢ πτηνῶν ἐνιαχ.: Τὰ μισάργιˬα πιριστέργιˬα εἶι μὶ γραβάτα κὶ μὶ φτιρὰ ᾽ς τὰ πουδάργιˬα Μακεδ. (Σταν.)
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
