Voir le fichier PDFγράνα
Ενότητα:
Διαλεκτικό υλικό των εκδεδομένων τόμων του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Ακαδημίας Αθηνών
Λήμμα
γράνα
Τύπος
Λήμμα
Μέρος του λόγου
Ουσιαστικό
Γένος
Θηλυκό
Τυπολογία
γράνα ἡ, (Ι) πολλαχ. δράνα Πελοπν. – Λεξ. Αἰν.
Ετυμολογία
Ἐκ τοῦ Σλαβ. grαnα = βαθεῖα αὖλαξ.
Σημασιολογία
1) Βαθεῖα αὖλαξ ὀρυσσομένη συνήθως πρὸς ὁροθέτησιν ἢ περίφραξιν ἀγροῦ ἢ πρὸς ἀποστράγγισιν ὑδάτων πολλαχ.: Ἀνοίγω - βγάνω - κάνω γράνα πολλαχ. Ἀσηκώνω γράνα Ζάκ. Κάνει γράνες ᾽ς τὸ χτῆμα Κεφαλλ. Ἄνοιξε γράνες ᾽ς τὸ χωράφι σου, γιˬατὶ κρατάει νερὸ Πελοπν. (Γαργαλ.) Πρέπει νὰ βγάλῃς τὶς γράνες, νὰ στραγγίξουνε τὰ νερὰ Πελοπν. (Ὀλυμπ.) Ἡ γράνα ἐχώθηκε ἀπὸ τὴ βροχή, θέλει πάστρεμα Πελοπν. (Βυτίν.) Ἔκαμε μιˬὰ μεγάλη γράνα κ᾽ ἐκήρυξεν ὅτι ὅπο͜ιος εἶναι ἄξιος νὰ τὴν πηδήσῃ μὲ τ᾽ ἄτι του καβάλλα, ἐκεῖνος θὰ τὴν πάρῃ τὴ γυναῖκα Πελοπν. (Λάστ.) Ἐκεῖ ἔφτε͜ιασαν γράνες καὶ ταμπούριˬα Κολοκοτρ., Ἀπομν., 71. Πηδῶντας σὰν ἀγριόγαττος τὶς γράνες καὶ τὰ χαντάκιˬα ποὺ βρισκόντουσαν μπροστά του Α. Καρκαβίτσ., Ν. Ἐστ. 19 (1935), 84 || Φρ. Ἔγινι γράνα (λασπώθηκαν τὰ ἐνδύματά του) Στερελλ. (Φθιῶτ.) Συνών. ἀποσκαφὴ 3, γρανὶ 1, κουφούσι, σαϊτάρι, σούδα, χαντάκι. 2) Λάκκος φυσικὸς ἢ τεχνητὸς εἰς πέτραν ἢ εἰς βράχον ὅπου συνάγεται ὕδωρ Πελοπν. (Λιγουρ.) Συνών. ἀρὸς 1, λάρνακας, λαρνάκι, σπλιθάρι. β) Μικρὰ ὀπὴ Πελοπν. (Βαμβακ.) 3) Ἀκαλλιέργητος λωρὶς γῆς μεταξὺ ἀγρῶν ἢ σταφιδαμπέλων ὁρίζουσα τὰ ὅρια τούτων ἢ χρησιμεύουσα διὰ τὴν δι᾽ αὐτῆς διάβασιν Πελοπν. (Ἀχαΐα Γαργαλ. Ἦλ. Καλάβρυτ. Κλουτσινοχ.) Στερελλ. (Ὑπάτ. Φθιῶτ. Φωκ.): Νὰ πηγαίνῃς τὴ γράνα - γράνα γιˬὰ νὰ μὴ λασπωθῇς Ἦλ. Συνών. μονοπάτι, στρατόνι, χώρισμα. 4) Κατὰ συνεκδ., ὕφασμα γραμμωτόν, φέρον χρωματιστὰς ραβδώσεις Λεξ. Αἰν. β) Εἶδος γυναικείου φορέματος πιθαν. ἐξ ὑφάσματος φέροντος χρωματιστὰς ραβδώσεις Λεξ. Αἰν. Ἡ λ. ὑπὸ τὸν τύπ. Γράνα καὶ ὡς τοπων. Νίσυρ. Πελοπν. (Ἀρκαδ. Γορτυν. Δούκ. Μαντίν. Μεσσην. Πυλ. Τριφυλ.)
Creative Commons
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές - CC BY-NC-SA
